O’zbekstan respublikasi joqari ha’m orta arnawli bilimlendiriw

O’ZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI HA’M ORTA

ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI


Berdaq Atindag’ı Qaraqalpaq Ma’mleketlik

Universiteti
Fizika – matematika fakulteti
A’meliy matematika ha’m informatika

ta’lim bag’darı
Differentsiallıq ten’lemeler pa’ninen

Kurs jum ısı

Teması: Periodli sistemalar ushin Galerkin usili

Orınlag’an: 2-”D” kurs studenti Ta’jimuratov E

Qabıllag’an: f.-m.i.k.dots. Otarova J
N o’kis-2015

MAZMUNI

Kirisiw…………………………………………………………………..3

1-§. Differentsiallıq ten’lemelerdin’ ayrıqsha sheshim ayrıqsha toshkalari………………………………………………………………..4

2-§.Differentsiallıq ten’lemelerdin’ tegisliktegi a’piwayı ayrıqsha toshkalari tu’rleri …………………….……………………………….10

3-§. Ayrıqsha toshkanın’ tu’rin anıqlaw …………………………….17

4-§. Fokus yamasa oray bolιw maselesi……………………………...21

Juwmaqlaw……………….……………………………………………27

Paydalanilg’an a’debiyatlar……………………..……………………..28

Kirisiw

Differensialliq ten’leme dep g’a’rezsiz o’zgeriwshilerdi, olardin’ belgisiz funktsiyasin ha’m onin’ belgili ta’repke shekemgi tuwindilarin baylanistirilatugin tenlemege aytiladi.

Eger belgisiz funktsiya tek bir g’arezsiz o’zgeriwshiden (argumentten) g’arezli bolsa, onda bul ten’leme a’piwayi (a’dettegi) differentsialliq ten’leme dep ataladi.

Bul tema tegislikte ayriqsha toshkalar teoriyasi ha’m olardin’ analizleri haqqinda bir qatar uliwma teoremalar, birinshi ha’m ekinshi topar quramali ha’m a’piwayi ayriqsha toshkalar tu’rleri fokus ha’m oray boliw problemasi yag’niy da’wirlik terbelislerdin’ bar boliw ma’selesi, sheksiz uzaqlasqan ayriqsha toshkalardi u’yreniw usillari ha’m putkil tegislikte integral iymek siziqlardin’ ko’rinisin siziw u’yreniledi. Ayriqsha toshkalar differensial ten’lemeler sipat teoriyasi pa’ninde teren’ u’yreniledi.

Differensialliq ten’lemeler sipat teoriyasi basqa pa’nlerge salistirg’anda jas pa’n bolip ,bar a’debiyatlarda oni jaratqan alimlar tuwrisinda mag’liwmatlar joq.

Soni itibarg’a alip differensial ten’lemeler sipat teoriyasi tiykarshilarinan A.Puankare ha’m A.M.Lyapunov qisqasha mag’liwmat berip o’teyik. A.Puankare.XIX a’sir ekinshi yariminin’ ulli matematigi, mexanigi,teoriyashi fizigi Anri Puankare 1854 jili 29-aprelde Fransiyanin’ a’yyemgi qalalarinin’ biri bolg’an Nansi qalasinda du’nyag’a kelgen.O’zinin’ 35 jilliq ilimiy-pedagogikaliq miynetlerinde Anri Puankare 500 den artiq memuarlar, 20 tomnan artiq matematika ha’m fizikaga baylanisli shig’armalar, 10 nan artiq matematik astronomiya, mexanika ha’m filosofiyag’a tiyisli monografiyalar jazdi.

A. Puankare ayriqsha toshkalardin’ klassifikatsiyalarin u’yrendi.

A. Puankarenin’ ilimiy jumislarinin’ ko’pshilik bo’legi differentsial ten’lemeler teoriyasina bag’ishlag’an. Lyapunov Aleksandr Mixaylovish (1857-1918) Differensialliq ten’lemeler teoriyasina u’les qosqan alimlardin’ biri Lyapunov Aleksandr Mixaylovish bolip esaplanadi.