«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

5.16 rasm. Quduqlar oralig’idagi keltirilgan 
Chuqurliklarni masshtabli to’r (balandlik arfisi) 
yordamida 
interpolyatsiya 
qilish 
sxemasi 
(M.A.Jdanov, 1981) 

---

83 

620 m izogipsgacha bo’lgan masofa
422
м
593
625
593)500
620
(
х
3






ga teng bo’ladi. 
Bir-biridan uzoq masofada joylashgan ko’p tanali burg’ilangan quduqlar 
oralig’idagi keltirilgan chuqurliklarni uchburchaklar usuli bilan interpolyatsiya qilib 
bo’lmaydi. Bunda xatolikka yo’l qo’ymaslik uchun interpolyatsiyani ko’p tanali 
burg’ilangan quduqlar uchun alohida-alohida bajarish maqsadga muvofiq bo’ladi. 
5.17-rasmda ko’p tanali burg’ilangan quduqlarning ikkita tanasi ko’rsatilgan. 
Birinchi tana 1, 2 va 3-quduqlar tashkil etadi, ikkinchi tanani esa 4, 5 va 6-quduqlar 
tashkil etgan. Ayrim quduq tanalari bo’yicha interpolyatsiya to’g’ri bajarilsa, kenglik 
bo’yicha yo’nalgan struktura hosil bo’ladi va aksincha, interpolyatsiya noto’g’ri 
bajarilsa, strukturaning yo’nalishi meridional yo’nalishga yaqin bo’ladi. 
5.17-rasm. Struktura xaritasini tuzishda 
keltirilgan Chuqurliklarni to’g’ri va 
noto’g’ri interpolyatsiya qilish sxemasi
(M.A.Jdanov, 1981) 1 – noto’g’ri interpolyatsiya 
shizig’i; 2 – to’g’ri interpolyatsiya shizig’i; 
strukturalar 
izogipslari: 
3 
– 
noto’g’ri 
interpolyatsiya 
shiziqlari; 
4 
– 
to’g’ri 
interpolyatsiya shiziqlari 
Murakkab 
tuzilishli 
struktura 
xaritalarini to’g’ri o’qish uchun eng avval 
oddiy (elementar) strukturalarni tasvirlashni 
bilish 
kerak. 
SHundan 
so’ng 
strukturalarning murakkab tuzilishli xaritalarini o’qish ancha oson bo’ladi. 5.18-
rasmda oddiy strukturalar xaritasi va ularning kesmalari tasvirlangan. Antiklinal va 
sinklinal strukturalarda izogipslarning berkilishi kuzatiladi. Tog’ jinslarining 
monoklinal yotish sharoitida tarkib topgan struktura elementlarida izogipslarning 
berkilishi kuzatilmaydi. 
Struktura terrasalari mavjud bo’lganda izogipslar bir-biridan uzoqlashadi, uning 
tashqi tomonida esa tog’ jinsi qatlamining ko’tarilib borishi bo’yicha yuqoriga, 
shuningdek, pastga tomon jinsning tikroq yotishi kuzatiladi va bunday holatda 
izogipslar bir-biriga yaqinlashib boradi. Agar fleksurali bukilish mavjud bo’lsa, 
izogipslar bir-biriga yaqinlashadi yoki tog’ jinsi qatlamining tik yotishi ko’zga 
tashlanadi, fleksuraning tashqi tomonida esa tog’ jinsining yotishi bo’yicha yuqoriga 
va pastga tomon izogipslar bir-biridan uzoqlashib ketadi (tog’ jinsining qiya yotishi).