O‘Zbekistondagi Mavjud Suv Muammolari Va Uning Jiddiy Oqibatlari Mavzusini O‘Qitish Metodikasi

JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS) 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
603 
tanasiga tegib turgan parta ta’lim oluvchiga noqulaylik tug’dirgan. Bundan tashqari maktab 
interyerlarida baland devorlar va unga mos baland eshiklar, katta derazalardan doimiy foydalanilgan. 
Binoga tabiiy yo’rug’lik kirishi uchun oy
nalarning deyarli barchasi katta hajmda loyihalashtirilgan. 
Interyerlarda rang doirasida devorlarga oq rangda ohaktosh eritmasi yordamida pardoz berilgan. Poldan 
1.5 metr masofa balandligida devorlar to’qroq rangga bo’yalgan. Eshik va romlar esa to’q ra
ngda 
bo’lgan. Eshik tepa qismida albatta deraza mavjud bo’lgan, ushbu deraza eshikning balandligini qisman 
berkitish vazifasida qo’llanilgan. Nafaqat maktab interyerlarida balki, boshqa jamoat binolarida ham 
bunday ko’rinish dizayn tarixiga Sovet minimmalizm va kunstruktivizim uslubi sifatida kirgan bo’lib, 
bu usha davrning qarashlariga asosan ish vaqtida inson ongini chalg’itmaslik uchun hizmat qilishi 
lozim bo’lgan. Dizaynning rivojlanishi natijasida keyinchalik maktab interyerlarida kitob javoni ham 
pay
do bo’ldi, hamda interyer devorlarida fanga oid kompozitsion yechimga ega bo’lgan kartina va 
materiallardan foydalanila boshlangan.
Yillar o’tgani sayin interyerlarda rivojlanish, zamonaviy materiallardan foydalanish odat tusiga aylana 
borgan. Partalar ha
m yanada qulay bo’la boshladi. Konstruksiya jihatdan yengillashdi. Interyerda 
xonalar kompozitsion yechimlari rivojlana boshladi va ularda zamonaviy materiallardan foydalanildi. 
Sun’iy yoritish vositalari kuchaydi. Ta’lim sifatini oshirish maqsadida kerakli na’munaviy materiallar, 
dekorativ buyumlar (albatta fanga doir) paydo bo’ldi bu esa o’sha davrda innovatsion dars jarayonini 
tashkil qilishdagi birinchi qadam bo’lgan. Ta’limda yorug’lik muhim ahamiyatga ega deb hisoblangan. 
Bolalar bir auditoriyada 30 
dan 50 tagacha bir vaqtni o’zida ta’lim olganlar. O’sha davrda bazi 
maktablar xonasida 60 ga yaqin ta’lim oluvchilar bir vaqtda ta’lim olishgan. Bu esa bazi maktablarning 
ta’lim sifatini tushishiga sabab bo’lgan. 
Sovet hokimiyatining dastlabki yillarida maxsus qaror bilan bepul ta'lim joriy etildi, savodsizlikka 
qarshi kurash e'lon qilindi (1923 yilda "Savodsizlik bilan pastga" jamiyati yaratildi). Umumiy 
boshlang'ich ta'lim majburiy bo'lib qoldi. Ushbu harakatlar natijasida 1939 yilga kelib, 9 yoshdan 49 
yoshgacha bo'lgan savodli kishilarning ulushi 90 foizni tashkil etdi.
3-rasm. Sovet davri maktab interyerlari 
1920-yillar davri arxitekturasi va dizayni konstruktivistik ratsionalistik tushunchalaridan chiqib keta 
boshladi. 1930-yillarga kelib me'moriy va badiiy jarayonlarda tub o'zgarishlar yuz berdi. Badiiy san'at 
va sovet me'morchiligida mumtoz merosga asoslangan shakllanishning obrazli printsipi va 
tamoyillarini izlash urfga aylandi. Ushbu jarayonlar dizaynga o’z ta'sirini o’tkazdi. Dizayn sohasini 

---