O„zbekistonda ijtimoiy

Ижтимоий-гуманитар ва иқтисодий фанлар
5 йил
Табиий-илмий ва математик фанлар	10 йил
Умумкасбий фанлар	5 йил
Мутахассислик фанлар	5 йил

Мамлакат	Асосий дарсликнинг даврий янгиланиши
	Ижт-гум ва иқт. фанлар	Таб-матем. фанлар	Мутахас. фанлар
Германия, Жан. Корея	-	-	-
Россия	5 йил	10 йил	5 йил
Қозоғистон	7 йил	10 йил	5 йил
Фзбекистон	ЙФҚ

Кўрсаткичлар					Бакалавриат
Фанлар сони					5 038
Талабалар сони					257 266
1:6 нисбат бўйича бир адабиётга бўлган эҳтиёж					42 878
Асосий адабиётга бўлган эҳтиёж					1 843 740
Асосий (1) ва қўшимча (2) адабиётларга бўлган умумий эҳтиёж					5 530 800
2017	2018	2019	2020	2021	Жами (млн.сўм)
2,85	9,38	15,3	19,8	22,59	69,6
2,85*	9,38*	15,3*	17,0*	14,75*	59,9*

* 1520 та мутахассислик фанлардан ташқари. Улар бўйича тираж 100 донадан кам бўлади. Таннарх харажатлари юқорилигини инобатга олиб, бу турдаги адабиётларни электрон шаклига ўтказиш тавсия этилади.

16. rasm³⁸. Oliy ta‟lim uchun o„quv adabiyotlarning yangi avlodini tayyorlashga qo„yiladigan talablar.

Iqtidorli talabalarni va doktorantlarni izlab topish va tanlash imkoniyati oliy o‗quv yurtlaridan ixtisoslashtirilgan kollejlar, gimnaziyalar va litsey tashkil etilishi tufayli amalga oshiriladi. O‗zbekistonda bozor iqtisodiyoti sharoitida ta‘lim, fan va madaniyat markazi sifatidagi oliy o‗quv yurti professorlar, o‗qituvchilar, xodimlar va talabalarning jamoasi hisoblanadi. Ular o‗z oldilariga inson Vatan va jahon madaniyatlarini ravnaq yo‗lida ezgulik va adolatni qaror topishi, haqiqatga erishganligini maqsad qilib qo‗yilgan.

OO‗YUning asosiy va dolzarb vazifasi bo‗lib quyidagilar hisoblanadi:



³⁸ Ўша манба.
-mutaxassislarni qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish ( -

2015-2016 йилларда профессор-ўқитувчилар таркибининг хорижий сафарлари сони

	1	Россия	200
	2	Германия	162
	3	Жанубий Корея	134
	4	Испания	100
	5	Хитой	96
		… … Жами 57 хорижий давлатлар	1433

^{618; 43%} 517; 36%
133; 9%

15; 1%
24; 2%


62; 4%
64; 5%

Курсы повышения квалификации и стажировка Участие в конференциях и симпозиумах Согласование проектов и заключительные совещания Участие в олимпиадах и конкурсах
Научные исследования Обучение в докторантуре Обучение в магистратуре

18-rasm.³⁹ Pedagog va ilmiy kadrlarni malakasini oshirish, stajirovka hamda OTM bitiruvchilarini va magistraturada o‗qitish

-aholi orasida bilimni keng yoyish, uning bilim saviyasini va madaniy darajasini oshirish.

OO‗YU o‗z shahobchalariga, ixtisoslashtirilgan kollejlar, kafedra, tayyorlov bo‗linmalari, ilmiy tadqiqot laborotoriya, aspirantura, doktarantura, qo‗shma kasbiy bilim berish bo‗limlari, tajriba xo‗jaligi va boshqa tarkibiy qismlarga ega bo‗lishi mumkin.
OO‗YUlari tarkibiga yana ilmiy tadqiqot institutlari, litsey, gimnaziya, turlicha mulk egasi bo‗lishi mumkin, korxona va tashkilotlar ham kirishi mumkin.
Oliy davlat o‗quv yurtlari fanlari ilmiy tadqiqot institutlari, uning tarkibiga kiradigan va kirmaydigan kollejlar, uning hamda malaka oshirishning va qayta



³⁹ Ўша манба.

tayyorlash institutlari, oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi bilan kelishilgan holda kiritilgan takliflari asosida tashkil etiladi.
Davlat oliy korxonasi, muassasasi va tashkilotni shuningdek byudjetdagi shu jumladan, yuridik shaxs maqomiga ega oliy o‗quv yurtini tuzish bo‗ysunuvchi vazirlik bilan kelishilgan holda belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Ilmiy ishlarga bo‗lgan munosabatni tubdan o‗zgartirish zarur, uning bahosida iqtisodiy qiymatdan kelib chiqishni odat qilmoq lozim(19-rasm).

Олий таълим муассасалари педагог кадрларини рағбатлантирувчи Ректор жамғармасини тузиш ва ундан педагогнинг ўқув жараёнига қўшган аниқ хиссаси ва касбий маҳорати, юқори таълим сифати учун ҳамда тарбия жараёнидаги самарали иштирокига қараб ойлик маошининг 40 фоизигача устама тўлаш.
	Таклиф			Ойлик маошнинг ошиши		Фқитувчи- нинг
						базавий
Лавозим	Базавий лавозим маоши	Ректор жамғарма- сидан 20-40 %	Бир ойлик маош	сўмда	Маротаба	лавозим маоши билан фарқи
		устама				(минг сўм)
Профессор, фан доктори	2461,2	984,5	3445,7	366,6	1,18	1387,7
Доцент, фан номзоди	2171,6	868,6	3040,2	260,1	1,14	982,3
Катта ўқитувчи, фан номзоди	1911,5	573,4	2484,9	98,1	1,05	426,9
Катта ўқитувчи, илмий даражасиз	1911,5	477,9	2389,4	194,0	1,11	331,5
Фқитувчи, илмий даражасиз	1714,5	343,5	2057,9	95,1	1,06
Бир йиллик қўшимча харажат – 93,2 млрд. сўм, шу жумладан бюджет ҳисобидан - 31,6 млрд.сўм

ОТМ педагоглар сони ва базавий ойлик маошлари миқдори

Лавозим	Сони	Базавий маош	Фарқи (минг сўм)
Профессор, фан доктори	1 423	2178,0	555,7
Доцент, фан номзоди	4 919	2010,7	388,4
Катта ўқитувчи, фан номзоди	1 387	1911,4	289,1
Катта ўқитувчи, илмий даражасиз	4 690	1813,4	191,0
Фқитувчи (ассистент)	11 640	1622,3

19-rasm.⁴⁰ OTM prfessor- o‗qituvchilarini rag‗batlantirish tizimini

takomillashtirish
OO‗YUlarining o‗quv va ilmiy tadqiqotlari faoliyatini, lavozimini va uslubiyatini o‗zgartirish, professor-o‗qituvchilarning tarkibiy saviyasini yangi sifat bosqichiga ko‗tarishni, shuningdek uning faoliyatini ma‘ruzaviy axborot berishdan ham pedagogikaga, talabalarning mustaqil o‗qib o‗rganishi, ilmiy- tadqiqiy va kasbiy burib yuborishni, yakka tartibda fikrlash jarayonida masalalarni g‗ayriy odatiy tarzda hal etishlikka maqsadli yo‗naltirishni taqazo etadi.



⁴⁰ Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 20 апрелдаги ―Олий таълим тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида‖ги 2909-сон қарори, Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирининг Ўзбекистон Республикаси Президентининг ―Олий таълим тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида‖ 2017 йил 20 апрелдаги ПҚ-2909-сон қарорининг ижроси тўғрисида 2017 йил 24 апрел №244-сон буйруғи.
Hozirgi zamon o‗quv yurtlari, o‗quv bo‗linmalari bilimini baholash ob‘ektiv me‘zonini ishlab chiqish jarayonini joriy etish lozim. Busiz yangi sharoitlarda o‗quv yurti faoliyati har bir sohasini ahvolini baholash hamda maqsadga muvofiq yo‗naltirishni amalga oshirish mumkin emas.
SHuningdek oliy ta‘lim muassasalari bitiruvchilarini bandligini ta‘minlash samaradorligiga erishishda ishlab chiqarish korxonalari bilan hamkorlik asosida faoliyat olib borish zarurdir. Jumaladan, Oliy ta‘lim, fan va ishlab chiqarish o‗rtasida innovatsion korporativ hamkorlikni yo‗lga qo‗yishdan maqsad, ushbu tizimlarning ilmiy, amaliy, uslubiy, axborot-kommunikatsiya va moddiy-texnik resurslaridan o‗zaro manfaatli hamda samarali foydalanish orqali Oliy ta‘lim muassasalari bitiruvchilari bandligini ta‘minlashdagi hamkorlikning muhim yo‗nalishi sifatida oliy ta‘lim, fan va ishlab chiqarish o‗rtasida innovatsion korporativ hamkorlikni o‗rnatish yuzasidan SH.M. Mirziyoevning
―Oliy ma‘lumotli mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirishda iqtisodiyot sohalari va tarmoqlarinnng ishtirokini yanada kengaytirish chora-tadbirlari to‗g‗risida‖gi 2017 yil 27 iyuldagi PQ-3151-sonli Qarori qabul qilindi va unda belgilangan vazifalar bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda.
SHu o‗rinda ishlab chiqarishga ham alohida urg‗u bermoqchimiz.
Ishlab chiqarish – oliy ma‘lumotli kadrlarning sifati va raqobatbardoshligiga baho beruvchi asosiy me‘zon.
Ishlab chiqarishning oliy ma‘lumotli kadrlar tayyorlashdagi vazifalari: o‗z ixtiyoridagi moddiy-texnika, moliya, kadr resurslari hamda kadrlarni o‗qitish, malakasini oshirish va qayta tayyorlash uchun zarur bo‗lgan boshqa resurslarni berish orqali oliy ta‘lim tizimiga ko‗maklashadi, muassis, vasiy, donor, homiy tariqasida ayrim mutaxassislarni va guruhlarni maqsadli tayyorlashda, shuningdek turli tip va darajadagi oliy ta‘lim muassasalarini moliyalashda qatnashadi, ta‘lim va ilm-fanning turli shakllardagi integratsiyasini (muvaqqat ijodiy jamoalar, o‗quv-ilmiy-ishlab chiqarish majmuilari majmuilari, markazlari, texnoparklar, texnopolislar) rivojlantiradi.