MANTIQ FANIDAN TEST SAVOLLARI
“Mantiq” atamasi qanday ma’noni anglatadi?
Arabcha atama bo‘lib “fikr”, “so‘z”, “aql”, “qonuniyat” degan ma’noni anglatadi.
O‘zbekcha atama bo‘lib “fikr”, “so‘z”, “aql”, “qonuniyat” degan ma’noni anglatadi.
Arabcha atama bo‘lib “ma’nolar majmui”, “ma’no”, “mani” degan ma’noni anglatadi.
Arabcha atama bo‘lib “tushuncha”, “hukm”, “mulohaza”, degan ma’noni anglatadi.
Mantiq ilmining o‘rganish ob’ektini nima?
Tafakkur
Xissiyot
Axloq
Nafosat
«Tafakkur» atamasi qanday ma’noni anglatadi?
«Tafakkur» arabcha so‘z bo‘lib, o‘zbek tilidagi «fikrlash», «aqliy bilish» so‘zlarining sinonimi sifatida qo‘llaniladi
«Tafakkur» arabcha so‘z bo‘lib, o‘zbek tilidagi «xis qilish», «xis etiladigan» so‘zlarining sinonimi sifatida qo‘llaniladi
«Tafakkur» arabcha so‘z bo‘lib, o‘zbek tilidagi «bilim», «ruxiyat» so‘zlarining sinonimi sifatida qo‘llaniladi
To‘g‘ri javob yo‘q
Tafakkur bilishning qanday bosqichi?
Yuqori bosqichi
Quyi bosqichi
Oliy bosqichi
Quyi va yuqori bosqichlari
. . . . voqelikning, shu jumladan, ong xodisalarining inson miyasida sub’ektiv, ideal obrazlar shaklida aks etishidan iborat.
Bilish
Xayol
Go‘zallik
Axloq
Bilishning dastlabki bosqichini qiysi?
Quyi bosqichi
Yuqori bosqichi
Oliy bosqichi
Quyi va yuqori bosqichlari
Hissiy bilish shakllari qiysilar?
Sezgi, idrok va tasavvur
Sezgi, aql,
Sezgi, aql, tafakkur
Tafakkur, intuitsiya
. . . . predmetning birorta tashqi hususiyatini (masalan, rangini, shaklini, ta’mini) aks ettiruvchi yaqqol obrazdir.
Sezgi
Idrok
Tasavvur
Tafakkur
. . . . predmetning yahlit yaqqol obrazi bo‘lib, u mazkur predmet haqidagi turli hil sezgilarni sintez qilish natijasida xosil bo‘ladi.
Idrok
Sezgi
Tasavvur
Tafakkur
. . . . avval idrok etilgan predmetning obrazini ma’lum bir signallar (berilgan predmet bilan ma’lum bir umumiylikka ega bo‘lgan) ta’sirida miyada qayta hosil qilishdan, yoki shu va boshqa obrazlar negizida yangi obraz yaratishdan iborat Hissiy bilish shaklidir.
Tasavvur
Idrok
Sezgi
Tafakkur
. . . . bilishning yuqori-ratsional (lotincha ratio-aql) bilish bosqichi bo‘lib, unda predmet va hodisalarning umumiy, muhim hususiyatlari aniqlanadi, ular o‘rtasidagi ichki, zaruriy aloqalar, ya’ni qonuniy bog‘lanishlar aks ettiriladi.
Tafakkur
Tasavvur
Idrok
Sezgi
Tafakkur shakllari qaysilar?
Tushuncha, hukm va hulosa chiqarish
Sezgi, idrok va tasavvur
Tushuncha, hukm va tasavvur
Barcha javoblar to‘g‘ri
Formal mantiq nimani o‘rganadi?
To‘gri tafakkurlash shakllari va qonunlarini
Tafakkurning vujudga kelishini.
Tafakkur taraqqiyotini.
Fikrning konkret mazmunini.
Tafakkur shakli nima?
Fikrning mazmunini tashkil etuvchi elementlarning boglanish usuli.
Fikrning yaqqol ifodalanishi.
Fikrning tilda gavdalanishi
Til va tafakkurning bir-biriga to‘la mos kelishi
Ayrim predmetlar, ularning sinfi (to‘plami) kishilar tafakkurida turli hil mazmunga ega bo‘lgan . . . .larda aks ettiriladi.
Tushuncha
Huqm
Xulosa
Gap
Tushuncha deb nimaga aytiladi?
narsalarning umumiy va muhim belgilarini aks ettiruvchi tafakkur shakli
narsa yoki hodisaga ma’lum bir belgining (xossaning, munosabatning) xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shakli
bir va undan ortiq chin mulohazalardan ma’lum qoidalar yordamida yangi bilimlarni keltirib chiqarishdan iborat bo‘lgan tafakkur shakliga aytiladi
narsalarning birorta tashqi xususiyatini aks ettiruvchi yaqqol obrazdir.
Hukm deb nimaga aytiladi?
narsa yoki hodisaga ma’lum bir belgining (xossaning, munosabatning) xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shakli
narsalarning umumiy va muhim belgilarini aks ettiruvchi tafakkur shakli
bir va undan ortiq chin mulohazalardan ma’lum qoidalar yordamida yangi bilimlarni keltirib chiqarishdan iborat bo‘lgan tafakkur shakliga aytiladi
narsalarning birorta tashqi xususiyatini aks ettiruvchi yaqqol obrazdir.
Xulosa chiqarish deb nimaga aytiladi?
bir va undan ortiq chin mulohazalardan ma’lum qoidalar yordamida yangi bilimlarni keltirib chiqarishdan iborat bo‘lgan tafakkur shakliga aytiladi
narsalarning umumiy va muhim belgilarini aks ettiruvchi tafakkur shakli
narsa yoki hodisaga ma’lum bir belgining (xossaning, munosabatning) xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shakli
narsalarning birorta tashqi xususiyatini aks ettiruvchi yaqqol obrazdir.
Dialektik mantiq nimani o‘zganadi?
Fikrlash qonunlari va shakllarining rivojlanishini o‘rgatadi.
To‘g‘ri tafakkur shakllari va qonunlarini o‘rganuvchi falsafiy fan
Tafakkurni matematik metodlar yordamida tadqiq etadi
Hozirgi zamon noklassik mantig‘i tarmog‘i bo‘lib, matematik intuitsiya prinsiplaridan kelib chiqadi.
Matematik mantiq nimani o‘zganadi?
Tafakkurni matematik metodlar yordamida tadqiq etadi
Fikrlash qonunlari va shakllarining rivojlanishini o‘rgatadi.
To‘g‘ri tafakkur shakllari va qonunlarini o‘rganuvchi falsafiy fan
Hozirgi zamon noklassik mantig‘i tarmog‘i bo‘lib, matematik intuitsiya prinsiplaridan kelib chiqadi.
Ko‘p ma’noli mantiq nimani o‘zganadi?
Hozirgi zamon noklassik mantig‘ining bir tarmog‘i bo‘lib, fikrlashni «chin», «xato», «qisman chin», «qisman xato», kabi tushunchalar orqali ifodalaydi.
Fikrlash qonunlari va shakllarining rivojlanishini o‘rgatadi.
To‘g‘ri tafakkur shakllari va qonunlarini o‘rganuvchi falsafiy fan
Hozirgi zamon noklassik mantig‘i tarmog‘i bo‘lib, matematik intuitsiya prinsiplaridan kelib chiqadi.
Induktiv mantiq nimani o‘zganadi?
Hozirgi zamon noklassik mantig‘i tarmog‘i bo‘lib, matematik intuitsiya prinsiplaridan kelib chiqadi.
Hozirgi zamon noklassik mantig‘ining bir tarmog‘i bo‘lib, fikrlashni «chin», «xato», «qisman chin», «qisman xato», kabi tushunchalar orqali ifodalaydi.
Fikrlash qonunlari va shakllarining rivojlanishini o‘rgatadi.
To‘g‘ri tafakkur shakllari va qonunlarini o‘rganuvchi falsafiy fan
Konstruktiv mantiq nima?
Bu mantiq konstruktiv matematikaga asoslanib, intuitiv mantiq qoidalarini tanqidiy o‘rganish asosida paydo bo‘lgan.
Hozirgi zamon noklassik mantig‘ining bir tarmog‘i bo‘lib, fikrlashni «chin», «xato», «qisman chin», «qisman xato», kabi tushunchalar orqali ifodalaydi.
Fikrlash qonunlari va shakllarining rivojlanishini o‘rgatadi.
To‘g‘ri tafakkur shakllari va qonunlarini o‘rganuvchi falsafiy fan
Formal mantiqning asosiy qonunlari qaysilar?
Ayniyat, nozidlik, uchinchisi istisno, etarli asos
Ayniyat, nozidlik, uchinchisi istisno
Mantiqiylik, haqiqiylik, mavjudlilik, aqlga to‘g‘ri kelish,
Barcha javoblar to‘g‘ri
“Istisno qonunining” formulasini belgilang?
“A yoki B, yoki B emas”
“A – A dir”
“A ham B, ham B emas bo‘la olmaydi”
“Agar B mavjud bo‘lsa, uning asosi sifatida A ham mavjud”
“Nozidlik qonunining” formulasini belgilang?
“A ham B, ham B emas bo‘la olmaydi”
“A yoki B, yoki B emas”
“A – A dir”
“Agar B mavjud bo‘lsa, uning asosi sifatida A ham mavjud”
“Ayniyat qonunining” formulasini belgilang?
“A – A dir”
“A ham B, ham B emas bo‘la olmaydi”
“A yoki B, yoki B emas”
“Agar B mavjud bo‘lsa, uning asosi sifatida A ham mavjud”
“Etarli asos qonunining” formulasini belgilang?
“Agar B mavjud bo‘lsa, uning asosi sifatida A ham mavjud”
“A – A dir”
“A ham B, ham B emas bo‘la olmaydi”
“A yoki B, yoki B emas”
Ilmiy bilish metodining zarurligini ta’kidlash va uning asosiy qoidalarini, prinsiplarini ishlab chiqqan alloma ?
Beruniy
Ibn Sino
Farobiy
Xorazmiy
Ziddiyatga yo‘l qo‘ymaslikni talab etuvchi, fikriy ziddiyatning oldini olishga qaratilgan mantiqiy qonun bu.....
Ziddiyat qonuni
Ayniyat qonuni
Uchinchisi istisno qonuni
Etarli asos qonuni
Fikrlashning isbotli, ishonarli bo‘lishini talab etuvchi mantiqiy qonun bu.....
Etarli asos qonuni
Ziddiyat qonuni
Ayniyat qonuni
Uchinchisi istisno qonuni
Tushunchaning ikki zid munosabatini ifodalaydigan mantiqiy qonun bu....
Uchinchisi istisno qonuni
Etarli asos qonuni
Ziddiyat qonuni
Ayniyat qonuni
Har bir fikr, muhokama aniq, ravshan bo‘lishini o‘zida ifodalaydigan mantiqiy qonun bu....
Ayniyat qonuni
Uchinchisi istisno qonuni
Etarli asos qonuni
Ziddiyat qonuni
.....lar deb, predmetlarni bir-biridan farq qiluvchi hamda ularning bir-biriga o‘hshashligini ifoda qiluvchi tomonlarga, hususiyatlarga aytiladi.
Belgi
Sezgi
Tushuncha
Narsa
Nomuhim belgilar deb nimaga aytiladi?
Predmetning mohiyatini tashkil qilmaydigan, ularning yo‘qolishi bilan predmetning tabiati o‘zgarmaydigan belgilar
Predmetning ma’lum bir guruhiga tegishli bo‘lgan belgilar
Faqat bitta predmetga hos bo‘lgan belgilar
Predmetning mavjud bo‘lishi uchun zarur bo‘lib, uning tabiatini, mohiyatini ifodalaydigan belgilar
Muhim belgilar deb nimaga aytiladi?
Predmetning mavjud bo‘lishi uchun zarur bo‘lib, uning tabiatini, mohiyatini ifodalaydigan belgilar
Predmetning mohiyatini tashkil qilmaydigan, ularning yo‘qolishi bilan predmetning tabiati o‘zgarmaydigan belgilar
Predmetning ma’lum bir guruhiga tegishli bo‘lgan belgilar
Faqat bitta predmetga hos bo‘lgan belgilar
Individual belgilar deb nimaga aytiladi?
Faqat bitta predmetga hos bo‘lgan belgilar
Predmetning mavjud bo‘lishi uchun zarur bo‘lib, uning tabiatini, mohiyatini ifodalaydigan belgilar
Predmetning mohiyatini tashkil qilmaydigan, ularning yo‘qolishi bilan predmetning tabiati o‘zgarmaydigan belgilar
Predmetning ma’lum bir guruhiga tegishli bo‘lgan belgilar
Umumiy belgilar deb nimaga aytiladi?
Predmetning ma’lum bir guruhiga tegishli bo‘lgan belgilar
Faqat bitta predmetga hos bo‘lgan belgilar
Predmetning mavjud bo‘lishi uchun zarur bo‘lib, uning tabiatini, mohiyatini ifodalaydigan belgilar
Predmetning mohiyatini tashkil qilmaydigan, ularning yo‘qolishi bilan predmetning tabiati o‘zgarmaydigan belgilar
Tushunchalar tilda nimalar yordamida ifoda qilinadi.
So‘z va so‘z birikmalari
Gap va yozuvda
Faqat darak gaplarda
Barcha javoblar to‘g‘ri
Tushunchaning mazmunini nimalar tashkil etadi?
Unda fikr qilinayotgan predmetning muhim belgilari yig‘indisi
Unda fikr qilinayotgan predmetlar yig‘indisi
Unda fikr qilinayotgan predmetning muhim shakllari yig‘indisi
Unda fikr qilinayotgan predmetlar rang-baranligi
Tushunchaning hajmini nimalar tashkil etadi?
Unda fikr qilinayotgan predmetlar yig‘indisi
Unda fikr qilinayotgan predmetning muhim belgilari yig‘indisi
Unda fikr qilinayotgan predmetning muhim shakllari yig‘indisi
Unda fikr qilinayotgan predmetlar rang-baranligi
Tushunchalar hajmiga ko‘ra turlarini belgilang.
Yakka va umumiy tushunchalar
Abstrakt va konkret tushunchalar
Nisbatsiz va nisbatdosh tushunchalar
Ijobiy va salbiy tushunchalar
Yakka va umumiy tushunchalarga keltirilgan qaysi misollar to‘g‘ri.
«Namangan davlat universiteti» va «universitet»
«Inson» va «qahramonlik»
«Fan» va «talaba»
«Sabab» va «oqibat»
Miqdori chegaralangan va chegaralanmagan ushunchalarga keltirilgan qaysi misollar to‘g‘ri.
«Himiyaviy element» va «yulduz»
«Inson» va «tabiat»
«Sabab» va «oqibat»
«O‘qituvchi» va «talaba»
Tushunchalar mazmuniga ko‘ra turlarini belgilang.
Barcha javoblar to‘g‘ri
Abstrakt va konkret tushunchalar
Nisbatsiz va nisbatdosh tushunchalar
Ijobiy va salbiy tushunchalar
Umumiy tushunchalar turlarini belgilang.
Miqdori chegaralangan va chegaralanmagan
Abstrakt va konkret tushunchalar
Nisbatsiz va nisbatdosh tushunchalar
Ijobiy va salbiy tushunchalar
Taqqoslanadigan tushunchalar hajm jihatidan qanday turlarga bo‘linadi?
Sig‘ishadigan va sig‘ishmaydigan
Moslik, qisman moslik va bo‘ysunish
Birga bo‘ysunish, qarama-qarshilik, zidlik
Nisbatsiz va nisbatdosh tushunchalar
Taqqoslanmaydigan tushunchalar qanday tushunchalar?
Bir-biri bilan uzoq aloqada bo‘lgan, ko‘p hollarda moddiy yoki ideal bo‘lishdan boshqa umumiy belgiga ega bo‘lmagan predmetlarni aks ettiruvchi tushunchalar
Umumiy belgilarga ega bo‘lgan, mazmuni va hajmi jihatidan bir-biriga yaqin turgan tushunchalar
Hajmi bir-biriga butunlay, to‘laligicha yoki qisman mos keladigan tushunchalar
Hajmi jihatidan umumiylikka ega bo‘lmagan tushunchalar hisoblanib, bir sinfga kiruvchi har hil predmetlarni yoki predmetlar guruhini aks ettiradi
Umumiy belgilarga ega bo‘lgan, mazmuni va hajmi jihatidan bir-biriga yaqin turgan tushunchalar bu......
Taqqoslanadigan tushunchalar
Taqqoslanmaydigan tushunchalar
Miqdori chegaralangan tushunchalar
To‘g‘ri javob yo‘q
Bir-biri bilan uzoq aloqada bo‘lgan, ko‘p hollarda moddiy yoki ideal bo‘lishdan boshqa umumiy belgiga ega bo‘lmagan predmetlarni aks ettiruvchi tushunchalar bu....
Taqqoslanmaydigan tushunchalar
Taqqoslanadigan tushunchalar
Miqdori chegaralangan tushunchalar
To‘g‘ri javob yo‘q
Hajmi bir-biriga butunlay, to‘laligicha yoki qisman mos keladi tushunchalar bu....
Sig‘ishadigan tushunchalar
Sig‘ishmaydigan tushunchalar
Taqqoslanmaydigan tushunchalar
Abstrakt tushunchalar
Bitta predmetni (predmetlar sinfini) aks ettiruvchi tushunchalar bo‘lib, ular bir-biridan faqat mazmuni bilangina farq qiladigan tushunchalar bu....
Moslik munosabatidagi tushunchalar
Qisman moslik munosabatidagi tushunchalar
Bo‘ysunish munosabatida tushunchalar
Birga bo‘ysunish munosabati quyidagi tushunchalar
Tushunchalarning hajmi qisman umumiylikka ega bo‘lgan tushunchalar bu....
Qisman moslik munosabatidagi tushunchalar
Moslik munosabatidagi tushunchalar
Bo‘ysunish munosabatida tushunchalar
Birga bo‘ysunish munosabati quyidagi tushunchalar
birining hajmi ikkinchisining hajmiga to‘liq kirib, uni tashkil qiluvchi qism hisoblanadigan tushunchalar bu....
Bo‘ysunish munosabatida tushunchalar
Qisman moslik munosabatidagi tushunchalar
Moslik munosabatidagi tushunchalar
Birga bo‘ysunish munosabati quyidagi tushunchalar
Sig‘ishadigan tushunchalarning turlari.
Moslik, qisman moslik va bo‘ysunish
Birga bo‘ysunish, qarama-qarshilik, zidlik
Nisbatsiz va nisbatdosh tushunchalar
Taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan tushunchalar
Sig‘ishmaydigan tushunchalarning turlari.
Birga bo‘ysunish, qarama-qarshilik, zidlik
Moslik, qisman moslik va bo‘ysunish
Nisbatsiz va nisbatdosh tushunchalar
Taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan tushunchalar
Munosabatdagi tushunchalardan biri predmetning birorta hususiyatini ifoda qilsa, ikkinchisi uni inkor qiladi va mazmun jihatidan noaniq bo‘lib qoladigan tushunchalar bu.....
Zidlik munosabatidagi tushunchalar
Qisman moslik munosabatidagi tushunchalar
Moslik munosabatidagi tushunchalar
Birga bo‘ysunish munosabati quyidagi tushunchalar
Predmetga ma’lum bir hossaning, munosabatning hosligi yoki hos emasligini ifodalovchi tafakkur shakli bu...
Hukm
Tushuncha
Xulosa chiqarish
Barcha javoblar to‘g‘ri
“Hukmning voqelikka mos kelish darajasiga ko‘ra turlari”ni belgilang.
Chin, xato, noaniq
Oddiy va murakkab
Inkor va tasdik
To‘g‘ri javob yo‘q
… bir va undan ortiq chin muloxazalardan ma’lum qoidalar yordamida yangi bilimlarni keltirib chiqarishdan iborat bo‘lgan tafakkur shakli nima deb ataladi.
Xulosa
Hukm
Tushuncha
Tafakkur
“yo”, “yoki”, “yoxud” mantiqiy bog‘lamalar vositasida oddiy hukmlardan tashkil topgan mulohoza qanday nomlanadi
Ayiruvchi
Ekvivalentlik
Birlashtiruvchi
Shartli
CHin hukmlar qanday hukmlar?
Ob’ektiv voqelikka mos kelgan, uni to‘g‘ri ifodalagan hukmlar
Ob’ektiv voqelikka mos kelmagan, uni to‘g‘ri ifodalamagan hukmlar
Ayni vaqtda chinligini ham, xatoligini ham aniqlab bo‘lmaydigan hukmlar
To‘g‘ri javob yo‘q
Xato hukmlar qanday hukmlar?
Ob’ektiv voqelikka mos kelmagan, uni to‘g‘ri ifodalamagan hukmlar
Ob’ektiv voqelikka mos kelgan, uni to‘g‘ri ifodalagan hukmlar
Ayni vaqtda chinligini ham, xatoligini ham aniqlab bo‘lmaydigan hukmlar
To‘g‘ri javob yo‘q
Noaniq hukmlar qanday hukmlar?
Ayni vaqtda chinligini ham, xatoligini ham aniqlab bo‘lmaydigan hukmlar
Ob’ektiv voqelikka mos kelmagan, uni to‘g‘ri ifodalamagan hukmlar
Ob’ektiv voqelikka mos kelgan, uni to‘g‘ri ifodalagan hukmlar
To‘g‘ri javob yo‘q
Tafakkur shakllari va qonunlarini o‘rganishdan maqsad
Barcha javoblar to‘g‘ri
fikrlash madaniyatini o‘stiradi, mulohazalardagi xatolarni ochishga yordam beradi
fikrni to‘g‘ri berish ma’lakasini rivojlantiradi
o‘zining va boshqalarning fikriga tanqidiy munosabatda bo‘lish
Hukmlar qanday gap orqali ifodalanadi?
Darak gap
So‘roq gap
Undov gap
Barcha gap shakllarida
Mantiqiy bog‘lovchining mazmuniga kura murakkab hukmlarning turlarini toping.
birlashtiruvchi, ayiruvchi, shartli, ekvivalent.
“va, yoki, agar ... unda” murakkab hukmlarning
implikativ, shartli, ekvivalent
Umumiy tasdiq va juz’iy tasdiq.
Oddiy hukmlarni sifati ko‘ra turlarini toping.
sifatiga kura tasdiq va inkor hukm
miqdoriga kura tasdiq va inkor hukm
yakka hukm va umumiy hukm
songa ko‘ra inkor va tasdiq.
Deduktiv xulosa chiqarish muhim xususiyati
Umumiy bilimdan juz’iy bilimga o‘tishning mantiqiy zaruriy egaligidir.
Xususiy bilimdan juz’iy bilimga o‘tishning mantiqiy zaruriy egaligidir
Umumiy bilimdan umumiy bilimga o‘tishning mantiqiy zaruriy egaligidir
Hammasi to‘g‘ri
Birlashtiruvchi hukmni toping.
Qung‘roq chalindi va dars boshlandi.
Talabalar keldi imtihon boshlanmadi
Yolg‘on gapirish jinoyatdir.
Ukasi aksidan baland
Xulosa chinlik darajasiga kura necha turga bulinadi
zaruriy xulosa chiqarish, ehtimoliy xulosa chiqarish
bevosita xulosa chiqarish ,bavosita xulosa chiqarish
deduktiv xulosa chiqarish, induktiv xulosa chiqarish
oddiy xulosa chiqarish va murakkab xulosa chiqarish
Umumiy belgilarga ega bo‘lgan taqqoslanadigan tushunchani toping?
“Metallurg” va “ishchi”
“Fan” va “Mantiq”
“I Karimov” va O‘zbekiston Respublikasining prezidenti
oddiy xulosa chiqarish va murakkab xulosa chiqarish
Tafakkur qonunlari va shakllarini o‘rgatuvchi fan?
Formal logika
Dialektik logika
Matematik logika
Hammasi
“Abdullaev musobaqada yo yutadi, yutmaydi” ushbu gap qanday hukmga misol bo‘ladi?
Ayiruvchi
Birlashtiruvchi
Shartli
Ekvivalent
“Ba’zi yoshlar xunarmand emas” misoli qanday tafakkur shakli kiradi.
Juz’iy inkor hukm
Umumiy inkor hukm
Juz’iy tasdiq hukm
Oddiy inkor hukm
Shartli hukm bu...
ikki oddiy hukmning “agar.. unda” mantiqiy bog‘lamasi orqali birikishidan tashkil topadi.
ikki oddiy hukmning “agar.. unda” “menda”mantiqiy bog‘lamasi orqali birikishidan tashkil topadi.
ikki oddiy hukmning “agar.. “menda”mantiqiy bog‘lamasi orqali birikishidan tashkil topadi.
ikki oddiy hukmning “agar.. unda” mantiqiy bog‘lamasi orqali tashkil topmaydi
Sillogizmning qaysi figurasida o‘rta termin ikkala asosda predikat o‘rnini egallaydi.
4 - figurada
1 - figurada
2 - figurada
3 - figurada
Isbotlash usuli – bu.
Nazariya
Tushuncha
Hukm
Xulosa chiqarish
“Marsda hayot bo‘lishi mumkin ” iborasi qanday hukm.
ehtimollik hukm
voqealik hukm
zaruriylik hukm
diz’yuktiv hukm
Quyidagilardan qaysi biri mavhum tushuncha.
Go‘zallik
Qit’a
Adabiy janr
Quyosh sistemasi
Logika nimani o‘rganadi
Tafakkur shakllari va usularini o‘rganuvchi ta’limot
Tafakkur shakllarini o‘rganuvchi talimot
Tafakkur vositalarini o‘rganuvchi talimot
O‘zgaruvchan faoliyat usullarini o‘rganuvchi talimot
Estetika nimani o‘rganadi
Nafosat falsafasi
Axloq falsafasi
Bilish va o‘zgaruvchan faoliyat usullarini
Barcha javoblar to‘g‘ri
Dunyoqarashning tarixiy shakllari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan
Mifologik, diniy, falsafiy
Mifologik, dualistik, monistik
Diniy, dualistik, mifologik
Diniy, mifologik, idealistik
Zardushtiylik dinining asoschisi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan
Zardusht
Budda
Sidhardxa Gautama
Avesto
«Vedalar» qaysi davrlarda vujudga kelgan?
Mil. av. 1,5 ming yil oldin
Mil. av. 2 ming yil oldin
O‘rta asrlarda
Mil. avv II-III asrlarda
Fikrlash elementlari o‘rtasidagi ichki, muhim, zaruriy aloqadorlikni ifodalaydi qonun bu......
Formal mantiq qonuni
Falsafiy qonun
Jamiyat qonunlari
Tabiat qonunlari
Tafakkur nima?
Barcha javoblar to‘g‘ri
Tafakkur – aqliy bilish bosqichi
Tafakkur jarayonida narsa va hodisalarning o‘zaro aloqadorligi, rivojlanish qonuniyatlari, istiqboli haqida bilimlar, g‘oyalar, gipotezlar hosil bo‘ladi
Tafakkur – mantiq ilmining o‘rganish ob’ekti
Chin bilimga erishish maqsadiga hizmat qiladigan to‘g‘ri fikrlashning aniq normalari nima deb ataladi?
Tafakkur qonunlari
Haqiqat
Axloq
Xulosa chiqarish
Davlatning muhim belgilari qaysilar?
Maydoni, aholisi, hokimiyat organlariga ega bo‘lishi
Millati, irqi, bayrig‘iga ega bo‘lishi
Fuqaroligi, maydoni, aholisi
Tili, pul birligi, davlat ramzlariga ega bo‘lishi
Predmetlar o‘zaro solishtirilib, ularning o‘hshash, umumiy tomonlari va bir-biridan farq qildiruvchi individual belgilari aniqlash usuli bu....
Taqqoslash
Analiz
Sintez
Abstraksiyalash
Predmet fikran uni tashkil qiluvchi qismlar, tomonlarga ajratilib, har qaysisi alohida o‘rganish usuli bu....
Analiz
Taqqoslash
Sintez
Abstraksiyalash
Analiz davomida ajratilgan qismlar, tomonlarni fikran birlashtirib, predmetni bir butun holiga keltirib o‘rganish usuli bu....
Sintez
Umumlashtirish
Taqqoslash
Abstraksiyalash
Predmetning aniqlangan umumiy va individual belgilari muhimlarini ajratilishi, nomuhimlari chetlashtirilish usuli bu....
Abstraksiyalash
Sintez
Umumlashtirish
Analiz
Predmetlar ularning ayrim umumiy, muhim hususiyatlariga ko‘ra sinflarga birlashtish va shu tariqa bitta tushunchada bir jinsli predmetlarning barchasini fikr qilish imkoniyati yaratiladigan mantiqiy usuli bu....
Umumlashtirish
Abstraksiyalash
Sintez
Analiz
............lar so‘z va so‘z birikmalari yordamida ifoda qilinadi.
Tushuncha
Hukm
Xulosa
Belgi
..........qat’iy bitta tushunchani ifoda qiluvchi so‘z bo‘lib, muayyan ilmiy bilish sohasida bir hil ma’noda ishlatiladi.
Termin
Tushuncha
So‘z
So‘z birikmalari
Fanning muhim belgilari qaysi?
Barcha javoblar to‘g‘ri
Uning amaliyot bilan aloqada ekanligi
Predmetlarning birorta sohasiga oid tushunchalar, qonunlar, prinsiplar shaklidagi ob’ektiv chin (haqiqiy) bilimlar sistemasidan iborat bo‘lishi
Dunyoqarashning shakllanishida ishtirok qilishi
Tushunchaning mazmuni va hajmi uzviy bog‘liq bo‘lib, u tushunchaning mazmuni va hajmi o‘rtasidagi teskari nisbat qonuni yordamida ifodalanadi. Bu qonun qanday bo‘ladi?
Bu qonunga muvofiq tushunchaning hajmi kengaytirilsa, mazmuni torayadi va aksincha hajmi toraytirilsa, mazmuni kengayadi.
Bu qonunga muvofiq tushunchaning hajmi kengaytirilsa, mazmuni ham kengayadi va aksincha hajmi toraytirilsa, mazmuni ham torayadi.
Bu qonunga muvofiq tushunchaning mazmuni kengaytirilsa, hajmi ham kengayadi va aksincha mazmuni toraytirilsa, hajmi ham torayadi.
To‘g‘ri javob yo‘q
Quyidagilardan qaysilari umumiy tushunchalar.
Yulduz, universitet, viloyat, davlat, millat
O‘zbek millati, Namangan viloyati, NamDU
Zuhro yulduzi, arxiv, planeta, mars sayyorasi
Inson, koinot, dengiz, Uychi tumani, Norin daryosi
Quyidagilardan qaysilari yakka tushunchalar.
O‘zbekiston Respublikasi, Namangan viloyati, O‘zbek millati.
Inson, koinot, dengiz, Uychi tumani, Norin daryosi
NamDU rektori, arxiv, planeta, mars sayyorasi.
Barcha javoblar to‘g‘ri
Quyidagilardan qaysi biri miqdori chegaralangan tushuncha.
Lotin alifbosi
Yulduz
Raqam
Koinot
Quyidagilardan qaysi biri miqdori chegaralanmagan tushuncha.
Yulduz
Hafta kunlari
Guruh talabari
Kimyoviy element
Abstrakt tushunchalar deb qanday tushunchalarga aytiladi?
predmetning belgilari undan fikran ajratib olinib, alohida aks ettiriladi
predmet o‘zining belgilari bilan birgalikda fikr qilinadi
nisbatan mustaqil, alohida mavjud bo‘lgan predmetlarni aks ettiradi
zaruriy ravishda bir-birining mavjud bo‘lishini taqozo qiladigan predmetlarni aks ettiradi
Konkret tushunchalar deb qanday tushunchalarga aytiladi?
predmet o‘zining belgilari bilan birgalikda fikr qilinadi
predmetning belgilari undan fikran ajratib olinib, alohida aks ettiriladi
nisbatan mustaqil, alohida mavjud bo‘lgan predmetlarni aks ettiradi
zaruriy ravishda bir-birining mavjud bo‘lishini taqozo qiladigan predmetlarni aks ettiradi
Nisbatsiz tushunchalar deb qanday tushunchalarga aytiladi?
nisbatan mustaqil, alohida mavjud bo‘lgan predmetlarni aks ettiradi
predmet o‘zining belgilari bilan birgalikda fikr qilinadi
predmetning belgilari undan fikran ajratib olinib, alohida aks ettiriladi
zaruriy ravishda bir-birining mavjud bo‘lishini taqozo qiladigan predmetlarni aks ettiradi
Nisbatdosh tushunchalar deb qanday tushunchalarga aytiladi?
zaruriy ravishda bir-birining mavjud bo‘lishini taqozo qiladigan predmetlarni aks ettiradi
nisbatan mustaqil, alohida mavjud bo‘lgan predmetlarni aks ettiradi
predmet o‘zining belgilari bilan birgalikda fikr qilinadi
predmetning belgilari undan fikran ajratib olinib, alohida aks ettiriladi
Quyidagi qaysi javobda abstrakt tushunchalar ifodalangan.
“Go‘zallik”, “Ulug‘vorlik”, “Qahramonlik”, “Yovuzlik”, “Nodonlik”
“Inson”, “Talaba”, “O‘qituvchi”, “Mashina”, “Doska”, “Paxta”
“Mardlik”, “Qalam”, “Tabiat”, “Piyola”, “Vijdon”, “Bilim”, “Dangasa”
“Insof”, “Daftar”, “Ko‘chirmachi”, “Vatanparvar”, “Choynak”, “Talaba”
Quyidagi qaysi javobda konkret tushunchalar ifodalangan.
“Inson”, “Talaba”, “O‘qituvchi”, “Mashina”, “Doska”, “Paxta”
“Go‘zallik”, “Ulug‘vorlik”, “Qahramonlik”, “YOvuzlik”, “Nodonlik”
“Mardlik”, “Qalam”, “Tabiat”, “Piyola”, “Vijdon”, “Bilim”, “Dangasa”
“Insof”, “Daftar”, “Ko‘chirmachi”, “Vatanparvar”, “Choynak”, “Talaba”
Quyidagi qaysi javobda nisbatdosh tushunchalar ifodalangan.
“Ustoz” va “SHogird”, “O‘qituvchi” va “Talaba”, “Sabab” va “Oqibat”
“Mashina” va “Talaba”, “Doska” va “Yulduz”, “Musiqa” va “Tosh”
“Inson” va “Piyola”, “Norin daryosi” va “Musiqa”, “Doska” va “Paxta”
“Insof” va “Daftar”, “Ko‘chirmachi” va “Vatanparvar”, “Choynak” va “Talaba”
Quyidagi qaysi javobda nisbatsiz tushunchalar ifodalangan.
“Norin daryosi” va “Musiqa”
“Ustoz” va “Shogird”
“O‘qituvchi” va “Talaba”
“Sabab” va “Oqibat”
Quyidagi qaysi javobda ijobiy tushunchalar ifodalangan.
“Axloqli talaba”, “Mas’ulayatli talaba”, “Savodli kishi”, “Vijdonli kishi”
“Axloqsiz talaba”, “Mas’ulayatsiz talaba”, “Vijdonsiz talaba”
“Yovuz inson”, “Pastkash inson”, “Tuban inson”, “Diyonatsiz inson”
“Savodsiz talaba”, “Razil inson”, “G‘iybatchi inson”, “Vafosiz qiz”
Quyidagi qaysi javobda salbiy tushunchalar ifodalangan.
“Axloqsiz talaba”, “Mas’ulayatsiz talaba”, “Savodsiz talaba”, “Dangasa talaba”
“Axloqli talaba”, “Mas’ulayatli talaba”, “Savodli kishi”, “Vijdonli kishi”
“Vatanparvar inson”, “Mehnatkash inson”, “Samimiy inson”, “Diyonatli kishi”
“Vafodor ayol”, “Iqtidorli talaba”, “Kamtar inson”, “Hayoli qiz”
Quyidagi qaysi javobda taqqoslanadigan tushunchalar ifodalangan.
«Metallurg» va «Ishchi»
«Ideal gaz» va «Go‘zallik»
«Ijtimoiy progress» va «Zuhro yulduzi»
Barcha javoblar to‘g‘ri
Quyidagi qaysi javobda taqqoslanmaydigan tushunchalar ifodalangan.
Barcha javoblar to‘g‘ri
«Ideal gaz» va «Go‘zallik»
«Ijtimoiy progress» va «Zuhro yulduzi»
«Ulug‘vorlik» va «Ko‘mir»
Quyidagi qaysi javobda qisman moslik munosabatidagi tushunchalar ifodalangan.
“Talaba” va “sportchi”
“Fan” va “fizika fani”
“Sabab” va “oqibat”
“Terak” va “insof”
Quyidagi qaysi javobda bo‘ysunish munosabatidagi tushunchalar ifodalangan.
“Fan” va “fizika fani”
“Talaba” va “sportchi”
“Oliy ma’lumotli” va “o‘qituvchi”
“Teatr” va “daftar”
Tushunchaning hajmini unda aks etgan predmetlarni ayrim guruhlarga (ayrim predmetlarga) ajratish yo‘li bilan aniqlashga nima deb aytiladi?
Tushunchani bo‘lish
Tushunchani aylantirish
Tushunchani mavhumlashtirish
Tushunchani taqqoslash
Bo‘lish natijasida hosil qilinadigan tur tushunchalar bu....
Bo‘lish a’zolari
Bo‘lish asosi
Bo‘linuvchi tushuncha
To‘g‘ri javob yo‘q
Predmetning tushunchada fikr qilinadigan birorta umumiy belgisi bu......
Bo‘lish asosi
Bo‘lish a’zolari
Bo‘linuvchi tushuncha
To‘g‘ri javob yo‘q
Hajmi aniqlanishi lozim bo‘lgan tushuncha bu......
Bo‘linuvchi tushuncha
Bo‘lish asosi
Bo‘lish a’zolari
To‘g‘ri javob yo‘q
Ta’riflash bilishda qanday asosiy vazifalarni hal qilishda yordam beradi?
Barcha javoblar to‘g‘ri
Tushunchada aks etuvchi predmetning muhim belgilarini ko‘rsatadi
Tushunchani ifoda qiluvchi so‘zning (terminning) ma’nosini ochib beradi
Termin hosil qilishga imkon beradi
Hukmlar tuzilishiga ko‘ra turlari
Oddiy va murakkab
Tasdiq va inkor
Yakka va umumiy
Atributiv hukmlar, mavjudlik hukmlari va munosabat hukmlari
Tarkibidan yana bir hukmni ajratib bo‘lmaydigan mulohazaga nima deb aytiladi?
Oddiy hukm
Murakkab hukm
Tasdiq hukm
Inkor hukm
Tarkibidan ikki yoki undan ortiq hukmni ajratish mumkin bo‘lgan mulohazalarga nima deb aytiladi?
Murakkab hukm
Oddiy hukm
Tasdiq hukm
Inkor hukm
«Mantiq ilmini o‘rganish to‘g‘ri fikrlash madaniyatini shakllantiradi» degan mulohaza qanday hukmni ifodalaydi.
Oddiy hukm
Murakkab hukm
Tasdiq hukm
Inkor hukm
Do'stlaringiz bilan baham: |