O‘zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

IV.MUSTAHKAMLASH
A)Mashqlar orqali.
1-topshiriq. Gap bo'laklari yuzasidan olgan awalgi bilimlaringizga asoslanib, berilgan gaplar tarkibida nechtadan gap bo'laklari mavjud- ligini aniqlang.
1. Biz kecha muzeyga bordik. 2. Keksa bog'bon ko'm-ko'k ajriqustida o'tirib hordiq chiqardi. 3. Mayin esgan shamol ko'nglimizni chog' qildi. 4. Ustozlarning qadr-qimmatini bilmagan kishi o'qituvchi bo'la olmaydi.
2-topshiriq. Yuqoridagi gaplarning kesimiga so'roq berib, egasini toping.
3-topshiriq. Yuqoridagi gaplar tarkibida ikki va undan ortiq so'zlarning bir gap bo'lagi vazifasida kelayotganlari bor-yo'qligini ayting
113 - mashq. Gaplarni tushirib qoldirilgan kelishik qo'shimchalari va
ko'makchilarini qo'yib ko'chiring, so'ng gap bo'laklarini aniqlab tagiga chizing.
1. Dadashmehribonodamlar... suhbatlashish... zavqlanar edi. (/.R.) 2. Temitjonu... o'zgacha sevinchva hayajon... kutib oldi. (J.Abd.) 3. Sen men... gap... chalg'itma. (Ch.Ayt.) 4. Yumalab kelayotgan yog' och yoshgina baquvvat qayin... bosib, ezib kelmoqda... (Ch.Ayt.) 5. Mana riyokor ota... ikki og'iz shirin so'zi tug'dirganumid... To'tiqiz... ko'ngli ko'tarildi. U xuddi buvisi..., xolasi... ko'rganday suyundi. (M.Ism.) 6. Ahmad ikkovlari kosib... shogird tushganlar. 7. A'zam tizzasidagi mahsi... hafsala... pishiq tikadi. (O.)
114-mashq. Yuqoridagi misollarda gap bo'laklarining qaysi grammatik
shakldaligini, qaysi turkum so'zlari bilan ifodalanganini ayting.
115- mashq. Bola bir guruh jangchilarni botqoqlikdan xatarsiz o'tka- zib qo'yganini aytdi gapidagi so'zlarning sintaktik aloqasi nuqtayi nazaridan tahlil qiling.

B) savollar orqali

1.Gaplar bo'laklarga qanday belgilariga ko'ra ajratiladi?
2.Kesim va egaga ta 'rif bering.
3.To'ldiruvchi, aniqlovchi va hoi nega ikkinchi darajali bo'lak deyiladi?


V.BAHOLASH MEZONI
Ishtirokiga qarab
VI.UYGA VAZIFA


116- mashq. Arava katta tol tagida to'xtashi bilan shu yerdagi ko'cha devori yonida o'tirgan odam o'rnidan turib keldi . gapidagi bo'laklarni aniqlang.


MAVZU Kesim va uning ifodalanishi