6-cинфлар учун

Stolga o’rnatiladigan parmalash stanogini ishga tayyorlash va uni boshqarish.

Mashg’ulotning maqsadi: 1. O’quvchilarga parmalash stanogida ishlashni o’rgatish. 2. Parmalashning asosiy qoida va usullarini tushuntirish.

Mashg’ulotning borishi. O’qituvchi stolga o’rnatiladigan parmalash stanogining tuzilishi va uning detallari to’g’risida oldingi mashg’ulotda berilgan ma’lumotlarni eslatib o’tadi. Stanokni ishga tayyorlashda avvalo uning erga ulanganligini, tasmasi tarangligi va tusilganligini tekshirish kerakligini, ishqalanuvchi qismlarini moylash, shpindeldagi teshik hamda stolni quruq latta bilan artish zarurligini o’qtiradi. So’ng stanokni tegishli balandlikka o’rnatib, salt (xolostoy) yurgizib ishlatib ko’riladi. Parmalarni o’rnatish va chiqarib olish. Konussimon quypuqli parmani mahkamlash uchun uning panjasini uyiqga to’g’irlab shpindelga tiqiladi va itarib mahkamlanadi. O’tish vtulkalaridan foydalanishda ular quyruqqa kiritiladi, so’ng parma va vtulka birga mahkamlanadi. Silindrik quyruqli parma patronga oxirigacha o’tkazilib mahkamlanadi, keyin patronning konussimon quyrug’i shpin­del teshigiga mahkamlanadi. Parmani o’rnatishda patron tushib ketmasligi uchun uni chap qo’l bilan ushlab turiladi. Parma va patron shpindeldan 81-rasmdagidek ponalar yordamida chiqariladi.O’qituvchi o’quvchilarga zagotovkani o’rnatish va mahkamlashni kursatib, kichik o’lchamli zagotovkalar stanok tiskisiga qisib qo’yilishini, diametri 10 mm dan ortiq teshiklar parmalanadigan zagotovkalar esa stolga boltlar vositasida mahkamlanishini o’qtiradi. Parmalashda avval parma qo’lda aylantirilishini, uning kesuvchi qismi metallga botgandan so’ng mexanik yuritma ulanishini tushuntiradi. Parmalash tugashi oldidan mexanik yuritmani uzib, parmani qo’lda aylantirib, teshik oxirigacha etkazishilini o’qtiradi. Ishlashda parmani sovitib turish, metall listlarda teshiklar ochish uchun perosimoi parmalardan foydalanish kerakligi ta’kidlanadi. Drellaryordamida parmalashning qulayligi shundai iboratki, bu usulda detal yoki zagotovkaii turli holatlarda o’rnatib, tiskiga qistirib olib, ularni (detal yoki drelni) ixtiyoriy bir uchastkaga ko’chirib yurib parmalash ishlarini bajarish mumkin.