O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi. Formatsion yondashuv, mintaqalarning

40-savol:
 Taraqqiyotning “O‘zbek modeli” va uning o‘ziga xos xususiyatlari. (Siyosat va iqtisodiyot, 
bosh islohotchi, qonun ustuvorligi, ijtimoiy himoya) 
Bu yol davlatimiz rahbari tomonidan mamlakatimizning ijtimoiy-iqtisodiy salohiyati, 
xalqimizning davlatchilik tarixi, milliy-diniy qadriyatlari hamda jahon tajribasini hisobga olgan 
holda ishlab chiqildi. Mashhur besh tamoyilga – iqtisodiyotning siyosatdan ustuvorligi, davlat – 
bosh islohotchi, qonun ustuvorligi, kuchli ijtimoiy siyosat yuritish, bozor iqtisodiyotiga 
bosqichma-bosqich otishga asoslangan ana shu model bozor munosabatlariga asoslangan 
huquqiy demokratik davlat qurish strategiyasi sifatida barcha amaliy ishlarimizning mustahkam 
poydevori, taraqqiyotimizning asosiy harakatlantiruvchi kuchiga aylandi. Hyech bir mubolagasiz 
aytish mumkinki, bu strategiya bozor iqtisodiyoti nazariyalarini yanada boyitdi, otish davrini 
boshidan kechirayotgan davlatlar uchun yana bir namunaga aylandi. Bu modelning barcha 
sinovdan muvaffaqiyatli otishiga sabab bolgan omillari kop. Ularning eng asosiysi iqtisodiy, 
siyosiy va ijtimoiy islohotlarni amalga oshirishda turli xil sakrashlarsiz, yani inqilobiy yoldan 
emas, balki tadrijiy rivojlanish yolidan borish tamoyilidir. Islohotlarni amalga oshirishda davlat 
bosh masuliyatni oz zimmasiga olishi ana shunday tadrijiylikning muhim jihatidir. Xalqaro 
tashkilotlar ham bugun otish davri iqtisodiyotida, chuqur islohotlarni amalga oshirishda 
davlatning roli haqiqatan ham katta ekani, buni Ozbekiston tajribasi amalda isbotlaganini keng 
tan oldi. Hozirgi vaqtgacha davom etayotgan moliyaviy-iqtisodiy inqiroz sharoitida hatto 
rivojlangan mamlakatlarda ham iqtisodiyotni tartibga solishda davlatning roli oshayotgani 
Ozbekistonning bu boradagi yoli naqadar togri ekanini korsatdi. birinchi Prezidentimiz Islom 
Karimov tashabbusi va rahnamoligida mamlakatimizda dunyo davlatlari orasida birinchilardan 
bolib Inqirozga qarshi choralar dasturi ishlab chiqilib, izchil amalga oshirildi. Agar kopchilik 
xorijiy davlatlarda qabul qilingan inqirozga qarshi dasturlar korilgan talofatlarni bartaraf etishga 
qaratilgan bolsa, Ozbekistonning dasturi yaqinlashib kelayotgan xatarning oldini olish hamda 
iqtisodiyotni yanada mustahkamlash, uning raqobatdoshligini oshirishga yonaltirilgani bilan 

---

ajralib turadi. Ana shunday uzoqni kozlab korilgan chora-tadbirlar tufayli inqiroz avjiga chiqqan 
eng ogir yillarda ham mamlakatimizda makroiqtisodiy barqarorlik saqlab qolindi, yuqori 
iqtisodiy osish suratlari taminlandi. Ozbekiston iqtisodiyoti dunyodagi eng kam talofat korgan 
mamlakatlardan biri boldi. Toshkent shahrida ushbu dasturni va uning samaradorligini 
organishga bagishlangan nufuzli xalqaro ilmiy-amaliy anjumanlar bolib otdi. Unda ishtirok etgan 
jahon miqyosida kozga koringan yirik iqtisodchi olimlar, ekspert va tahlilchilar Ozbekistonning 
taraqqiyot yolini tola qollab-quvvatlab, bu tajribani boshqa davlatlar amaliyotida qollash 
boyicha tavsiyalar berdi. Davlatimiz rahbari tomonidan 2010 yilda elon qilingan 
Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini 
rivojlantirish konsepsiyasi ozbek modelini nazariy va amaliy jihatdan yanada boyitdi. Ushbu 
konsepsiya mamlakatimizni modernizasiya qilish va demokratik yangilash boyicha amalga 
oshirilayotgan ishlarimizni yangi bosqichga kotarishga qaratilgan.  
Istiqlol xalqimizga yangi taraqqiyot ufqlarini ochib berdi. Tarixan qisqa, mazmunan boy 
mustaqillik yillarida Vatanimiz istiqboli yolida asrlarga tatigulik ozgarishlar amalga oshirildi. 
Yangi uy qurmasdan turib, eskisini buzmang tamoyili asosida olib borilgan islohotlar tufayli turli 
yoqotishlarga yol qoymasdan, barcha soha mutanosib holda isloh etildi va rivojlantirildi, yangi 
jamiyatning mustahkam asoslari yaratildi. Sobiq ittifoqdosh respublikalar orasida faqat 
Ozbekistonimizda 1996 yildan boshlab izchil iqtisodiy osish suratlari taminlanmoqda. Agar 1996-
2003 yillarda ortacha osish surati 4,3 foizni tashkil etgan bolsa, 2004 yildan bu jarayon yangi 
bosqichga kotarildi – 7,5-9 foiz osish suratlari taminlanmoqda.