O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi. Formatsion yondashuv, mintaqalarning

2-savol : “O‘zbekistonning eng yangi tarixi” o‘quv fanining predmeti, maqsad va vazifalari. 
(tadqiqot ob’ekti, tarix fani muammolari, konseptual va strukturaviy o‘zgarishlari) 
 Javob : . " O'zbekistonning eng yangi tarixi" haqida so’z yuritilganda, biz uchun, avvalo, 
mamlakatimizning 1991 yildan keyin bosib o’tgan tarixiy yo’li mohiyati va mazmunini anglab 
yetish muhimdir. O’zbekistonning eng yangi tarixi” o’quv faning vazifasi – mustaqillikka erishish 
arafasida O’zbekistonda yuzaga kelgan murakkab vaziyatni hamda mustaqillik yillarida davlat 
boshqaruvi, ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy hamda boshqa sohalardagi islohotlarning 
mazmun-mohiyatini tushinish, ularni Vatanga sadoqat va muhabbat ruhida tarbiyalash hamda 
milliy g’ururni shakllantirishdan iborat.Davlatimiz rahbarining 2017 yil 30 iyundagi “O’zbekiston 
Respublikasi Fanlar akademiyasi huzurida O’zbekistonning eng yangi tarixi bo’yicha jamoatchilik 
kengashi faoliyatini tashkil etish to’g’risida”gi qarorni imzoladi  
 
3-savol : “O‘zbekistonning eng yangi tarixi” fanini o‘rganishning nazariy-uslubiy asoslari. (eng 
yangi tarix, metodologiya, fan predmeti, fanning maqsad va vazifasi, fanlararo yonashuv  
Javob :  . 1991 yil 31 avgust kuni bo’lgan Respublika Oliy Kengashining navbatdan tashqari 
oltinchi sessiyasida o‘zbek xalqining xohish-irodasi bilan O’zbekistonning davlat mustaqilligi, 
ozod va suveren davlat – O’zbekiston Respublikasi tashkil etilganligi e’lon qilindi va «Davlat 
mustaqilligi asoslari to’g’risida»gi qonun bilan mustahkamlandi. 
Tarix - arabcha so’z bo’lib, «tadqiq etish», «tekshirish», «voqealar haqida aniq hikoya qilish» 
ma’nolarini anglatadi. Tarix insonlar haqidagi, ularning uzoq o’tmishdan bizgacha etib kelgan 
hayotiy tajribasi haqidagi fandir. 

---

«O’zbekiston tarixi» fanining predmeti xalqimizning eng qadimgi zamonlardan to hozirgi 
kunlargacha bosib o’tgan uzoq va murakkab tarixiy yo’lini, ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, madaniy va 
ma’naviy hayotini holisona o’rganishdan, tushuntirishdan iboratdir. 
Tarixiy voqea va hodisalar kambag’allarni va yqqsillarni himoya qilgan tarzda, ularning 
manfaatiga bo’ysundirilgan holda yoritildi.  
 
 
4-savol : Yuksak intellektual salohiyatli, ma’naviy barkamol avlodni tarbiyalash, komil insonni 
voyaga yetkazishda mamlakat eng yangi tarixining tutgan o‘rni. (yoshlarga oid siyosat. Ta’lim 
tizimidagi islohotlar. eng yangi tarix kontseptsiyasi) 
Javob : Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 5 iyuldagi  “Yoshlarga oid davlat siyosati 
samaradorligini oshirish va O’zbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qo’llab-quvvatlash 
to’g’risida”gi PF-5106–sonli Farmoni mazmun-mohiyatini yoshlar o’rtasida keng targ’ib qilish 
maqsadida filialning Ma’naviyat va ma’rifat va iqtidorli yoshlar bilan ishlash bo’limi, O’zbekiston 
yoshlar ittifoqi boshlang’ich tashkiloti, filial Murabbiylar Kengashi va filial psixologi hamkorlikda 
2018 yilning 21 fevral sanasida filial iqtidorli talabalarining aqliy salohiyati, intellektual darajasi 
va mantiqiy fikrlash qobiliyatini o’rganish bo’yicha “Intellektual salohiyatli va barkamol yoshlar-
farovon kelajagimiz garovi!” mavzusidapsixologik seminar-trening tashkillashtirildi. 
Oʻzbekiston Respublikasida yoshlarga, ularning ta’lim-tarbiyasi, intellektual salohiyati va 
barkamol inson bo’lib yetishishlariga katta e’tibor beriladi. Intellektual boylik hukmronlik 
qiluvchi XXI asrda yoshlarni aqliy salohiyatini o’stirish, yoshlar tomonidan ilgari surilgan 
innovatsion g’oyalarni ma’naviy va moddiy tarafdan qo’llab-quvvatlash, yoshlarni barkamol 
inson qilib voyaga yetkazish muhim vazifamiz sanaladi. 
 
5-savol : O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning ma’naviy yetuk shaxsni 
tarbiyalashda tarixiy xotiraning o‘rni va saboqlari to‘g‘risidagi fikrlari. (Jamoatchilik kengashi, 
yangi avlod ilmiy va o‘quv adabiyotlarini yaratish, 2017-yil 30-iyun)  
Javob : 2017 — 2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor 
yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi demokratik davlat qurish va fuqarolik jamiyatini 
rivojlantirish borasidagi islohotlarda yoshlar faolligini oshirish bilan bog‘liq bir qator yangi va 
muhim vazifalarni belgilab berganini alohida qayd etish joiz. 
Yoshlarga oid davlat siyosatini izchil va samarali amalga oshirish, yoshlarni har tomonlama 
qo‘llab-quvvatlash, huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilish tizimini tubdan isloh etish 
maqsadida hamda bu borada keng jamoatchilik, avvalo, yoshlar vakillarining taklif va 
mulohazalarini e’tiborga olgan holda: 
1. O‘zbekiston “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakatining 2017-yil 30-iyun kuni bo‘lib o‘tgan IV 
qurultoyi qaroriga muvofiq, O‘zbekiston yoshlar ittifoqi tashkil etilgani ma’lumot uchun qabul 
qilinsin. 
2. O‘zbekiston yoshlar ittifoqi tashkil topgan kun — 30-iyun sanasi mamlakatimizda “Yoshlar 
kuni”, deb e’lon qilinsin. 

---

2017-2018 o‘quv yilidan boshlab umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “katta yetakchi” va 
“to‘garak rahbari” shtat birliklarini tugatish hisobiga lavozim maoshi yuqori sinf o‘qituvchisiga 
tenglashtirilgan “yoshlar yetakchisi” shtat birligini joriy etish; 
o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarida “yoshlar yetakchisi” vazifasi yuklatilgan 
xodimga o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasasining direktor jamg‘armasi mablag‘lari 
hisobidan oliy ma’lumotli o‘qituvchi bazaviy tarif stavkasining 50 foizi miqdorida har oylik 
ustama belgilash; 
O‘zbekiston yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashi qoshida yoshlarning xohish va intilishlaridan kelib 
chiqib, yoshlar uyushmalari hamda yoshlarga ijtimoiy-psixologik yordam ko‘rsatish markazlarini 
tashkil etish; 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi qoshida Yoshlar 
muammolarini o‘rganish va istiqbolli kadrlarni tayyorlash institutini tashkil etish; 
  
6-savol : XXI globallashuv asrida ta’lim sohasida “O‘zbekistonning eng yangi tarixi” fanini 
o‘qitishdagi nazariy-konseptual yondashuv. ( Nomoddiylik prinsipi, chiziqli rivojlanish prinsipi, 
universal ulanish prinsipi, determinizm prinsipi) 
Javob : Barchamizga ma’lumki, XXI asr – globallashuv davri, texnika asri deyiladi.. Bugungi kunda 
fan va texnika jadal suratda rivojlanib bormoqda,   
Respublikamiz Birinchi Prezidenti I.A.Karimov «Bilimdon va ma'naviy yetuk bo'lgan, zamonaviy 
texnika va texnologiyalarni egallagan hamda boshqara oladigan malakali mutaxassislarni 
tarbiyalab yetishtirish bunday islohotlarning asosiy maqsadi hisoblanadi. Chuqur islohotlarni 
amalga oshirish, bozor iqtisodiyotiga o'tish, birinchi navbatda kadrlar potensialiga, ularning kasb 
jihatidan tayyorgarligiga bog’lik, bo'ladi», deb ta'kidlagan edilar. 
O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qabul qilgan «Ta'lim tug’risida»gi qonunda ta'limni yanada 
takomillashtirish maqsadida Respublika hududida ta'limni umumiy o'rta ta'lim maktablari, 
akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari orqali amalga oshirish maqsad qilib qo'yilgan bo'lsa, 
«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» qonunida milliy tajribalarni tahlil qilgan holda qabul qilindi .  
Ta’limda axborot- kommunikatsiya texnologiyalarini qo’llaganda o’quvchi eshitish, ko’rish, 
ko’rganlari asosida mustaqil fikrlash imkoniyatiga ega bo’ladi. Ta’lim jarayonida axborot 
kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda darslarni interfaol usullarda 
tashkillashtirish uchun ma’lum bir shart – sharoitlar mavjud. Shunday ekan, axborot 
kommunikatsion