O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi. Formatsion yondashuv, mintaqalarning



Download 1,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/169
Sana05.09.2021
Hajmi1,42 Mb.
#164743
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   169
Bog'liq
Tarix yakuniy to'liq javoblari 200 ta


partiyadan butunlay xoli qilindi. 
Sobiq Ittifoqning rasmiy jihatdan tugatilishida 1991-yil 8-dekabrda Belorussiyaning Belaya Veja 
Pushchasida Rossiya, Ukraina va Belorussiya rahbarlari tomonidan imzolangan ozaro bitim 
muhim ahamiyat kasb yetdi. Bitimda 1922-yil 30 dekabrda tashkil topgan SSSR tugatilganligi va 
Mustaqil Davlatlar Hamdostligi (MDH) tashkil etilganligini rasman elon qildilar. 1991-yil 25-
dekabrda SSSR xalqaro huquq subekti sifatida barham topdi 
33-savol:
 O‘zbekiston xavfsizligi organlarining respublika boshqaruv tizimining tarkibiy qismiga 
aylantirilishi. (KGB, Ichki ishlar vazirligi, ichki qo'shinlar, ularning Prezidentga bo'ysunishi)
 
Insoniyatning keyingi asrlardagi taraqqiyoti zamirida toplangan ilmiy nazariy talqinlar asosida 
fuqarolik jamiyati deganda, birinchi navbatda, davlatdan xoli bolgan mulkiy, bozor tartiblari, 
oilaviy, axloqiy-manaviy munosabatlar sohasi tushuniladigan boldi. Shu manoda, marifiy, 
xususiy, gayrirasmiy, nosiyosiy hayot sohasi majmui tarzida talqin etiladigan fuqarolik jamiyati 
tovar ishlab chiqaruvchilar va istemolchilarning davlat nazorat qilmaydigan manfaatlarini 
amalga oshirish olami sifatida tariflanadi. Masalan, Gegelning tabiriga kora, fuqarolik jamiyatibu 
eng avvalo, xususiy mulkka asoslangan manfaat (ehtiyoj) lar tizimi, shuningdek din, oila, 
tabaqalar, davlat tuzumi, huquq, axloq, burch, madaniyat, talim, qonunlar va subekt (inson) 
larning ulardan kelib chiquvchi ozaro uzviy yuridik aloqalari majmuidir. Insonlar tabiiy, 
«nomadaniy» holatdan «fuqarolik jamiyatiga otishlari lozim, zero aynan shu jamiyatda huquqiy 


munosabatlar asl voqelikka aylanadi». Gegel bu jamiyatni burjuacha ishlab chiqarish 
munosabatlari majmui sifatida tushungan, shu bilan birga, uning ikki asosiy prinsipini alohida 
ajratib korsatgan: 
Fuqarolik jamiyatining davlatdan mustaqilligi, avtonomligi uning ozini ozi boshqarish 
qobiliyatiga egaligi bilan izohlanadi. Bu jamiyatda ozini ozi boshqarish jabhasi bilan davlat 
boshqaruvi jabhasi mavjud bolib, ular biri-biriga zid emas, aksincha, bir-birini toldiruvchi tizimlar 
hisoblanadi. Ijtimoiy ozini ozi boshqarish ustun mavqega ega bolib, jamiyatning ozi davlat 
boshqaruvini joriy etadi, davlat apparatini shakllantiradi va, nihoyat, ijtimoiy hayotga davlat 
aralashuvining kolami va chegarasini belgilaydi (V. A. Chetvernin). 
Fuqarolik jamiyatidagi ozini ozi boshqarishning asosiy mexanizm (murvat) lari:erkin bozor 
(iqtisodiy mexanizm); siyosiy erkinlik va demokratiya (siyosiy mexanizm); manaviy-axloqiy soha 
(manaviy-ruhiy mexanizm; jamiyatdagi nizolarni odil sudlov vositasida hal etish (sud-huquqiy 
mexanizm)dan iborat bolib, ularda jamiyat azolarining rasman tengligi prinsipi namoyon boladi. 
Yuqoridagi tahlillar asosida «fuqarolik jamiyati» tushunchasini yanada aniqlashtirishga urinib 
korish mumkin. Yani: fuqarolik jamiyati  insonlarning shunday birligidirki, u jamiyat hayotining 
iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy va manaviy sohalarida asosiy (birlamchi) nodavlat tuzilmalarni ixtiyoriy 
vujudga keltiradigan, shuningdek nodavlat munosabatlarning majmui va erkin insonlar, 
tashkilotlar va fuqarolar uyushmalari faoliyat yuritib, namoyon boladigan sohadir. Maxsus 
adabiyotlardan birida quyidagi tarifni ham uchratish mumkin: «Fuqarolik jamiyati oz faoliyatida 
davlatdan, uning idora va muassasalaridan xoli bolgan xususiy shaxslar, guruhlar va 
institutlarning tizimi... Fuqarolik jamiyatini mamlakatdagi davlat-hokimiyat tuzilmalari doirasiga 
kirmaydigan nosiyosiy ijtimoiy munosabatlar yigindisi sifatida tariflash mumkin» 
Fuqarolik jamiyatining qaror topishi va zohir bolishining quyidagi umumiy goya va prinsiplarini 
takidlash joiz: 1) iqtisodiy erkinlik, turli mulk shakllari va bozor munosabatlarining mavjudligi; 2) 
inson va fuqarolarning tabiiy huquqlarini sozsiz tan olish va muhofaza etish; 3) davlat 
hokimiyatining legitimligi va demokratikligi, yani huquqiy davlatning mavjudligi; 4) barchaning 
qonun va odil sudlov oldida tengligi, shaxsning yuridik jihatdan muhofazalanganligi; 5) siyosiy va 
mafkuraviy plyuralizm, legal muxolifatning mavjudligi; 6) soz va matbuot erkinligi, ommaviy 
axborot vositalarining mustaqilligi; 7) davlatning fuqarolar xususiy hayotiga aralashmasligi, 
davlat bilan fuqarolarning ozaro burch va masuliyat (javobgarlik) orqali bogliqligi; 8) ijtimoiy 
hamkorlik va milliy totuvlikning taminlanganligi; 9) insonlarning munosib hayot kechirishini 
taminlovchi samarali ijtimoiy siyosat amalga oshirilishi. 
Huquqiy davlat qurish doktrinasida davlat hokimiyati tizimi qonun chiqaruvchi, ijro va sud 
hokimiyatiga bolinishi muhim orin tutadi. Ushbu qarashning genezisi, zamonaviy muammolari 
haqida juda kop falsafiy, siyosiy va huquqiy adabiyotlar chop etilgan

Download 1,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   169




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish