O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

X 
asrda Nurota tizmalaridagi past tog‘ darasi 
to'silib barpo etilgan 
Xonbandi suv om boriga 1,5 mln litr 
suv to'plangan. 
To‘g‘on granit to sh i va suvga chidam li qurilish qorishmasidan barpo 
qilingan. Suvomborini qurishda suvn ing vertikal va gorizontal bosimkuchi 
va bu hududlarda tez-tez sodir bo'lib turadigan zilzilalar silkinish kuchi 
ham hisobga olingan. Bu XVII asrfran su z olimi 
Blez Paskal 
suv bosim 
kuchi to‘g‘risidagi qonunni kashf etishidan ancha oldin yurtdoshlarimizga 
malum bo'lganin i ko'rsatadi.
Turariovlar.
X 
asrdan boshlab binokorlikda sinchkori imoratlar keng 
tarqaladi. Yakkasinch va qo'shsinchli binolarning tagsinchlaridan tortib 
ustunlari-yu sarroblari va to’sin larigacha yog'ochlarni payvandlash 
uslubida qurilib, sinchlarning orasi xom g'isht yoki guvalalar bilan urib 
chiqilgan. Afrosiyob, Varaxsha, Buxoro va Poykand shahar xarobalari 
o'rganilganda X — 
XI 
asrlarda ham paxsa va xom g'ishtdan qurilgan 
imoratlar shahar m e ’morchiligida asosiy o'rinni egallagani ma’lum bo'ladi. 
Bu davrda naqqoshlik va o'ymakorlik san’ati ham ancha rivoj topadi. 
Endilikda jonli mavjudotlarni tasvirlashdan murakkab geometrik va isiimi

---

72
gulli naqshlarishlashgao'tiladi. Imoratning peshtoqi vadevorining ayrim 
qismlari turli mazmundagi bitiklar bilan qoplanadi.
Xattottik.
Hali kitob bosish kashf etilmagani bois, xattotlik san’ati 
ancha rivoj topdi. Turli uslubda husnixat bilan bitilgan xattotlik namunalari 
me’moriy naqshlarda ham hayotiy mazmun va estetik zavq beruvchi bezak 
sifatida ish 
I 
atiladi. 
IX - XIII asr bosh lari 
me’morchiligi va unda ishlatilgan 
naqsh uslublari, xattotlik namunalari,