O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

4-BOB. ARABLARISTILOSI, UNING OQIBATLARI,
XALQ Q O ‘ZG‘OLONLARI
4.1. ARABLARNING 0 ‘RTA OSIYONI
FATH ETISHI
Arabistonda markazlashaan davlat tuzish uchun kurash.
VII asr
boshlaridaArabiston yarimorolida yagona e’tiqod asosida mamlakatni 
birlashtirish boshlandi. Bu e’tiqod islom dini edi. Makka shahrida dun- 
yoga kelgan 
Muhammad 
(s.a.v.) binni Abdulloh 
(570 - 632) 
mazkur 
harakatga rahnamolik qildi. IVlakka shahrida boshlangan islom dini 
targlboti Madinaga ko'chadi. Muhammad (s.a.v.) 
630-yili 
arablarni 
yagona davlatga birlashtiradi. Unlng vafotidan keyin eng yaqln safdoshi 
Abu Bakr (632 - 634) 
xallfa d eb e ’lon qilindi. 
Misr, Suriya, Falastin,
Iroq, Eron 
kabi yurtlarni bo'ysundirgan Arab xalifallgi harbiy yurishlarni 
endi 0 ‘rta Osiyoga qaratdi. 
651-yili 
jangsiz 
Marv 
shahrini egallaydilar. 
So'ngra Afg'onistonning shimoli, Eronning shimoli-sharqiy qlsmi ham- 
da Janubi^ Turkmanistondan to Amudaryogacha boigan hududlar 
istilo qllinadi. Arablar bu hududlarni 
Xuroson 
deb ataganlar. Mazkur 
viloyatni boshqarish uchun m axsus noib tayinlangan, u viloyat markazi 
Marv shahrida turardi. Arablar bu yerda o'rnashib olgach Amudaryodan 
shimolda joylashgan boy viloyatlarni zabt etishga tayyorgarllk ko'radilar. 
Bu yerlarni ular 
Movarounnahr, 
ya’ni 
«daryoning narigi tomoni» 
deb 
atardilar.
Movarounnahrtomon vurishlar.
Movarounnahrga ilk boryurishlar 
654-
yili Maymurg1 
va 
667-yili C h ag‘oniyondan 
boshlanadi. 
Narshaxiyning
yozishicha, 
673-yil kuzida 
xalifa 
Muoviya I (661 - 680) 
farmoni bilan