O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

ham turli sohalarda tashqi aloqalar bog'lash, muhim davlat shartnomalari 
vakelishuvlari tuzish huquqiga ham ega edilar. Eng ajablanarlisi shuki, 
o‘lkadagi partiya va hokimiyat funksiyalarini o'z tasarrufiga to'liq kiritib 
olgan Turkkomissiya a’zolari 
(V.Bokiy, F.Goloshchekin, V.Kuybishev,
Y.Rudzutak, M.Frunze, Sh.Eliava)ning 
butun qahri-zahri mintaqada 
sovet tuzumiga qarshi yo'nalgan harakatlarni barham toptirish edi. Ular 
«Turk Respublikasi», «Turk kompartiyasi» g'oyasini amalga oshirishga 
intilgan 
T.Risqulov, A.To‘raqulov, Q.Otaboyev 
singari mahalliy aholi 
vakillariga zulm o'tkazish, jazolash, ularni yo'q qilish yo'lini tutdilar.
Sovet hokimivatinina iatisodiv sivosati. unina oaibatlari.
 Bolsheviklar, 
butun Rossiyada bo'lgani singari, Turkistonda ham hamma narsani, 
jumladan, mulk turlarini, ishlab chiqarish tarmoqlarini umumlashtirish va 
milliylashtirish vazifalarini hal etishni bosh maqsad qilib qo'ydllar. Tur­
kistonda o'matilgan sovet hokimiyati va uning barcha vakolatli organlari 
zimmasiga qanday qilib bo'lmasin bu «tarixiy missiya»ni hayotga izchil 
tatbiq etish vazifasi yuklangandi. Turkistonda bunga yetarli shart-sharoit

---

338
bormi yoki yo'qmi, yerli xalqlarning xohish-irodasi, istak-intilishi qanday 
— bular aslo hlsobga olinmagandi. Boz ustlga, 
1917 - 1918-yillarga
kelib o'Ikadagi ijtimoiy-iqtisodiy ahvol shu qadar og'irlashib, murakkab 
tus olib borayotgandlki, bundan, ayniqsa, mahalliy aholi benihoya azlyat 
chekayotgandl. Xususan, Bi rinchi jahon urushlning mislsiz og‘ir asoratlari, 
sovet hokimiyatini o'matish chog‘lda xalqqa qilingan zulm va bedodliklar