O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

ko'rinishdagi holatlarga qarshi chiqdilar. Jadidlar johillikni tugatishga, 
jamiyatda hur fikrlar, taraqqiyparvar g'oyalar uyg'otishga intildilar.
Taraaaivoarvarnina Turkiston iitlmoiv-iqtisodiv sohasidaai faoliva- 
tl
Jadidlar o'lkani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish borasida ham o'ziga 
xos qarashlarga ega edi. 0‘rta Osiyo taraqqiyparvarlari o‘z faoliyatlari 
davomida olka xalqlarining ijtimoiy hayoti, turmush tarzi, kasb-kori, 
shart-sharoitlaridan xabardor bo'lganlar. Xalqning ahvoli yildan yilga 
og'irlashib borayotganligini, turli kasb egalari o‘z sohalarining yetuk 
mutaxassisi emasligi sababli millat kelajagi yo’lida foyda keltirmayot- 
ganliklarini angladllar.
Ularning fikricha, mamlakatning iqtisodiy mustaqilligini ta’minlamay 
turib siyosiy va huquqiy erkinlikka erishish mumkin emasdi. Buning 
uchun, birinchi navbatda, yerni, yer osti va yer usti boyliklarini, suvni

---

286
Turkiston xalqlarining umumiy boyligi deb e'lon qilish, barcha sohalarni 
rivojlantirishga qodir mahalliy kadrlarni tayyorlash, zavod va fabrikalar 
qurib, mahsulotlarni o'lkaning o'zida ishlab chiqarishni zarur deb bildilar.
Jadidlar ko‘plab yoshlarni rivojlangan xorijiy davlatlarga, jumladan, 
Germaniyaga 
oqishga yuborish, u yerda ular tahsil olib kelib yurt va 
millat uchun xizmat qilish g'oyalarini ilgari surdi. Uiarning sa’y-harakati 
bilan mahalliy aholi tomonidan yoshlarning xorijda o'qib kelishiga keta- 
digan xarajatlari uchun mablaglar yig'ildi. 0‘lkada va xorijda savdo-so- 
tiq, sanoat va qishloq xo'jaligi rivojining qiyosiy tahlillga bag'ishlangan 
ko'plab maqolalar e’lon qilindi.
Turkiston taraqqiyparvarlaridan biri, Toshkentning