O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Sharqiy Turkiston,
Yettisuv 
va 
Movarounnahrga 
uning ikkinchi o'gli 
Chig‘atoy 
ega bo'ldi. 
G'arbiy Mo‘g ‘uliston, Tarbag'atoyni 
uchinchi o ‘g‘li va vorisi 
0 ‘qtoyga
berdi. Kenja o‘g‘li 
Tuluga 
esa 
Mo‘g ‘uliston, Xitoy 
va 
Qirg‘iz yeri 
tegdi. 
Shunday qilib, mo'g'ullar bosib oigan yerlarini uluslarga bo'lib boshqa- 
rishga kirishdilar. Chíngizxon vafotidan keyin 
(1227) 
0 ‘qtoy Mo'g'ullar 
davlatining ulug‘ xoqoni etib tayinlandi. Uluslarning hukmdorlari 
«xon»
deb yuritilardi. Ulug' xoqonning qarorgohi 
Qoraqurum 
shahrida bo'lib, 
u yerdan turib xonlaming xatti-harakatini nazorat qilib borardi.
Chingizxon vafotidan keyin ham mo'g'ullarning g'arbga yurishi davom 
etdi. 
1236 — 1241 -yillarda Rusiya 
zabtetilit), 
Oltin 0 ‘rdadavlati 
tashkil 
topdi. 
1256-yili Eror 
batamom bosib olindi va 
Xulokuiylar davlatiga
asos solindi. Xuloku 1258-yili abbosiylarsulolasiga barham beradi. Gar- 
chi Osiyo va Yevropaning katta qismida mo'g'ullar hokimiyati o'rnatilgan 
bo‘lsa-da, markazlashgan davlat tuzishga erishilmadi. Ulus xonlari ulug' 
xoqonga nomigagina bo'ysunardi. Ular o'rtasida tez-tez o'zaro urushlar 
bo'lib turardi.
Chia'atov ulusi.
XIII asrning 20-yillarida Chig‘atoy ulusi 
tashkil 
topdi, uning tarkibiga 
Movarounnahr, Yettisuv 
va 
Sharqiy Turkiston
kirardi. Chig'atoyxonning ulusni boshqaradigan o'rdasi lli 
daryosi 
bo'yida 
joylashgandi. Chig'atoy ulusni boshqarishda bo'ysundirilgan xalqlarning 
yuqori tabaqa vakillari xizmatidan foydalanadi. Movarounnahrni bevosita 
idora etish ishlari halio'lka zabt etilmasdan ilgari