O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

1238-yili
Mahmud Yalavochni nolblikdan chetlatishga majbur bo'ldl. Uning o'g'li 
Mas’udbek 
noib etib tayinlandi. Ulug'xoqonO'qtoy Mahmud Yalavochni 
Pekin 
shahriga hokim etib tayinladi.
7.5. IJTIMOIY-IQTISODIY VAMADANIY HAYOTNING JONLANISHI
Ulua‘ xoaon farmoni.
XIII asr o'rtalarida Chlg'atoy uluslning mo'g'ul 
amaldorlari orasida o'troqllkka ko'chish, shahar hayotiga yaqinlashish, 
mahalliy o'troq aholining boy madaniyatidan foydalanlsh jarayonl 
kuchayadi. IVIo'g'ulistonning ulug' xoqoni 
Wlunke 
soliq va hashar ishlari- 
ni tartibga solish to'g'risida maxsus farmon - yorliq chiqaradi. Yomlar 
bo'ylab pochta xizmati uchun ajratilgan otlar soni belgilanib, aholidan 
ortiqcha ot talab qilish man etiladi. Elchilarga, qo'llarida bevosita top- 
shiriqlari b o ‘ lmasa, shaharyoki qishloqlarga kirmasligi va aholidan ular 
uchun belgilanadigan ortiqcha yem-xashak hamda oziq-ovqat olmasligi 
uqtiriladi. Shiu tariqa aholi o'zboshimchalik bilan yig'iladigan hisobsiz 
to'lovlardan ozod bo'ladi.
M as’udbekning pul islohoti.
Movarounnahrda asta-sekinlik bilan 
shahar hayoti, hunarmandchilik va savdo munosabatlari jonlana bosh- 
laydi. Tovar va pul munosabatlarining tiklanishida M as’udbek tomonidan 
1271-yili 
am alga oshirilgan pul islohoti muhim ahamiyatga ega bo'ldi. U 
Movarounnahrning 
16 ta 
shahar va viloyatlarida.jumladan, 
Samarqand,
Buxoro, Taroz, 0 ‘tror, Xo'jand 
va boshqa shaharlarda bir xil vazn 
va yuqori qiymatli sof kumush tangalar zarb ettirib, mamlakatda ularni 
muomalaga chiqaradi. Yarlm asr mobaynida Movarounnahrda kumush 
tangalar m untazam zarb etilmagandi, M a s ’udbekning pul islohoti 
mamlakatda tovar va pul munosabatlari tiklanib, shaharlar hayotining 
jonlanishida muhim ahamiyatga ega bo'ldi.