O‘zbekiston tarixi

Ikkinchi yirik mehnat taqsimoti – dehqonchilik va chorvachilikdan xunarmandchilikning ajralib chiqishi. Bu jarayon asosan eneolit-bronza davrlarida sodir bo‘lgan.

Itil – Volga daryosining qadimgi va o‘rta asrlardagi nomi.

Ixrojot – Buxoro xonligi (SHayboniylar) davrida davlat muassasalari, qo‘shin va xon xonadoni xarajatlarini qoplash uchun to‘lanadigan soliq.

Ixshidlar – 1) ilk o‘rta asrlarda (V-VIII a.) Sug‘d va Farg‘ona hukmdorlari unvoni. Ilk o‘rta asrlarda Movarounnahr hududlari 15 dan ortiq mayda hokimliklarga bo‘linib ketgan edi. Ular ichida Sug‘d ixshidlari eng qudratlisi sanalgan. Samarqand shahri ularning poytaxti bo‘lgan; 2) 935-969 yillarda Suriya va Misrda hukmronlik qilgan Arab xalifaligidan yarim mustaqil bo‘lgan sulola vakillarining unvoni.

Kavi – “Avesto” da mamlakat sardori, mamlakatni idora qilgan shaxs. YA’ni diniy va dunyoviy hokimiyat egasi.

Kadivar – O‘rta asrlarda qishloq zirotkor jamoasining feodal dehqonlarga qaram bo‘lib qolgan, ersiz, qullik asoratiga tushirilgan qismi. Zamindorlar qishloqlarda o‘z tazyiq doiralarini kengaytirib, bora-bora ziroatkor aholi ustidan hukmronlik qila boshlagan. SHuning uchun ham ular ilk o‘rta asrlarda “dehqon” ya’ni “qishloq hokimi” deb atalgan. Ularga qaram kishilar “kadivar”, ya’ni “qishloq qo‘rg‘onlarida yashovchilar” deyilgan.