O’zbekiston tarixi kafedrasi о‘zbekiston tarixi fanidan

Sud va xalq sudi – Turkiston o‘lkasida joriy etilgan huquqiy tizim. 1867 yilgi “Muvaqqat Nizom”ga ko‘ra, Turkiston o‘lkasining sud va politsiya tizimi – harbiy sud, imperiyaning umumiy qoidalari asosida sud va xalq sudidan iborat bo‘lgan bo‘lsa, 1886 yilgi “Nizom”ga ko‘ra, ularga o‘zgartirishlar kiritilib, quyidagicha bo‘lgan: sudlov palatasi, okrug sudlari, qo‘shimcha mirovoy (sulhparvar) sudyalar, faxriy mirovoy sudyalar. Mahalliy aholining sudlari alohida tartib asosida tuzilib, xalq sudlari deb nomlangan. Xalq sudlari – xalq tomonidan saylab qo‘yilgan biylar tomonidan amalga oshirilgan. O‘troq aholi uchun qozi sudlari amal qilgan.
SSSR (Sovet Sotsialistik Respublikalar ittifoqi) – jahon siyosiy xaritasida bu nom 1922 yil 30 dekabrda paydo bo‘lib, RSFSR, UkSSR (Ukraina), BSSR (Belorussiya) va ZSFSR (Zakavkazye Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi)larining ittifoqi sifatida tashkil etiladi. Keyingir yillarda ularning tarkibiga birin-ketin qator “ittifoqchi” sovet respublikalari kiritiladi. O‘zSSR 1925 yil mayda ittifoq tarkibiga qabul qilinadi. 1940 yilga kelganda uning tarkibidagi respublikalar soni 15 taga yetadi. Zo‘ravonlikka asoslangan bu suniy davlat juda qisqa umr ko‘rib, 1991 yilga kelib, parchalanib ketadi.
Temir yo‘llar – ularni qurish uchun harakat XIX asrning 70-yillarida boshlangan. Bu yo‘nalishda qisqa muddat ichida 40ga yaqin loyihalar ishlab chiqilgan hamda temir yo‘l qurilishini Krasnovodskdan boshlash maqsadida muvofiq deb topilgan. 1880 yil 26 avgustda Mixaylovskoye ko‘rfazidan Qizil Arvatgacha bo‘lgan 217 chaqirim masofada qurilish ishlari boshlanib, 1881 yil 1 sentabrda ishga tushirilgan. 1886 yilda Marv-Chorjo‘y temir yo‘l quriilishi boshlangan. 1888 yilda Amudaryo-Samarqand temir yo‘li qurildi. 1887 yilda Qo‘qonga, 1889 yilda Toshkentga, 1900 yilda Andijonga birinchi poyezdlar kelib, magistral yo‘lga “O‘rta Osiyo temir yo‘li” deb nom berildi. 1906 yilda Toshkent-Orenburg temir yo‘li foydalanishga topshirildi.
Toshkent mudofaasi – 1865 yil 28 apreldan, Chernyayevning Niyozbek qal’asini egallab, Bo‘zsuv to‘g‘onini buzib yuborishidan boshlangan. Yurt fidoyilari Amirilashkar Alimquli boshchiligida Toshkent mudofaasi uchun barcha zarur choralarni ko‘rganlar. Mudofaa qo‘qonliklar, anjidonliklar, namanganliklar, o‘ratepaliklardan tashqari, toshkentlik sarbozlar, oddiy fuqarolar, mullavachalar qatnashganlar. 2 may kuni ruslarning birinchi hujumi qaytarilgan.9 may kuni Salor oralig‘i bo‘yidagi jangda Alimquli yaralanib, haloq bo‘ldi. Og‘ir janglardan so‘ng Toshkent mudofaachilarining qattiq qarshiligi singdildi va 15 iyun kuni istilosilar Toshkentni zabt etdilar.