O’zbekiston San’at va Madaniyat instituti Musiqali teatr aktyorligi(sirtqi) 2-kurs talabasi Begmatova Zulxumorxonning

-“Biz bunday jamiyatni qurishni,barpo etishni orzu qilmoqdamiz va shunga intilmoqdamiz!”.

Shuni ta’kidlash lozimki,insoniyat taraqqiyotining Aristotel,Platon,Siseron va boshqa mutafakkirlar yashagan tarixiy bosqichida fuqarolik jamiyati deganda davlatni tushungan.Bu xolda ancha uzoq vaqt mavjud bòlgan va iqtisodiy xamda ijtimoiy-siyosiy munosabatlarning rivojlanish darajasi bilan boģliqdir.

Fuqarolik jamiyatining ba’zi bir unsurlari antik dunyoning ayrim mamlakatlarida mavjud bòlib(Yunoniston,Rim),bu yerda xunarmandchilik va savdo-sotiqning ayrim institutlari(ayniqsa,Rim xususiy xuquqiy)da mustaxkamlangan tovarpul ishlab chiqarishini vujudga keltirdi.Biroq,xolat faqat fuqarolik jamiyatining ayrim mintaqalarida vujudga kelgan va taqabalashgan vertikal tuzulmalari va ular bilan uyģunlashgan unsurlaridan iborat edi,xalos.

Davlatda xokimiyatning 3ga bòlishi,siyosiy partiyalar,manfaatlar guruxlari(kasaba uyushmalari,ommaviy axbarot vositalari va x.k.)paydo bòlishi bilan cheklanib qolmaslikni taqazo etdi.Jamiyat boshqaruvi dunyosiga yangi ishtirokchi institutlar kirib kela boshladi,ular siyosiy qarorlar qabul qilish,fuqarolik jamiyati strategiyasini ishlab chiqish,shaxs faoliyatining umumiy maqsad va mazmunini shakllantirish jarayoniga sezilarli darajada ta’sir kòrsata boshladi.

Fuqarolik jamiyati tushunchasi absolyutizm aģdarilgandan sòng shakllangan yangi xayotni,ya’ni fuqaroning shaxsiy xayotini davlat tazyiqidan xalos etishni aks ettiradi.Fuqarolik jamiyati va xuquqiy davlatda mansabdorlar fuqarolar bilan òzaro muomulalarda qonunga qat’iy rioya qilish ģoyalari ilgari suriladi.

Fuqarolik jamiyati kategoriyasi tarixan insoniyat rivojlanishini aks ettiradiki,u xar bir davrning òziga xos mutafakkirining oqilonalik,erkinlik,farovonlik va adolat xukm suruvchi ideal jamiyat modelini yaratishga intilishi bilan tavsiflanadi.Davlat,oila,qabila,millat tushunchalari,diniy va boshqa birliklardan farq qiluvchi fuqarolik jamiyati kategoriyasi,yuqorida qayd etib òtganimizdek,XVII-XIX asrlarg kelib òrganila boshladi.