O’zbekiston respuplikasi o’rta maxsus kasb- hunar

Tayyor mahsulotlarni haqiqiy tannarxi bo‘yicha hisobga
olish.
Mahsulot ishlab chiqarishga oid xarajatlar bevosita va
bilvosita, o‘zgaruvchan va doimiy ishlab chiqarish xarajatlarini o‘z
ichiga oladi.
Bevosita xarajatlar mahsulot birligini ishlab chiqarish bilan
bevosita bog‘liq. Bular:
-moddiy-ishlab chiqarish xarajatlari;
-asosiy ishlab chiqarishdagi ishchilarning mehnatiga haq to‘lashga
oid xarajatlar;
- ishlab chiqarishga taalluqli ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar.
Mazkur xarajatlar o‘zgaruvchan hisoblanadi, chunki ularning
miqdori ishlab chiqarish hajmining o‘zgarishi bilan bog‘liq.
Bilvosita xarajatlar - ishlab chiqarish jarayonida xizmat

ko‘rsatish
bilan bog‘liq
ishlab chiqarishga
mo‘ljal-langan

xarajatlar, ular quyidagilar: yordamchi ishchilari-ning vaqtbay ish

haqlari, ishlab chiqarishdagi asosiy vosi-talarning amortizatsiyasi,

ishlab chiqarishdagi asosiy vositalarni tutib turish, joriy va to‘la-
to‘kis tamirlash hamda maxusolot hajmi o‘zgarishidan qat’i nazar
nisbatan doimiy bo‘lib qoladigan boshqa xarajatlar.
Boshqa xarajatlar, agar ular tayyor mahsulot joylashai joyiga
tashishda yoki uni lozim darajadagi holatga keltirishda yuzaga kelsa,
tayyor mahsulot tannarxiga kiritiladi. tayyor mahsulotning ishlab
chiqarish tannarxiga kiritish mumkin bo‘lgan boshqa xarajatlarga,
noishlab chiqarish qo‘shimcha xarajatlari yoki muayyan mijozlar uchun
mahsulot ishlab chiqarishga oid xarajatlar misol bo‘lib
hisoblanadi.
Sotish uchun tayyorlangan, shu jumladan, qisman sub’ektning
shaxsiy ehtiyojlari uchun mo‘ljallangan tayyor mahsulot, 2810-
"Ombordagi tayyor mahsulot" schyotining debetida haqiqiy tannarx
bo‘yicha xarajatlarni hisobga olish schyotlarida aks ettirildi.

Sub’ekt tomonidan tayyor mahsulot haqiqiy ishlab chiqarish

tannarxi bo‘yicha kirim qilindi

2810-"Ombordagi tayyor mahsulot"
schyoti debeti
Quyidagi schyotlar krediti:
2010 "Asosiy ishlab chiqarish"
2310 "YOrdamchi ishlab chiqarish"
2710 "Xizmat ko‘rsatuvchi
xo‘jaliklar"

Vositachilik va konsignatsiya shartnomalari bo‘yicha ko‘rgazma va
sotishga berilgan tayyor mahsulot 2820- " Ko‘rgazmadagi tayyor
mahsulot" hamda 2830- "Komissiyaga berilgan tayyor mahsulot"
schyotlarida haqiqiy ishlab chiqarish tannarxi bo‘yicha aks ettiriladi.
Tayyor mahsulot ko‘rgazmaga hamda vositachilik va konsignatsiya
shartnomalari bo‘yicha realizatsiya uchun o‘tkazildi

Quyidagi schyotlar debeti:
2820 "Ko‘rgazmadagi tayyor
mahsulot"
2830 "Komissiyaga berilgan
tayyor mahsulot"
Misol.
2810 "Ombordagi tayyor mahsulot"
schyoti krediti

Firma yoritkichlar ishlab chiqaradi. YOritkichlar turkumini
ishlab chiqarishga asosiy ishlab chiqarish xarajatlari 1300 ming
so‘mni tashkil qildi. Materiallar – 850 ming so‘m, ijtimoiy
sug‘urtaga ajratmalar bilan ishchilarning ish haqiga – 450 ming so‘m.

YOritkichlarni yig‘ish qo‘shimcha ishlab chiqarishda amalga oshiriladi.

Uning xarajatlari 140 ming so‘mni tashkil qildi.

Mazkur
holatda
yoritkichlarning
haqiqiy
tannarxi

850000+450000+140000=1440000 so‘mdan iborat bo‘ladi, bunda:
850 ming so‘m - ishlab chiqarishda foydalanilgan materiallar
qiymati;
450 ming so‘m - ijtimoiy ajratmalar bilan ishchilarning ish
haqi;
140 ming so‘m - yordamchi ishlab chiqarishdagi yoritkichlarni yig‘ishga
ketgan xarajatlar. Xarajatlar yuzaga kelgan joy (aso-siy va yordamchi
ishlab chiqarish) bo‘yicha aks ettiriladi, keyin esa 2810- «Ombordagi
tayyor mahsulot» schyotiga hisobdan chiqariladi.