Oʻzbekiston respublikasining soliq kodeksi (Yangi tahriri) Oʻzbekiston Respublikasining

252-modda. Transportda tashishni amalga oshirishda 
soliq bazasini aniqlashning oʻziga xos xususiyatlari 
(1-q.)
Yoʻlovchilarni, bagajni, yuklarni yoki pochtani temir yoʻl, avtomobil, havo yoki daryo 
transportida tashishlar amalga oshirilganda soliq bazasi soliqni qoʻshmagan holdagi tashish 
qiymati sifatida aniqlanadi. 
(2-q.)
Imtiyozli tariflar boʻyicha yoʻl hujjatlari realizatsiya qilinganda soliq bazasi ushbu 
imtiyozli tariflardan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi. 
(3-q.)
Safar boshlanguniga qadar xaridorlarga ishlatilmagan yoʻl hujjatlari uchun pullar 
qaytarilgan taqdirda, qaytarilishi lozim boʻlgan summaga soliqning barcha summasi kiritiladi. 
(4-q.)
Safar tugatilganligi sababli yoʻl davomida yoʻlovchilarga yoʻl hujjatlari qaytarilgan 
taqdirda, qaytarilishi lozim boʻlgan summaga yoʻlovchilar yurishi kerak boʻlgan qolgan masofaga 
tegishli miqdordagi soliq summasi kiritiladi. Bunday holda soliq bazasini aniqlashda 
yoʻlovchilarga haqiqatda qaytarilgan summalar hisobga olinmaydi. 

---

253-modda. Muddatli bitimlar boʻyicha tovarlar 
(xizmatlar) realizatsiya qilinganda soliq bazasini 
aniqlashning oʻziga xos xususiyatlari 
(1-q.)
Muddatli bitim deganda shartnomada belgilangan muddat tugagach bevosita ushbu 
shartnomada koʻrsatilgan narx boʻyicha tovarlar yetkazib berilishini (xizmatlar koʻrsatilishini) 
taqozo etadigan bitim tushuniladi. 
(2-q.)
Muddatli bitimlar boʻyicha tovarlar (xizmatlar) realizatsiya qilinganda soliq bazasi 
ushbu tovarlarning (xizmatlarning) bevosita shartnomada koʻrsatilgan, lekin realizatsiya qilingan 
sanadagi bozor narxlaridan kelib chiqqan holda hisoblangan qiymatdan past boʻlmagan qiymati 
sifatida aniqlanadi. 
(3-q.)
Uyushgan bozorda muomalada boʻlmagan hosila moliyaviy vositalar realizatsiya 
qilinganda soliq bazasi asos aktivning bevosita shartnomada koʻrsatilgan, lekin realizatsiya 
qilingan sanadagi bozor narxlaridan kelib chiqqan holda hisoblangan qiymatdan past boʻlmagan 
qiymati sifatida aniqlanadi.
(4-q.)
Uyushgan bozorda muomalada boʻlgan va asos aktiv yetkazib berilishini nazarda 
tutuvchi hosila moliyaviy vositalarning asos aktivi realizatsiya qilinganda, soliq bazasi, agar ushbu 
moddaning beshinchi qismida boshqacha qoida nazarda tutilmagan boʻlsa, asos aktivni realizatsiya 
qilish amalga oshirilishi kerak boʻlgan hamda ushbu hosila moliyaviy vositani birja tasdiqlagan 
tasniflash shartlariga muvofiq belgilangan qiymat sifatida aniqlanadi. 
(5-q.)
Uyushgan bozorda muomalada boʻlgan va asos aktiv yetkazib berilishini nazarda 
tutuvchi opsion kontraktlarning asos aktivi realizatsiya qilingan taqdirda, soliq bazasi ushbu asos 
aktivni realizatsiya qilish amalga oshirilishi kerak boʻlgan va hosila moliyaviy vositani birja 
tasdiqlagan tasniflash shartlariga muvofiq belgilangan qiymat sifatida, lekin realizatsiya qilish 
sanasidagi bozor narxlaridan kelib chiqqan holda hisoblab chiqarilganidan past boʻlmagan 
qiymatda aniqlanadi. 
(6-q.)
Ushbu boʻlimni qoʻllash maqsadida opsion kontrakt (opsion) deganda bir taraf (opsion 
xaridori) boshqa tarafdan (opsionni sotuvchidan) oldindan belgilangan narx boʻyicha asos 
aktivning muayyan sonini sotib olish ("koll" opsioni) yoki sotish ("put" opsioni) huquqini oladigan 
bitim tushuniladi. 
(7-q.)
Ushbu moddaning ikkinchi - beshinchi qismlarini qoʻllash maqsadida tovarning, 
xizmatning yoki asos aktivning narxi aksizlar hisobga olingan (aksiz toʻlanadigan tovarlar uchun) 
va soliq hisobga olinmagan holda aniqlanadi. 
(8-q.)
Tovarlarning, xizmatlarning yoki asos aktivning bozor qiymati - ushbu Kodeksning 
VI boʻlimiga muvofiq, ularni realizatsiya qilish sanasi esa ushbu Kodeksning 242-moddasiga 
muvofiq aniqlanadi. 
(9-q.)
Ushbu boʻlimni qoʻllash maqsadida uyushgan bozorda muomalada boʻlgan hosila 
moliyaviy vositaning tasniflanishi deganda hosila moliyaviy vositaning shartlarini belgilovchi 
birja hujjati tushuniladi. 

---