O’zbekiston respublikasining mehnat kodeksi

§ 1. Umumiy qoidalar (282-284 moddalar)

§ 2. Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo’yicha beriladigan nafaqalar

(285-288 moddalar)

§ 3. Pensiya ta'minoti (289-294 moddalar)

1-§. UMUMIY qOIDALAR
282-modda. Davlat ijtimoiy sug'urtasining barcha

xodimlarga tatbiq etilishi

283-modda. Davlat ijtimoiy sug'urtasi uchun badal to’lash

284-modda. Davlat ijtimoiy sug'urtasi hisobidan

beriladigan ta'minot turlari

282-modda. Davlat ijtimoiy sug'urtasining

barcha xodimlarga tatbiq etilishi
Barcha xodimlar davlat yo’li bilan ijtimoiy sug'urta qilinishlari lozim.

283-modda. Davlat ijtimoiy sug'urtasi uchun badal to’lash

Davlat ijtimoiy sug'urtasi uchun ish beruvchilar, shuningdek sug'urta qilingan xodimlarning o’zlari badal to’laydilar.
qarang: FKning 922-moddasi; SKning 51-52-boblari; “Ish beruvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug'urta qilish to’g'risida”gi qonun
Ish beruvchilarning davlat ijtimoiy sug'urtasi uchun badal to’lamaganliklari sug'urta qilingan xodimni davlat ijtimoiy sug'urtasi mablag'lari hisobidan ta'minlanish huquqidan mahrum qilmaydi.
qarang: AV tomonidan 2002 yilning 8 mayida 1136-son bilan ro’yxatga olingan, MAIMqV buyrug'i bilan tasdiqlangan "Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash tartibi to’g'risida" gi Nizomning 2-bandi

284-modda. Davlat ijtimoiy sug'urtasi hisobidan

beriladigan ta'minot turlari
Sug'urta qilingan xodimlar, tegishli hollarda esa, ularning oilalari ham davlat ijtimoiy sug'urtasi mablag'lari hisobidan:

vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqalari, ayollar esa, bundan tashqari, homiladorlik va tug'ish nafaqalari;

bola tug'ilganda beriladigan nafaqalar;

davlat tomonidan beriladigan yoshga doir, nogironlik va boquvchisini yo’qotganlik pensiyalari;

qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa to’lovlar bilan ta'minlanadilar.
qarang: "Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklaridan majburiy davlat ijtimoiy sug'urtasi to’g'risida"gi qonunning 12-moddasi; AV tomonidan 2002 yilning 8 mayida 1136-son bilan ro’yxatga olingan, MAIMqV buyrug'i bilan tasdiqlangan "Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash tartibi to’g'risida" gi Nizomning 1-bandi
Davlat ijtimoiy sug'urtasi mablag'laridan sanatoriy-kurortlarda davolanish, dam olish, sug'urta qilingan xodimlarning shifobaxsh (parhez) taomlari uchun haq to’lash, bolalarning sog'lomlashtirish lagerlarini ta'minlab turish, davlat ijtimoiy sug'urtasiga doir boshqa tadbirlar uchun ham belgilangan tartibda foydalaniladi.

2-§. DAVLAT IjTIMOIY SUg'URTASI

BO’YIChA BERILADIGAN NAFAqALAR
285-modda. Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi

286-modda. Homiladorlik va tug'ish nafaqasi

287-modda. Bola tug'ilganda beriladigan nafaqa

288-modda. Dafn etish marosimi uchun beriladigan nafaqa

285-modda. Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi
Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi kasal bo’linganda, mehnatda mayib bo’lgan yoki boshqacha tarzda shikastlanganda, shu jumladan turmushda jarohatlanganda, oilaning betob a'zosini parvarish qilganda, karantin e'lon qilinganda, sanatoriy-kurortda davolanganda va protez qilinganda to’lanadi.

Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi mehnatda mayib bo’lgan va kasb kasalligiga chalinganda ish haqining to’liq miqdorida, boshqa hollarda esa, xodimning davlat ijtimoiy sug'urtasi badallarini to’lagan muddatiga (umumiy ish stajiga), qaramog'idagi voyaga etmagan bolalarining soni va boshqa holatlarga qarab, ish haqining oltmish foizidan yuz foizigacha miqdorda to’lanadi.

Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasining eng kam miqdori qonun hujjatlarida belgilangan eng kam ish haqi miqdoridan oz bo’lmasligi va nafaqa hisoblab chiqariladigan ish haqi miqdoridan ortib ketmasligi lozim.
qarang: AV tomonidan 2002 yilning 8 mayida 1136-son bilan ro’yxatga olingan, MAIMqV buyrug'i bilan tasdiqlangan "Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash tartibi to’g'risida" gi Nizomning 2, 3, 5-§§, 5, 93-103, 107-110-bandlari

286-modda. Homiladorlik va tug'ish nafaqasi

Homiladorlik va tug'ish nafaqasi homiladorlik va tug'ish ta'tilining butun davrida to’liq ish haqi miqdorida to’lanadi (233-modda).
qarang: AV tomonidan 2002 yilning 8 mayida 1136-son bilan ro’yxatga olingan, MAIMqV buyrug'i bilan tasdiqlangan "Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash tartibi to’g'risida" gi Nizomning 4, 5-§§, 5, 93, 104, 110-bandlari

287-modda. Bola tug'ilganda beriladigan nafaqa

Bola tug'ilganda bir yo’la beriladigan nafaqa to’lanadi. Har bir tug'ilgan bola uchun beriladigan nafaqaning miqdori va uni to’lash tartibi qonun hujjatlari bilan belgilab qo’yiladi.
qarang: AV tomonidan 2002 yilning 8 mayida 1136-son bilan ro’yxatga olingan, MAIMqV buyrug'i bilan tasdiqlangan "Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash tartibi to’g'risida"gi Nizomning 6-§, 5, 105-bandlari, 110-bandining uchinchi xatboshi

288-modda. Dafn etish marosimi uchun beriladigan nafaqa

Sug'urta qilingan xodim yoki uning oila a'zosi vafot etganda qonun hujjatlarida belgilab qo’yiladigan miqdor va tartibda dafn etish marosimi uchun nafaqa to’lanadi.
qarang: AV tomonidan 2002 yilning 8 mayida 1136-son bilan ro’yxatga olingan, MAIMqV buyrug'i bilan tasdiqlangan "Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash tartibi to’g'risida"gi Nizomning 8-§, 5, 93, 106-bandlari

3-§. PENSIYa TA'MINOTI

289-modda. Yoshga doir pensiya

290-modda. Nogironlik pensiyasi

291-modda. Boquvchisini yo’qotganlik pensiyasi

292-modda. Pensiya turini tanlash huquqi

293-modda. Davlat pensiyalarining miqdori

294-modda. Sug'urta qilingan xodimlarni

davlat pensiyalari bilan ta'minlash tartibi

289-modda. Yoshga doir pensiya

Yoshga doir pensiya sug'urta qilingan xodimlarga umumiy asoslarda: erkaklar - oltmish yoshga to’lgan bo’lib, umumiy mehnat staji yigirma besh yildan kam bo’lmagan taqdirda, ayollar - ellik besh yoshga to’lgan bo’lib, umumiy mehnat staji yigirma yildan kam bo’lmagan taqdirda tayinlanadi.

Pensiya sug'urta qilingan xodimlarning ayrim toifalariga pensiya yoshi kam bo’lganda, tegishli hollarda esa, - mehnat staji kam bo’lganda ham tayinlanadi.

qarang: "Davlat ijtimoiy pensiya ta'minoti to’g'risida"gi qonunning II, V-VII boblari

290-modda. Nogironlik pensiyasi

(O’zR 22.12.2010 y. O’Rq-272-son qonuni tahriridagi modda matni)

(Oldingi tahririga qarang)

Nogironlik pensiyasi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda I va II guruh nogironlari deb topilgan, sug'urta qilingan xodimlarga:

mehnatda mayib bo’lganligi yoki kasb kasalligiga chalinganligi tufayli - mehnat faoliyatining muddatidan qat'i nazar;

boshqa sabablar tufayli - muddati sug'urta qilingan xodimning nogironlik ro’y bergan vaqtdagi yoshiga bog'liq tegishli umumiy mehnat stajiga ega bo’lgan taqdirda tayinlanadi.

291-modda. Boquvchisini yo’qotganlik pensiyasi

Boquvchisini yo’qotganlik pensiyasi mehnatda mayib bo’lish yoki kasb kasalligi tufayli vafot etgan boquvchining mehnatga qobiliyatsiz oila a'zolariga, uning mehnat faoliyatining muddatidan qat'i nazar tayinlanadi, agar u boshqa sabablar natijasida vafot etgan bo’lsa, shunga muvofiq keladigan umumiy mehnat stajiga qarab tayinlanadi, bunday mehnat stajining muddati sug'urta qilingan xodimning vafot etgan kuniga qadar bo’lgan yoshiga bog'liq bo’ladi.
qarang: "Davlat ijtimoiy pensiya ta'minoti to’g'risida"gi qonunning IV, V-VII boblari

292-modda. Pensiya turini tanlash huquqi

Turli xildagi davlat pensiyalarini olish huquqiga ega bo’lgan sug'urta qilingan xodimlarga (boquvchisini yo’qotgan hollarda esa - ularning oila a'zolariga) ularning o’zlari tanlagan pensiyaning bitta turi tayinlanadi.
qarang: "Davlat ijtimoiy pensiya ta'minoti to’g'risida"gi qonunning 4-moddasi

293-modda. Davlat pensiyalarining miqdori

Davlat pensiyalarining miqdori qonunda belgilangan tartibda aniqlanadi.
qarang: "Davlat ijtimoiy pensiya ta'minoti to’g'risida"gi qonunning V bobi

294-modda. Sug'urta qilingan xodimlarni davlat

pensiyalari bilan ta'minlash tartibi
Davlat pensiyalarini tayinlash, hisoblab chiqarish va to’lash tartibi qonun bilan belgilab qo’yiladi.
qarang: "Davlat ijtimoiy pensiya ta'minoti to’g'risida"gi qonunning V- IX boblari

"O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi",

1996 yil, 1-songa ilova