O`zbekiston Respublikasining davlat tili o`zbek tilidir

bosh -qosh, opa -singil, ko`z -quloq, og`iz -burun.

TAKRORLASH UCHUN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1. So`z yasalishi nima?

2. O`zbek tilida so`z yasalishining faol usullari qaysilar?
3. So`zlarning tuzilishiga ko`ra qanday turlari bor?
4. Sintaktik usul bilan qahday so`zlar yasaladi?

AMALIY MASHQLAR

So`z yasalish tahlil

1. Yasama so`z usul asos bo`lgan so`z va yasovchi qo`shimcha
2. Yasama so`z usullari(morfologik va sintaktik usul)
navuna:Ishonchsiz yasama so`z uchun asos bo`lgan so`z ishon, fe`l turkumiga xos, ot yasovchi- ch qo`shimchasi yordamida mavhum ot yasalgan. Ishonch so`zidan sifat (ishoncfhsiz )so`zi yasalgan. Ushbu so`z tarkibida ikkita so`z yaasalgan .So`z yasalishining har ikkalasi
haam morfologik usul bilan yuzaga kelgan.
21- mashq. Yasama so`zlarni aniqlab, yasalish usullarini izohlang.
1.Saroy qop-qorong`i tinch uyquda, ammo bu ftingchlikni saroy otxonasidagi otlarning kurt-kurt xashak chaynashlari va atrofdagi xo`rozlarning qichqirishlarigina buzar edilar. (A.Q.) 2. shiklari nafis uymakorliklar bilan bezangan, ichidagi oltin- kumush bu yumlar ko`zni qamashtiradigan ko`shkdfaa hozir Boburni faqat bitta xona o`ziga tortar edi.(P.Q.)
3. Ulug`bek yulduzlar sirin fosh etib, so`nik shamoldifddda taqdim etdi bosh. (G`.G.)4. Kunlar bir-biridan farqsiz, ammo hayotda yangiddan-yangi manzaralar vujudga keltirib o`tar edi.(A.Q.)5. Qizi l bar kash day oy shoshilmay osmonlay boshladi. (S.A.)
22- mashq. Quyidagi so`zlardan morfologik usul bilan so`zlar yasang.
Bil, butun, yaqin, yuz, uzoq, top, chop, buyuk, yuza, chiroy, tort, ko`z, bosh, ych, iroda, ishonch, inson, qajramon, qo`rq, zarar, qishla, mard, hazil, baland, mehmon, daromat, yog`in, tun, kitob.
23-mashq. Qo`shma va juft so`zlarga misollar toping va ular yordamida gaplar tuzing,

G R A M M A T I K A

44 s. M O R F O L O G I Y A