O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta’limi vazirligi



Download 1,46 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/79
Sana19.09.2021
Hajmi1,46 Mb.
#178813
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   79
Bog'liq
rivojlanish psixologiyasi va pedagogik psixologiya

Kuzatish-psixik  xususiyatlarni  uzoq  vaqt  davomida,  rejali,  biror  maqsad  asosida     
o`rganish.  Kuzatish-universal  metod  bo`lib,  turli  vaziyatlarda  ishlatiladi.  Ilmiy 
kuzatish 
xayotiy 
(ilmiy 
bo`lmagan) kuzatishdan tubdan  farq qiladi. Xayotiy  kuzatish - kundalik hayotda, 
rejasiz  amalga  oshirilib,  turli  tasodiflarga  bog`liq  bo`ladi.  Kuzatish  ilmiy  bo`lishi 
shu  bilan  bir  qatorda                      psixologik-pedagogik  kuzatish  bo`lishi  uchun  bir 
qancha talablarga amal qilishi lozim: 
1.  Maqsadga  yo`nalganlik.  Umuman  o`quvchini  emas,  balki    uning  shaxsiy 
sifatlari  qonkret  namoyon  bo`lishini  turli  vaziyatlarda  va  faoliyatning  har  xil 
turlarida – o`yin, o`qish, mehnat, muloqat jarayonida kuzatish. 
2.  Reja.      Kuzatishni    boshlashdan  oldin  muayyan  vazifalar  belgilanishi 
(nimani kuzatish), reja  tuzilishi  (vaqti va vositalari), ko’rsatkichlari  aniqlab  olishi 
(nimani qayd etish), bo’lishi mumkin bo’lgan xatolar va ularni oldini olish yo’llari, 


 
 
146 
taxmin  qilinayotgan  natijalarni  o’ylab  olishi  lozim.  Bunda  ko’zatilayotgan   
xususiyat   aniq   belgilanishi   lozim   (ular   ko’p bo’lmasligi zarur). Kuzatishdan 
maqsad xulq-atvordagi topilgan kamchiliklarni to’g’rilash yo’llarini ishlab chiqish 
bo’lmog’i lozim.  
3.  Mustaqillik.    Kuzatish yo’l-yo’lakay qilinishi lozim bo’lgan emas, balki 
mustaqil ravishda o’tkazilishi kerak bo’lgan vazifa bo’lmog’i lozim. 
4.  Tabiiylik.  Psixologik-pedagogik  kuzatish  o`quvchilar  uchun  tabiiy 
sharoitlarda  o`tkazilishi  lozim.  U  o`qituvchining  ishtirokisiz  o`tkazilishi  zarurki, 
o`quvchi ko’zatilayotganini sezmasin. 
5.  Tizimlilik.  Kuzatish o`qituvchining xohishi bilan emas, balki doimiy reja 
asosida, tizimli  ravishda yoki rejalashtirilgan ma’lum oraliqdan so`ng o`tkazilishi 
zarur. 
6.  Ob’ektavlik.  Kuzatish  jarayonida  o`z  taxminlarini  emas,  ob’ektiv 
fakt,harakat,o`quvchilar xulq-atvorining  ob’ektiv xususiyatlarini qayd etish va shu 
asosda xulosa chiqarish lozim. 
7.  Qayd  etish.    Olingan  barcha  ma’lumotlar  ma’lum  tizimda  qayd  etilishi 
lozim. Olingan natijalar  kuzatish jarayonida yoki uni o`tkazilgandan so`ng darhol 
qayd qilishi kerak. 
Biroq kuzatish metodining kamchiliklari ham mavjud. Bular :  
1.  Tekshiruvchining  passiv xolatni egallaganligi. 
2.  Qayd etishdagi xatolar. 
3.  Qaytarish imqoning yo`qligigp. 
4.  Natijalarni tahlil qilishdagi subektivizm.  
Kuzatish  metodining  ijobiy  tomoni  shundaki,  eksperimental  ravishda 
o’rganish        imqoni  bo’lmagan  faoliyatni  analiz  qilish,  o`quvchi      xulq-atvori   
tabiiy   sharoitda   o’rganish   imqoniyati mavjud. 
Kuzatish  pedagogik  amaliyotda  qo’llaniladigan  asosiy  metodlardan  biridir. 
Kuzatish intervallari yoshga bog’liq bo’lishi kerak. 
Tug’ilgandan 2-3 oygacha - har kuni 
2-3 oydan - 1yoshgacha - har xafta 


 
 
147 
Ilk bolalik ya’ni 1 - 3 yoshda — har oyda 
3 yoshdan 6-7 yoshgacha - yarim yilda 1 marta 
7-11 yoshda - 1 yilda 1 marta kuzatish o’tkazilishi zarur. 

Download 1,46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish