O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta’limi vazirligi

Pedagogik psixologiyaning vazifalari: 
1)  ta’lim jarayonlarini boshqarishning psixologik  masalalarini o`rganish; 
2)  bilish jarayonlarining shakllanishini tadqiq qilish; 
3)  aqliy taraqqiyotning ishonchli ko`rsatkichlarini aniqlash; 
4)  ta’lim  jarayonida  aqliy  taraqqiyotning  samarali  bo`lish  sharoitlarini 
o`rganish; 
5)  pedagog  va  o`quvchilar  o`rtasidagi,  o`quvchilar  va  o`quvchilar 
o`rtasidagi o`zaro munosabat xususiyatlarini  o`rganish; 
6)  o`quvchilarga  individual  yondoshish  bilan  bog`liq  bo`lgan  masalalarni 
o`rganish. 
7)  pedagogik  faoliyatni  amalga  oshirishning  psixologik  qonuniyatlarini 
o`rganish.  
       Pedagogik psixologiyaning muammolari quyidagilar:  

---

 
 
143 
1.  Bolaning  rivojlanishida uning haotidagi har bir senzitiv davrni aniqlash va 
undan iloji boricha ko`proq  foydalanish muammosi. Bu masalaning muammoliligi 
shundaki,  birinchidan,  bola  shaxsi  va  intellekti  rivojlanishining  barcha  senzitiv 
davrlari ma’lum emas, uning qachon boshlanishi, qancha davom etishi va qachon 
tugashi  noma’lum.  Ikkinchidan,  har  bir  bolaning  hayoti  o`ziga  xos  individual 
bo`lib, turli davrda har xil kechadi.  
2.    Bolaga  ongli  tashqil  etilgan  pedagogik  ta’sir  va  uning  psixologik 
taraqqiyoti  orasidagi  bog`lanish  muammosi.  Ta’lim  va  tarbiya  bolaning 
rivojlanishiga  ta’sir  etadimi,  yoki  u  ta’lim  va  tarbiya  natijasida  faqat  bilim, 
ko`nikma  va  malakalarga  ega  bo`lib,  uning  intellektual  va  ahloqiy  rivojlanishga 
ta’sir qilmaydimi?  Har qanday ta’lim bolaning rivojlanishiga ta’sir qiladimi yoki 
faqat muammoli va rivojlantiruvchi ta’lim-mi? 
3.  Ta’lim va tarbiyaning  umumiy va yosh muammolari. Bola hayotining har 
bir  aniq    davrida  ta’limga  yoki  tarbiyaga  urg`u berish  kerakmi?- bola hayotining 
ayni  davrida  nimaga  ko`proq  ehtiyoj  sezadi:  kognitiv  -intellektual  yoki  shaxs 
sifatida rivojlanishgami? 
4.  Pedagogik ta’sirlarning kompleksligi va bola taraqqiyotining sistemaliligi 
xarakteri  muammosi.  Bola  taraqqiyotini  kognitiv  va  shaxsiy  hislatlarning 
o`zgarishi  sifatida  tasavvur  qilsak,  ularning  har  biri  alohida  rivojlanishi  mumkin, 
har birining rivojlanishi boshqa xususiyatlarga bog`liq. 
5.  Bola  xulq-atvori va psixologik xarakteristikalarining rivojlanishi ta’lim va 
yetilishga, 
layoqat 
va 
qobiliyatlar, 
genotip 
va 
muhitga 
bog`liqligi 
muammosi.Ta’limni  bola  organizmida  ma’lum  neyrofiziologik  to’zilmalar 
yetilmasdan  boshlash  mumkin-mi?Ta’lim  bolaning  organik  rivojlanishiga  ta’sir 
qiladimi? Agar ta’sir qilsa, qanday darajagacha ta’sir qiladi? 
Genotip  hamda  muhit  bolaning  psixologik  va  xulq-atvori  rivojlanishiga 
alohida  birgalikda qanday ta’sir qiladi? 
6.  Bolaning  ongli  ta’lnm  na  tarbiyaga  psixologik  tayyorligi  muammosi.  Bu 
muammoni  hal  qilnshda  ta’lim  va  tarbiyaga    psixologik  tayyorlik  deganda  nima 
nazarda 
tutilishi: 
bolada 

---

 
 
144 
layoqatlarning  mavjudligi  ma’nosidami  yoki  ta’lim  va  tarbiyaga    qobiliyatning 
rivojlanganligi  ma’nosidami,  bolada  yaqin    taraqqiyot  zonasi  va  rivojlanish 
darajasi  mavjudligi  ma’nosidami,  intellektual  va  shaxsiy  yetuklikning  ma’lum 
darajasiga erishilganligi ma’nosidami? 
7.  Bolaning  pedagogik  qarovsizligi  muammosi.  Bolaning  pedagogik 
ta’sirlarni  o`zlashtira  olmasligi  unga  bolaligida  yomon  ta’lim  va  tarbiya 
berilganligi. 
8. Ta’limni indiniduallashtirishni  ta’minlash muammosi. Bolalarning layoqat 
va  qobiliyatlari  asosida  guruhlarga  bo`lib  o`qitish,  har  bir  bolaning  individual 
xususiyatlarga mos ta’lim va tarbiya metodlarini tanlash tushuniladi. 
Yuqorida  keltirilgan  psixologik-pedaagogik  muammolarni  hal  qilish 
o`qituvchilardan  yuqori  kasbiy  mahoratni,  psixologik  bilim,  ko`nikma  va 
malakalarni talab qiladi.