O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi tarbiya i-sinf uchun o‘quv-metodik qo‘llanma toshkent – 2020

O‘tilgan mavzuni takrorlash.
Uyga  berilgan  topshiriqlar,  savollar  bo‘yicha 
o‘tkaziladi.
Mavzu  bo‘yicha  ishlash  jarayonida 
o‘quvchilar quyidagilarni bilib oladilar:
• 
maktab va ilm go‘shasi tushunchalariga ega 
bo‘lishadi;
• 
nima uchun bilim olish kerak?
• 
kim bilim beradi?
• 
o‘quvchilar  bilimlarni  qaysi  vositalar  orqali 
oladilar?
  Uyga vazifa: 
“Maktabim  mening  nigohimda”  mavzusida 
rasm chizib kelish.
O‘qituvchiga  tavsiya: 
o‘quvchilar  uchun 
uyga beriladigan vazifani qatorlarga bo‘lib berish, 
guruhga taqsimlagan holda berishi mumkin.

---

41
Qo‘shimcha  o‘qish  uchun 
(O‘qituvchi 
tomonidan o’qib berish tavsiya etiladi)
:
Dastlabki maktablar qachon paydo bo‘lgan?
Maktab  –  o‘qituvchi  rahbarligida  yosh 
avlodga  bilim  beriladigan  va  tarbiyaviy  ishlar  olib 
boriladigan oʻquv tarbiya muassasasidir. 
Ilk  maktablar  qadimgi  Sharq  mamlakatlari 
(Xitoy,  Bobil,  Misr  va  boshqalar)da  paydo 
boʻlgan  bo‘lsa,  Yevropada  dastlabki  maktablar 
Yunonistonda  (hozirgi  Gretsiya),  Qadimgi  Rimda 
(Italiya) vujudga kelgan.
Oʻrta  Osiyoda,  xususan,  bizning  yurtimizda 
qadimda boshlangʻich taʼlim beradigan maktablar 
“maktabxona”  deb  nomlangan.  Oʻrta  Osiyoda 
Madrasa,  qorixona  deb  nomlangan  maktablar 
ham bo‘lgan.
Maktablarda  ta᾿limning  asosiy  shakli  –  dars 
hisoblanadi.
Maktab  atamasi  yana  bir  ma’noda,  ya’ni, 
rangtasvir,  haykaltaroshlikka,  oʻziga  xosligi 
aniq  ifodalangan  shahar  yoki  maʼlum  viloyat 
meʼmorligiga,  u  yoki  bu  darajada  aniq,  uslubiy 
va  tarixiy  chegaralariga  ega  boʻlgan  butun  bir 
mamlakatning  milliy  sanʼatiga  nisbatan  ham 
qoʻllanadi (masalan, Hirot miniatyura maktabi).
Hozirda  bizning  mamlakatimizda  10  mingga 
yaqib  maktablar  bor  bo‘lib,  ulardagi  o‘quvchilar 
soni 6 milliondan ortiqni tashkil etadi.
Oʻzbekiston Milliy ensiklopediyasi ma’lumotlari 
asosida.

---

42