O‘zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi t. Usmonxo‘jayev, M. Toirova

«Tutuvchilar»
Bolalar maydon bo‘ylab tarqaladilar. Tarbiyachi yoki bolalar tomonidan tayinlangan boshlovchi - tutuvchi maydon o‘rtasida turadi.
Tarbiyachi: «Bir, ikki, uch - tush», deydi. Tarbiyachining shu signaliga binoan hamma bolalar maydon bo‘ylab yuguradilar. Tutmoqchi bo‘lib qo‘l tekkizishga harakat qilayotgan boshlovchiga chap berib, qochadilar. Tutuvchining qo‘li tekkan bolalar chetga chiqadilar. U 3-4 o‘yinchini tutgach, o‘yin tugallanadi, so‘ngra yangi tutuvchi tayinlanadi. O‘yin 4-5 marta takrorlanadi.
Bolalar mo‘ljalni to‘g‘ri olib harakat qilishlari uchun tutuvchi boshqalardan ajralib turishi uchun unga biror belgi qo‘yish - qo‘liga lenta bog‘lab qo‘yish, shokilali qalpoqcha kiydirish mumkin va h.k. Agar tutuvchi chaqqon bo‘lmay, uzoq vaqtgacha hech kimni tuta olmasa, tarbiyachi o‘yinni to‘xtatib, boshqa tutuvchi tayinlanadi.
«Karusel»
Bolalar uchi bir-biriga bog‘langan tizimchani o‘ng qo‘lda ushlab, doira hosil qilib turadilar. Ular avval doira bo‘ylab asta-sekin, so‘ngra tezroq yuguradilar:
Arang, arang, arang,
Karusellar aylanadi.
Aylanadi, aylanadi -
Hech to ‘xtamay aylanadi.
Yugurish vaqtida tarbiyachi: «Qani yugurdik, yugurdik», deb turadi. Bolalar doira bo‘ylab 2-3 marta yugurib chiqqanlaridan keyin harakat yo'nalishini o‘zgartirishlari uchun «aylanish», degan signalni beradi. Bolalar aylanib, tizimchani chap qo‘llariga oladilar va teskari tomon yuguradilar. So‘ngra tarbiyachi bolalar bilan birgalikda:
Sekin, sekin shoshilmang!
Karuselni to ‘xtating!
Bir, ikki, bir, ikki,
Mana, o'yin tugadi, -
deydi.
Karusel harakati asta sekinlashadi. «Mana, o‘yin lugadi», degan gapdan so‘ng bolalar tizimchani yerga qo'yib, maydon bo‘ylab tarqaladilar. Bolalar biroz dam olganlaridan so‘ng tarbiyachi signal beradi (qo‘ng‘iroq, huslitak, chapak, childirma ovozi), shunda bolalar yana doira bo'lib, qo‘llariga tizimchani oladilar. Yangi karusel o‘z o'inini egallaydi. O‘yin qaytadan boshlanadi va 3-4 marta t ii k rorlanadi.
larbiyachi o‘yinni takrorlashda bir necha shartli signal bciib, bolalarga tez doira bo‘lib turing, deb topshiriq berishi iiuiinkin.
Uchinchi signalgacha o‘z o‘rniga tura olmagan o‘yinchi bii karuselda qatnasha olmaydi va keyingi galgacha kutib luradi.