O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi samarqand viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi tillarni o‘qitish metodikasi kafedrasi

Amaliy mashg’ulot uchun topshiriqlar

1-topshiriq. Berilgan gaplarni tarkibiy qismlarga ajrating.

O’zbekiston jannatmakon o’lka. Biz yoshlar Respublikamizning yanada gullab-yashnashi uchun kurashamiz. Respublikamizning kelajagi bizning qo’limizda.
Namuna: O’zbekiston, jannatmakon, o’lka – 3 ta so’z; O’z-be-kis-ton jan-nat-ma-kon o’l-ka – 10 ta bo’g’in; O’-z-b-k-i-s-t-o-n j-a-n-n-a-t-m-a-k-o-n o’-l-k-a – 24 ta harf (tovuhs).
1-ish. O’zbekiston jannatmakon o’lka. Gap uch so’zdan tashkil topgan: O’zbekiston, jannatmakon, o’lka.
2-ish. Gapdagi so’zlaro’nta bo’g’inga ajraladi: O’z-be-kis-ton jan-nat-ma-kon o’l-ka.
3-ish. Gapdagi so’zlar yigirma beshta tovush (harf)dan tashkil topgan: O’-z-b-e-k-i-s-t-o-n j-a-n-n-a-t-m-a-k-o-n o’-l-k-a.
4-ish.Gapda o’, y, i, o, a unlilari va z, b, k, s, t, n, j, m, l undoshlari qatnashgan.
2-topshiriq. Namuna asosida jadvalni to’ldiring.

Gaplar	So’zlar soni	Bo’g’inlar soni	Tovushlar soni
O’zbekiston-jannatmakon o’lka	4 ta	10 ta	24 ta
Vatan ona kabi muqaddasdir

Tovush va fonema

1-topshiriq. Tushib, bilan, tilim, sira, qiliq, qiziq so’zlaridagi “i” unlisining talaffuzini sharhlang.

Namuna: tushib so’zida birinchi bo’g’indagi “u” unlisining ta‘sirida “u” kabi talaffuz qilinadi. Bilan, tilim, sira so’zlarida bilinar bilinmas holda talaffuz etiladi. Qiliq va qiziq so’zlarida “q” undoshining ta‘sirida “o’” unlisiga yaqin talaffuz etiladi. Bular “i” unlisining nutq jarayonidagi ko’rinishlaridir. Bu so’zlarning hammasida takrorlanib keluvchi bir jihat mavjud, ya‘ni “i” unlisi tor, lablanmagan unlidir.