O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi Vazirligi Navoiy viloyati Xalq ta’limi boshqarmasi Navbahor tumani xtb ga qarashli

T/r	Darsning bosqichlari
Vaqt
1	Tashkiliy qism	2 daqiqa
2	Guruhlarga topshiriq berish orqali o`tilgan mavzuni so`rash	13 daqiqa
3	Yangi mavzu bayoni (Internet tarmog`idan foydalangan holda ma’lumot berish)	15 daqiqa
4	Amaliy mashqlar bajarish orqali mavzuni mustahkamlash	10 daqiqa
5	Dars yakuni: 1.G`olib guruhni aniqlash va o`quvchilarni baholash 2. Uyga vazifa	5 daqiqa

Darsning shiori: “To`xtama, o`qi, o`rgan “
Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism:
   

a) Psixologik iqlim yaratish (salomlashish, davomat, ob-havo, sana, faslni aniqlash)
b) Darsning mavzusini va maqsadini e’lon qilish (o’rganiladigan BKM lar)
d) O’quvchilarni guruhlarga ajratish, “Navoiy”, “Buxoro” hamda “Samarqand” nomlari bilan nomlash va guruh sardorlarini ta’yinlash;
e) Baholash mezonlari haqida tushuncha berish (“Ofarin”, “Barakallo”, “Harakat qil” so’zlari yozilgan shakllar);

Dars boshlanadi. O`quvchilar bilan salomlashib, sana, fan, davomat, ob-havo, fasl haqida so`raladi.


O’tilgan mavzu bilan bog’lash.
O`quvchilarning kartochkalardagi savollarga qay darajada izoh berganliklariga qarab “Ofarin”, “Barakallo”, “Harakat qil” so’zlari yozilgan shakllardan tegishlisi taqdim etiladi.
O`quvchilar bilan o`tgan mavzularni takrorlash maqsadida “Topqirlik” mashqi o`tkaziladi. Bunda o`quvchilar taxtasiga yashiringan ma`lumotlarga to`g`ri javoblarni berishiga qarab baho quyiladi.

3		4		5		3
5		5		3		4
4		3		4		5
3		4		5		3

“Shatranj” taxtasiga keltirilgan ma`lumotlardan namunalar:

1. 
   3. Ufq tomonlarini aniqlab bering? (shimol, janub, sharq va g’arb)
   

5. Gulshoda 180 azimut bo’yicha 200 m yuribdi, so’ng esa 45 azimut bo’yicha 100 m yuribdi, 215 azimut bo’yicha esa 50 m yuribdi chizmada aks ettiring ?

2. 
   4. 1:2000000 sonli masshtabni nomli masshtabga aylantiring. (1 santimetrda 20 metr)
   
3. 
   3. Kechqurun ufq tomonlarini qanday aniqlaymiz? (Qutub yulduzi orqali)
   
4. 
   4. Nisbiy balandlik nima. (Quruqlikdagi joylarning bir biriga nisbatan tik balandligi)
   
5. 
   5.O’zbekistonning eng baland joyi qaysi viloyatga to’g’ri keladi . (Surxondaryo)
   
6. 
   4. 1:4000000 masshtabni chiziqli masshtabda aks ettiring?
   

Guruh o`quvchilari “Shatranj” taxtasidagi savollarga bergan javoblariga qarab rag`batlantiruvchi kartochkalar bilan taqdirlanadi.
Yangi mavzu bayoni:
O’zbekiston aholisining tarkibi
Reja:

1. 
   Geografik xaritalar.
   
2. 
   Siyosiy xarita.
   
3. 
   Xaritalarning shartlibelgilari.
   

Geografik xaritalarda Yer yuzasi tekis yuzada juda kichraytirilganholda shartli belgilar bilan tasvirlanadi. Xaritalarda bir yo’la butun Yer yuzini ham, uning ayrim qismlarini ham tasvirlash mumkin. Yerning qavariq yuzasini teks yuzada (qog’ozda) tasvirlanganda ayrim xatoliklar bo’ladi.Bunda ikkita xatolik bo’ladi: maydon xatoligi va yo’nalish xatoligi.
Geografik xaritalar shartli ravishda uch turga bo’linadi.

1. 
   Tabiiy geografik xaritalar
   
2. 
   Siyosiy xaritalar
   
3. 
   Iqtisodiy-ijtimoiy geografik xaritalar
   

Geografik xaritalar: reiyef xaritasi, foydali qazilmalar xaritasi, tuproqlar xaritasi, o’simliklar xaritasi, hayvonot dunyosi xaritasi va boshqalar.
O’simlik xaritalarida ayrim hududlarning o’simlik turlari va ularning tarqalishi tasvirlangan bo’ladi.
Foydali qazilma xaritalarida ko’mir, neft, gaz, temir rudasi va boshqamineral boyliklar qayerlarda joylashganligi shartli belgilar bilan ko’rsatiladi.
Iqlim xaritalarida Yer yuzasi yoki davlatlarning yog’in miqdori, havo harorati va shamol yo’nalishi gerilgan bo’ladi.
Siyosiy xaritada davlatlar , siyosiy-ma’muriy xaritalarda esa davlatlarning tumanlari, shaxarlari va transport yo’llari tasvirlanadi.
Ijtimoiy-iqtisodiy xaritalarda davlatlarning sanoat turlari,aholi manzillari va transport turlari ko’rsatiladi.
O`quvchilarni o`rganilgan mavzu bo`yicha BKMlarini sinash maqsadida “Navoiy”, “Uchquduq” va “Zarafshon” guruhlariga “Geografik talqinlar” tarqatiladi.