O’zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti pedagogika kafedrasi navoiy 2007 Ushbu matn qo’llanma bakalavriat ta`lim standartlariga kiritilgan «Pedagogik texnologiya asoslari»

Jadvallar.

Har bir ishtirokchiga flomaster va katta qog’oz varog’i beriladi. Qog’oz to’rt qismga bo’linib, har biriga quyidagi axborotni yozish topshiriladi:

• yuqoridagi chap burchakda: o’zini bir so’z bilan tasvirlasin

  
  

• yuqoridagi o’ng burchakda: nima bilan faxrlanishini yozsin

  
  

• pastdagi chap burchakda: o’zi haqida qandaydir bir sirni oshkor kilsin (bu jiddiy sir bo’lishi majburiy emas, biroq shunday axborot bo’lsinki, u haqda ishtirokchilardan hech kim bilmasin)

  
  

• pastdagi o’ng burchakda: o’z xobbisini chizib bersin.

  
  

(Jadvalning katakchalarini guruh xususiyatiga qarab o’zgartirish mumkin)

Hamma ishtirokchilar ishni tugatganlaridan keyin ular jadvalni oldlarida ushlab zalning o’rtasiga chiqishadi. U yoq- bu yoqqa o’tib ishtirokchilar bir-birlari bilan tanishadilar. Ishtirokchilar o’z ismlarini jadvallarga yozib, ularni devorga ilib qo’yishadi.

Sinkveyn usuli¹

J.Still, K.Meredis, Ch.Templning «O’qish va yozish tanqidiy fikrlashni rivojlantirish uchun» dasturida o’quvchi va talabalar faolligini oshiruvchi, ularning tanqidiy fikrlashini o’stiruvchi qator usullar kursatib utilgan. Shulardan ayrimlariga qisqacha to’xtalib o’tamiz.
Sinkveyn- fransuz tilida «5 qator» ma`nosini bildiradi. Sinkveyn- ma`lumotlarni sintezlash (bir butunga keltirish)ga yordam beradigan qofiyalanmagan she`r bo’lib, unda o’rganilayotgan tushuncha(hodisa, voqea, mavzu) to’g’risidagi axborot yig’ilgan holda, o’quvchi so’zi bilan turli variantlarda va turldi nuqtai nazar orqali ifodalanadi. Sinkveyn tuzish- murakkab g’oya, sezgi va hissiyotlarni bir nechagina so’zlar bilan ifodalash uchun muhim bo’lgan malakadir. Sinkveyn tuzish jarayoni mavzuni yaxshiroq anglashga yordam beradi.
Sinkveyn tuzish qoidalari:
1- qator: Mavzu bir so’z bilan ifodalanadi ( odatda ot tanlanadi).

1. qator: Mavzu ikkita sifat bilan ifodalanadi (2 ta sifat yoziladi).

   
   

2. qator: Mavzu doirasidagi hatti-harakatni uchta so’z bilan ifodalanadi.(3 ta fe`l yoki ravishdosh yoziladi).

   
   

3. qator: Mavzuga nisbatan munosabatni anglatuvchi va to’rtta so’zdan iborat bo’lgan fikr yoziladi.(4 ta so’zdan iborat jumla yoziladi).

   
   

4. qator: Mavzu mohiyatini takrorlaydigan, ma`nosi unga yaqin bo’lgan bitta so’z yoziladi (mavzuga sinonim so’z yoziladi).

   
   

Sinkveynlar quyidagi hollarda juda foydali bo’ladi:

• Murakkab axborotni sintezlash uchun vosita sifatida;

  
  

• O’quvchilar tushunchalarining yig’indisini baholash vositasi sifatida;

  
  

• Ijodni taqdim etilishining vositasi sifatida.

  
  

Sinkveynga quyidagi misollarni keltirish mumkin: