O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti pedagogika fakul`teti

6. 

 

Boshlang`ich  sinf  o`quvchilarining  iqtidor  va  iste`dodlarini  aniqlovchi 

test-anketa.

  

    Iqtidor-shaxsning  individual-psixologik  xususiyati  bo`lib,  u  faqat  akademik 

faoliyat  (fanlarni  o`rganishga  moyillik  darajasi  yuqori)    yoki  aqliy-nazariy 

faoliyatda  namoyon  bo`ladi.    Iste`dod  esa,  aqliy-ijodiy  faoliyatda  namoyon 

bo`ladigan  individual-psixologik  xususiyatdir.  Albatta,  bu  xususiyatlar  har  bir 

insonning  faqat  o`ziga  xos  bo`lganligiga  va  tabiiy  shartlanganligiga  qaramasdan, 

---

alohida  e`tibor  va  ta`lim-tarbiyani  talab  etadi.  Shuning  uchun  ham,  iqtidorli  va 

iste`dodli  bolalarni  tanlab,  ularni  yanada  rivojlantirish  uchun  yetarli  shart-sharoit 

hamda  intellektual,  ijodiy  muhit  kerak  bo`ladi.  Chunki  har  qanday  iqtidor  va 

iste`dod  faqat  o`ziga  tegishli  bo`lgan  soha  faoliyati  jarayonida  rivojlanadi  va 

namoyon bo`ladi.  

       Kichik maktab yoshidagi bolalarning iqtidor, qobiliyat, qiziqish yo`nalishlarini 

aniqlash  bo`yicha  quyidagi  test-anketa  usulini  havola  etamiz.  Ushbu  test  anketa 

usuli  bolalarning  qobiliyat,  qiziqish  yo`nalishlarini  aniqlashda  va  rivojlantirishda 

xizmat qiladi. 

       Har bir inson faoliyati 7 yo`nalishning biri bo`yicha qobiliyat yoki qiziqishga 

ega.  Bolalarning  qiziqish,  qobiliyat  va  iqtidor  yo`nalishlarini  aniqlash  bo`yicha 

Amerikalik  olim  A.  D.  Xann  va  G.  Kaff  tomonidan  ishlab  chiqilgan  test-anketa, 

psixologiya  fanlari  nomzodi  Y.M.Asadov  tomonidan  qayta  ishlanib,  mintaqamiz 

bolalari uchun moslashtirilgan. 

Ko`rsatma:   

Test-anketa  boshlang`ich  sinf  o`quvchilari  uchun  mo`ljallangan 

bo`lib,  savollarga  ota-onalar  javob  beradilar.  Psixolog  yoki  o`qituvchi  tomonidan 

savollar  o`qiladi  va  bolaning  qiziqishi,  qobiliyat  va  iqtidorining  namoyonlik 

darajasi    2-5  ball  sistemada  belgilanadi.  Agar  savollarda  berilgan  xususiyatlar 

bolaga  juda  mos  kelsa  “+  +”    belgisi  va  5  ball;    namoyonligi  yaxshi  bo`lsa  “+” 

belgisi  va  4  ball;    o`rta  bo`lsa    “

  -  -  ” 

belgisi    va  3  ball;    unchalik  namoyon 

bo`lmasa “ - ”   belgisi va 2 ball qo`yiladi, ko`rsatkichlar 2 balldan past bo`lmasligi 

kerak.