Saylxonova Mahliyo Ramazonovananing
“Umumiy o`rta ta`lim maktablarida amaliy psixologning vazifalari ish
mazmuni va uslublari” mavzusida yozilgan bitiruv
malakaviy ishiga ilmiy rahbarning
Inson psixologiyasini tushinish, tahlil qilish va rivojlantirishga jiddiy
e’tibor berish masalasi hamma zamonlarda va hamma davlatlarda ham ijtimoiy-
iqtisodiy taraqqiyotning etakchi vazifalaridan biri bo’lib kelgan.
XX asr bo’sag’asida psixologiya fani va uning ilg’or vakillari o’zlarining
navbatdagi jahonshumul ilmiy maqsadlari - insonga, ayni paytda, jamiyatga
psixologik xizmat ko’rsatish tizimining muqarrarligini nazariy-ilmiy jihatdan
asoslab berishga muvaffaq bo’ldilar.
Umuman, psixologik xizmat ko’rsatish muammosi ma’lum ma’noda, ilmiy
psixologiyaning etakchi yo’nalishlaridan biri sifatida ko’p bor munozaralar
manbai bo’lgan. Bu xaqda qadimgi va dastlabki psixologik tasavvurlar makoni
bo’lmish hindiston, Xitoy, Egipet, Vavilon, O’rta Osiyo, Gretsiyadan,
shuningdek, jon (ruh) xaqidagi I- kitobning muallifi Aristoteldan va temperament
(mijoz) ta’limotining asoschilari Galen’, Gippokrat va Ibn Sinolardan tortib, to
hozirga qadar psixologlar o’z fikr-mulohazalarini bildirganlar va bildirib
kelmoqdalar.
Ma’lumki, barcha rivojlangan mamlakatlardagi xalq ta’limi tizimining
muvafaqiyati ushbu tizimda psixalogik xizmatning har tomonlama to’g’ri va
samarali tarzda tadbiq etilishi bilan bevosita bog’liq ekanligi ko’pgina maorif
xodimlarining diqqat e’tiborini o’ziga qaratmoqda.
Porloq kelajagimiz poydevorini,albatta yuksak ijtimoiy bilimlar majmuasi
bo’lmish ta’lim tarbiyasiz va uning ravnaqisiz ko’rib bo’lmaydi.
Bugungi kunda o’zbekistonlik psixologlar guruhi tomonidan"O’zbekiston
Respublikasi xalq ta’limi tizimida psixologik xizmat, xalq ta’limi tizimida
ishlaydigan psixologlarning malakasini oshirish va ularning attestatsiyasi
haqidagi Nizom"ning ishlab chiqilishi va Xalq ta’limi vazirligi tomonidan
tasdiqlanishi O’zbekistondagi psixologik xizmat tizimining rasmiy tarzda
"jonlanishi" va taraqqiy etib borishi uchun muhim ijtimoiy ahamiyat kasb etadi.
Tabiiyki, ushbu "Nizom" ta’lim muassasalarida tatbiq etilajak psixologik xizmat
tizimining asl maqsadi, mazmuni, mohiyati, ahamiyati, vazifalari va asosiy
yo’nalishlari haqida etarlicha tasavvur hosil qilish va shu tasavvur asosida
muvaffaqiyatli faoliyat ko’rsatish uchun o’ziga xos qo’llanma va yo’llanma bo’lib
xizmat qiladi. Xuddi ana shu " yo’llanma" asosida bugungi kunda Respublikamiz
miqyosida talaygina ta’lim muassasalarida psixologik xizmat tizimi tashkil etilgan.
Darhaqiqat, Respublika xalq ta’limi tizimida psixologik xizmatning joriy
etilishi, dastavval, o’quvchi shaxsini har tomonlama tushunish tahlil qilish va
rivojlantirish borasida o’ziga xos yuksak ijtimoiy ahamiyat kasb etadi. Zero,
hamma rivojlangan davlatlarda va hamma zamonlarda ham inson omilidan unumli
foydalanish muammosi eng dolzarb muammo hisoblangan. Ushbu muammoni
bartaraf etish esa eng birinchi navbatda o’quv maskanlaridagi har bir o’quvchi
shaxsiga, o’quvchilar jamoasiga bo’lgan psixologik yondashuvning mazmuniga,
mohiyatiga va saviyasiga ko’p jihatdan bog’liqdir.
M.R.Sayilxonovaning
bitiruv
malakaviy
ishi
maktablarida
amaliy
psixologning vazifalari ish mazmuni va uslublarini o’rganishga bag’ishlangan
bo`lib, ushbu tadqiqotda quyidagi vazifalar belgilangan.
5.
Myammoga taalluqli adabiyotlarni o`rganish.
6.
Myammoni nazariy jihatdan tahlil qilish.
7.
Amaliyotchi psixolog xizmatini tashkil qilish bo`yicha hujjatlarni o`rganish.
8.
Maktab amaliyotchi psixologining ish mazmuni mukamal o`rganish va
uning mohiyatini yoritib berish.
Talaba M.R.Sayilxonova oldiga qo`ygan vazifalarni to`liq bajargan, bu
borada ulkan ishlarni amalga oshirgan va o`z oldiga qo`ygan maqsadiga erishgan.
Talaba M.R.Sayilxonova ushbu muammoga katta qiziqish bilan yondashdi
va intiluvchan, tirishqoq talaba sifatida o’zini ko’rsata oldi.
Saylxonova
Mahliyo
Ramazonovananing
“Umumiy o`rta ta`lim
maktablarida amaliy psixologning vazifalari ish mazmuni va uslublari”
mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi tugallangan ilmiy ish bo’lib, Davlat
Attestatsiya Komissiyasi tomonidan bitiruv malakaviy ishilarga qo’yiladigan
talablarga to’liq javob beradi va uning muallifi pedagogika-psixologiya yo`nalishi
bo`yicha bakalavr darajasini olishga loyiq.
Ilmiy rahbar: D.X.Umurzoqov
