O`zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti geografiya o`qitish metodikasi kafedrasi «jahon mamlakatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi»

Slovakiya respublikasi

Maydoni: 49 ming km². Aholisi: 5,4 mln. kishi. Rasmiy tili: slovak tili. Aholisining diniy tarkibi: katoliklar - 60%, protestantlar - 8%, pravoslavlar - 4%. Davlat tuzumi: respublika. Pul birligi: yevro. Poytaxti -- Bratislava shahri (aholisi 500 ming kishi).

Markaziy Yevropada joylashgan davlat. G`arbda Chеxiya va Avstriya, shimolda Polsha, sharqda Ukraina, janubda Vеngriya bilan chеgaradosh. Idora qilinishi jihatidan 3 viloyatga ajratiladi. Hukumat boshligi-Bosh vazir. Qonun chiqaruvchi organ-parlamеnt.

Slovakiya IX asrda tashkil topgan, X asrda vеngеrlar bosib olgan. 1918 yilgacha Vеngriya mustamlakasi bo`lgan. 1969 yilda Chеxiya bilan birlashadi. 1993 yil 1 yanvarda Slovakiya mustaqil rеspublika dеb e'lon qilingan.

Slovakiya Respublikasi - Markaziy Yevropaning sharqiy qismidagi davlat. Davlat boshlig‘i - prezident. Slovakiya - YI a’zosi. 1993-yilga qadar Chexoslavakiyaning bir bo‘lagi bo‘lgan. Aholisining 86% slovaklar, 11% - vengerlar.

Tabiati. Mamlakat hududini 80% dan ko‘prog‘i 750 m balandlikda joylashgan. Slovakiyaning sharqiy qismida quyi Beskid, Tatr, quyi Tatr, Slovak Beksid va oq Karpat tog`laridan tashkil topgan Karpat togTari joylashgan. Janubi g‘arb va janubi sharqda O‘rta Dunay tekisligining bir qismi joylashgan. Slovak Ray va Slovak Karst ohak tog`larida karstog`lari talaygina. Slovakiyaning g‘arbiy qismida Dunay daryosi, sharqda Tisa daryosi oqib o‘tadi.

Slovakiya iqlimi mo‘tadil kontinental. Iqlimning kontinentalligi sharq va janubi sharqqa qarab kuchayib boradi. Mamlakat hududining 40% ni keng bargli va ignabarli o’rmonlar egallagan.

Xo‘jaligi. Slovakiya hududida qo‘ng‘ir ko‘mir, temir, magnezit va surma qazib olinadi. Neft va tabiiy gaz Slovakiyaga Rossiyadan import qilinadi. Elektr quwatining 30% ni IES, 54% ni AES, 10% ni GES ishlab chiqaradi. Mamlakatda mashinasozlik, qora va rangli metallurgiya, yog‘ochsozlik, kimyo sanoatlari va yengil sanoat yaxshi rivojlangan.

Slovakiyada bug‘doy, makkajo‘xori, arpa, suli, qand lavlagi, kartoshka, mevalar o‘stiriladi. Mamlakat janubida uzumchilik va bog‘dorchllik yo‘lga qo‘yilgan. Mamlakatda yirik shoxli mollar, cho‘chqa, qo‘y, echki va parrandalar ko‘paytiriladi. Mahalliy hunarmandchilikning billur, chinni, sopol, charm mahsulotlarini ishlab chiqarish va kashtachilik sohalari rivojlangan.

Yirik shaharlari: Koshihе (280 ming kishi), Nitra (110 ming kishi), Brashov (100 ming kishi), Banska-Bistritsa (90 ming kishi). Tеmir yo`llar uzunligi 13103 km, avtomobil yo`llari uzunligi (Chеxiya bilan birgalikda) 73540 km.ga yеtadi.

Asosiy eksport mahsulotlari: mashinasozlik va kimyo sanoati mahsulotlari.