O'zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi n. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sobirov, I. Hojaliyev

13-dars 
KO'RSATISH OLMOSHLARI 
 
Darsning maqsadi: 
a) ilmiy maqsad - ko'rsatish olmoshlari haqida ma'lumot berish hamda uning 

---

22 
yozilishi bo'yicha malakalarini shakllantirish; 
b) tarbiyaviy maqsad - o'quvchilarda ijobiy fazilatlarni rivojlantirish; 
d) rivojlantiruvchi maqsad - o'quvchilarning yozma mashq malakasini 
o'stirish. 
Darsning jihozi:
ko'chma xattaxta, ko'rsatish olmoshlari qatnashgan gaplar 
tushirilgan plakat. 
Darsning rejasi: 
1. Ko'rsatish olmoshlari. 
2. Ko'rsatish olmoshlarining yozilishi. 
1-topshiriq bajariladi. 
O'quvchilar birinchi topshiriqni bajarib bo'lgandan keyin o'qitilib 
tekshiriladi. Shundan so'ng bu, shu, u, o’sha olmoshlarining o'zaro farqini aniqlab 
aytadilar. Bunda quyidagi savollar o'quvchilarni 3-topshiriqning bajarilishiga 
yo'llab turadi. 
1. Qaysi olmoshlar so'z o'rnida almashinib kelyapti? 
2. Qaysi olmoshlar so'z birikmasi o'rnida qo'llanyapti? 
3. Qaysi olmoshlar gap o'rnida qo'llanmoqda? 
4. Olmoshlarning gapdagi vazifasini aniqlang. 
So'ng o'quvchilarning javobi umumlashtirilib, qoida chiqariladi. 
46-mashq mustaqil bajariladi. Ko'rsatish olmoshlarining gap-da qanday gap 
bo'lagi vazifasida kelayotganini aniqlash qo'shim-cha topshiriq sifatida beriladi. 
Masalan: 
Hovlini supurish, idish-tovoqlarni yuvish o’sharing bo’ynida. (o’sharing 
—
aniqlovchi) 
47-mashq mustaqil bajariladi. O'quvchilar 
«Kutubxonada»
mavzusida 
matn yaratadilar. Mantda ko'rsatish olmoshlaridan foydalanish shart qilib 
qo'yiladi. 
Sinf o'quvchilari ikki gumhga bo'linadi, 1-guruh u olmoshi ko'rsatish 
olmoshi bo'lib kelgan gaplarni; 2-guruh esa u olmoshi kishilik olmoshi bo'lib 
kelgan gaplarni izohlaydi. 
49-mashq uyga vazifa. O'quvchilar badiiy asariardan ko'rsatish olmoshi 
qatnashgan o'nta gap yozib keladilar.