O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti fakulteti

yutdigi
daryo-daryo qonlar go‘yo uning 
jahannam 
chanqovi 
uchun bir tomchi; 
g‘ajidigi 
shaharar uning tishlari orasida 
qolgan...
(50). 
Roman matnida kundalik hayotimizda deyarli ishlatilmaydigan 
ajava/aji 
(73,50), 
arin 
(92), 
jinqirtob 
(34), 
komod 
(136), 
kumrol 
(130), 
sardona 
(33), 
chuchala 
(34,61), 
yaksanoq 
(111), 
qivralmoq 
(127), 
g‘oval 
(101) singari so‘zlar 
ham uchraydi. Ulardan 
ajava, komod, sardona 
so‘zlari «O‘zbek tilining imlo 
lug‘ati»da, 
ajiva 
va 
jing‘irtob 
so‘zlarining ma’nolari 
14
Xarakterlisi shundaki, bu 
ikki so‘zning sharhi uchun misollar aynan Oybekdan – «Oltin vodiydan 
14
«O‘zbek tilining izohli lug‘ati»da berilgan (O‘zbek tilining imlo lug‘ati. -T., 1976; O‘zbek tili izohli lug‘ati, I tom. 
–M., 1981). 

---

3 
shabadalar» va «Quyosh qoraymas» romanlaridan olingan. Qolgan so‘zlar esa biz 
ko‘rgan 
lug‘atlarda 
uchramadi. 
III bob 
Ishning amaliyotga tadbiqi 
Oybek ijodi XX- asrning 30-yillari o‘rtalaridan boshlab umum-ta’lim 
maktablarining adabiyot darslarida muntazam ravishda o‘rganilib keladi. Ayniqsa 
Oybek O‘zbekiston Fanlar Akademiyasiga haqiqiy a’zo bo‘lib saylangani 
(1945)tayinlangani hamda turli mukofot va martabalarga erishganidan keyin uning 
ijodi qadr-qimmatini topib, maktab adabiyot dasturlaridan mustahkam o‘rin 
egalladi. Shuning uchun ham bugun barhayot bo‘lgan katta avlod vakillari 
Oybekva ijodini o‘qitish ishlari aslo susaymasligi kerak. Negaki, Oybek ijodi XX-
asro‘zbek adabiyotining nurli cho‘qqilaridan biri, uning qalamiga mansub ”Qutlug‘ 
Qon ” va ”Navoiy” romanlari, she’r va dostonlari, adabiy tanqidoy maqolalari esa 
adabiyot xazinasidagi bebaho gavharlardir.Qolaversa, Oybekdek oliyjanob, 
insonparvar, donishmand, kamtar, gul bargidagi shabnamdek pokiza insonlar 
o‘zlarining insoniy qiyofalari bilan ham yosh avlodaga namuna bo‘lib qoloishlari 
lozim.