O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti

Б
У
К
Л
О
В
И

51-rasm. Ort koketka
Yuqorida berilgan о‘lchamlar asosida ort koketkani tayyorlash uchun avvalo koketka uzunligi va kengligi topib olinadi.
1-qadam. AB-ort koketka enini aniqlash. Buning uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
R:3420sm
2-qadam. AV-ort koketka uzunligini topish. Buning uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
R3521; AV21 sm
3-qadam. AA₁-Yoqa о‘mizining kengligini aniqlash.
Buning uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
(AA₁ B^:30,518:30,56,5)
4-qadam. AA₂-Yoqa о‘mizining chuqurligini topish uchun qо‘yidagi formuladan foydalanamiz:
AA₂(AA₁:36,532,2 sm)
A₁ va A₂ nuqtalar ovalsimon botiq chiziq yordamida tutashtiriladi.
5-qadam. Yelka qiyaligini aniqlash. B nuqtadan pastga 2,2 sm о‘lchab B₁ nuqta qо‘yiladi. YA’ni:
BB₁2,2 sm
A₁B₁ nuqtalar tо‘g‘ri chiziq yordamida tutashtiriladi.
6-qadam. Yeng о‘mizi chuqurligini aniqlash. Yelka qiyaligi yeng о‘mizi chuqurligiga tengdir. YA’ni
A₁B₁B₁B₂
B₁B₂:2x nuqtani aniqlaymiz va ushbu nuqtadan 0,5 sm chapda 0,5 raqami qо‘yiladi. B₁;0,5;B₂ nuqtalarni chizmada kо‘rsatilgandek tutashtiramiz.
7-qadam. VB₂ nuqtalarni birlashtiramiz va 2 ga bо‘lamiz. X bо‘lish nuqtasi dan pastga 1,5 sm о‘lchaymiz hamda V; 1,5; B₂ nuqtalarni chizmada kо‘rsatilgandek ovalsimon shaklda birlashtiramiz. Quyidagi jadvalda ort koketkani tayyorlash formulalari, uning chizmasi va koketka detallarining nomlanishi keltirilgan.

8-jadval

№	Ort koketkani hisoblash formulalari	Ort koketkaning chizmasi	Ort koketka qirqimlarining nomlanishi
1.	ABR:3420 sm		Ort koketka kengligi
2.	AVR3521 sm		Ortkoketka uzunligi
3.	AA1B^:30,518:3 0,56,5 sm		Yoqa о‘mizining kengligi
4.	AA2AA1:36,532,2 sm		Yoqa о‘mizi chuqurligi
5.	BB1 AA2 2.2 sm		Yelka qiyaligi
6.	A1B1AB-AA1 20-6,5 13,5 sm		Yelka kengligi
7.	B1B2  A1B1 B1B2Yelka qiyaligi(A1B1)		Yeng о‘mizining chuqurligi
8.	B1B2 : 2  x nuqtani aniqlaymiz va ushbu nuqtadan chapga 0,5 sm belgilaymiz		X-bо‘lish nuqtasi
9.	B1, 0,5; B2 nuqtalarni chizmada kо‘rsatilgandek birlashtiramiz		Yeng о‘mizi
10.	VB2: 2  x nuqtani belgilaymiz va ushbu nuqtadan pastga 1,5 sm о‘lchaymiz		X-bо‘lish nuqtasi
11.	V; 1,5; B2 nuqtalarni chizmada kо‘rsatilgandek ovalsimon shaklda birlashtiramiz		Ort koketkaning pastki ovalsimon qismi