O`zbekiston respublikasi xalq ta’limi

Lirik mo­nolog - so‘zlovchining ichki his-tuyg‘ularini, ruhiy kechinmalarini ifodalovchi tashqi monologik nutq.
Xabar monologi - so‘zlovchining yuz bergan voqea-hodisalar haqida hikoya qilib berishi.
Dialog - nutq shakllaridan biri bo‘lib, unda har bir fikr to‘g‘ridan-to‘g‘ri suhbatdoshga qaratilgan bo‘ladi.
Polilog - ikkidan ortiq ishtirokchilarning nutqidan tuzilgan suhbat.
Publitsistik – ommabop.
Til sistemasi - ma’lum bir til tarixida amal qilgan, hozir mavjud bo‘lgan va paydo bo‘lishi ko‘zda tutilgan hodisalarning jami o‘sha til tizimini (sistemasini) tashkil etadi.
Sistema - o‘zaro ichki ziddiyat (oppozitsiya)ga ega bo‘lgan hodisalarning guruhlanishi.
Uzus - biror til jamoasida til sistemasida mav­jud bo‘lgan imkoniyatlarning foydalanib kelinayotgan qismi.
Umumiy norma - til jamoasi afzal deb hisoblagan bu ko‘nikmalar yig‘indisi tilning umumiy normasini tashkil etadi.
Xususiy norma - muayyan nutq shakllarida amal qiladigan normalardir.
Adabiy norma - ma’lum bir hududda tarqalgan uzus imkoniyatlari o‘sha hududda yashovchi aholi uchun beistisno tushunarli bo‘ladi, ya’ni aloqaning engil amalga oshuviga imkon beradi.
Varvarizmlar - o‘rinsiz ishlatilgan boshqa tillarga oid so‘zlardir.
Vulgarizmlar - ahloq normalariga to‘g‘ri kelmaydigan: kishini so‘kishda, haqoratlashda ishlatiladigan so‘zlar.
Jargon-slang - ayrim kasb egalari, guruhlarning o‘z «tili» bo‘lib, ular bu «til» orqali so‘zlashda boshqalardan ajralishga, ifodalayotgan fikrlarini kishilardan bekitishga intilib, bu maqsad uchun foydalanadigan ona tili yoki boshqa biror tildagi so‘zlar.
Parazit so‘zlar - nutqda ayrim so‘zlarning o‘rinli-o‘rinsiz ko‘p takrorlanishi. xo‘sh, xo‘p, demak, ya’ni, olaylik, masalan, hapigi kabi so‘zlar.