|
Vizual materiallar:
Falsafada ong muammosi
slayd
Ijtimoy ong tarkibiy qismlar
2-slayd.
Ijtimoiy ong
Ijtimoiy ong shakllari
3-slayd.
Ong
|
Falsafaning subyektiv reallikni har tamonlama va chuqur aks ettiruvchi kategoriyasi. Inson uning miyasi va psixikasida borliqning, inson ma’naviy dunyosining in’ikos etish jarayoni , insonning o’z-o’zini anglab yetishi va borliqqa bo’lgan munosabati.
|
Ongni tadqiq etish metodologiyasi
Ongning tabiati
|
Ong muammosining ontologik jihati
|
Ong muammosining gnoseologik jihati
|
Ong muammosining ijtimoiy jihatlari
|
Ong mohiyati to’g’risidagi qarashlar
|
Borliq va ong, aks etuvchi bilan aks ettiruvchi o’rtasidagi munosabatlar muammosi
|
Ong sosiologiyasi
|
Neyrofiziologiya Kibernetika Bionika Semiotika va .b
|
In’ikos nazariyasi Gnoseologiya Informatika va. b
|
- fan sosiologiyasi
axloq sosiologiyasi
din sosiologiyasi
san’at sosiologiyasi va. b
|
|
Онгнинг Функциялари
|
|
Онгнинг билиш қуро
|
ли, мулоқат қилиш ва амамлий
|
фаолиятга ундовчи
|
хоссалари
|
Махсус функциялари
|
|
|
Онгнинг ижодий
|
|
|
Бошқарувчилик функцияси
|
|
Воқелик ҳодисаларини баҳолаш функцияси
|
|
In’ikos
|
Narsalar va hodisalarning bir-biriga o’zaro ta’siri. Bu jarayonda u yoki bu narsa va hodisa bag’rida, qo’zg’alish, o’zgarishlar sodir bo’ladi.
|
In’ikos shakllari
|
Notirik tabiatga xos bo’lgan oddiy aks ettirish. Bunga quyoshning toshga ta’sirini va bunda uning qizishini misol qilish mumkin. Bu fao in’ikos emas .
Izomorfizm Gomomorfizm-
|
Nerv sistemasiga ega bo’lgan
jonivorlarga va o’simliklarga xos bo’lgan in’ikos ettirish
- ta’sirlanish
nerv sistemasiga ega bo’lgan jonivorlarga xos bo’lgan in’ikos ettirish
- sezgi
|
Insonga xos bo’lgan in’ikos ettirish – ong
|
Gnoseologiya
|
Falsafaning – borliqning mohiyatini bilishga, insoning olamni bilish imkoniyatlari, chegarasi, qay darajada bila olishi, hamda bilishning shakllari, darajalari va usullarini ochib berishga qaratilgan sohasi.
|
Gnoseologiyaning asosiy tamoyillari
|
1. Borliqni bilish mumkinligi tamoyili
|
2. Bilishning dialektik jarayon ekanligi
|
3. Amaliyot bilishning asosi, o’lchovi va maqsadi ekanligi tamoyili
|
Gnoselogiyaning asosiy sohalari
|
In’ikos nazariyasi
Insonning olamni bilish jarayoni to’g’risidagi qarashlar
Bilishning paydo bo’lishi va rivojlanishi haqidagi qarashlar
Amaliyot bilishning asosi ekanligi haqidagi qarashlar
Haqiqat va uning mezonlari to’g’risidagi qarashlar
|
Bilishning asosiy bosqichlari
|
Hissiy bilish
|
Aqliy bilish
|
Amaliyot
|
|
Bilishning asosiy shakllari
|
Hissiy bilish shakllari
|
Aqliy bilish shakllari
|
Sezgi
Inson ongida narsalarning tashqi yoki ichki belgilarining ayrim tamonlarining in’ikosi
|
Tushuncha
Narsa va hodisalarning muhim va umumiy belgilarining inson ongida yaxlit aks etishi
|
Idrok
Narsa va hodisalar belgilarining inson ongidagi yaxlit ifodasi. Bu jarayon sezgi a’zolarining o’zaro bog’lanishiga asoslanadi
|
Hukm
Narsa va hodisalarning turli belgilari, munosabatlari, bog’lanishlarini tasdiq yoki inkor shaklida ifodalovchi fikr
|
Tasavvur
Narsa vahodisalar, ularning belgilarining inson ongida qaytadan idrok etilishi
|
Xulosa chiqarish
Bitta yoki bir nechta hukmlarning mantiqiy bog’lanishidan kelib chiqadigan yangi hukm, fikr.
|
Intuisiya va ijod
|
Intuisiya va ijod
|
Bilishning darajalari
|
Emperik daraja
|
Nazariy daraja
|
Metodlar
|
Kuzatish
|
Formallashtirish
|
Eksprement
|
Aksiomalashtirish
|
O’lchash
|
Gipotetik-deduktiv metod
|
taqqoslash
|
Obe’ktiv voqyelikka muvofiq keluvchi – bilimning mazmunini xarakterlaydi.
|
Obyektiv haqiqat –
bilim obyektiv mazmunini ifodalaydi
|
Mutloq haqiqat
|
Nisbiy haqiqat
|
Narsalar, hodisalar haqida to’la va har tamonlama bilimni ifodalaydigan – obyektiv haqiqat
|
Narsalar, hodisalar haqida, to’liq bo’lmagan nisbiy bilimlarni ifodalaydigan – obyektiv haqiqatdir
|
Haqiqat jarayon siftida ikki jihatga ega:
|
Mutloq jihat (mutloq haqiqat)
|
Nisbiy jihat
(nisbiy haqiqat)
|
Mutloq haqiqat: hyech qachon inkor qilinmaydi, chunki u ilmiy jihatdan isbotlangan, amaliyotda sinalganbo’ladi; to’la, oxiriga yetgan bilim bo’ladi; bilish jarayonining tarkibidan chiqarilgan bo’ladi.
|
Nisbiy haqiqat: to’liqsiz, oxirigacha yetmagan bilim; hali u bilish jarayonini tarkibida bo’ladi; u yakunlanmagan, shuning uchun ilmiy-tadqiqotga isbotlashga, amaliyot sinovidan o’tishga muhtoj.
|
Haqiqat - tarixiy shartlangan jarayon.
Bilish jarayoning maqsadi – haqiqatga erishishdir.
Haqiqat bilimni cheksiz to’plash jarayonidir
Bilish jarayonida haqiqatyanglishish bilan bog’liq bo’ladi
Haqiqat har doim muayyan shart-sharoitlarga bog’liq bo’ladi.
|
Bilish nazariyasi
4-slayd.
Bilish nazariyasi.
5-slayd
Bilish nazariyasi.
6-slayd
Adabiyotlar ruyxati:
Falsafa: ma’ruza matnlari. (Nazarov K,, va boshk.) -T.: UAJBNT markazi. 2000. 67-80-betlar.
Gunnar Skirbekk, Nils Gilye. Falsafa tarixi. T., «Sharq», 2002. 17-168-betlar.
Tohir Karim. Milliy tafakkur taraqqiyotidan. T., «Cho’lpon», 2003. 18-20, 33-41- betlar.
Falsafa qomusiy lug’at. T., «Sharq», 2004. 29, 206, 475-476-betlar.
Falsafa asoslari. Darslik. -T.: «O’zbekistan», 2005, 5g-78-bstlar.
Yo’ldoshev S. Jahon falsafasi. T., 2004. 6-62-betlar.
O’QUV TOPShIRIQLAR
Mavzu tushunchalarini faollashtiruvchi blis-so’rov savollari.
Ong nima?
Bilish nima?
Bilim nima?
Bilishning ahamiyati nimada?
Klaster usuli yordamida “Gnosologiya”, “Bilim”, “Ong” tushunchalarini tarmoqlash.
1.
ГНОСЕОЛОГИЯ
2.
БИЛИМ
3.
ОНГ
FSMU uchun topshiriq:
“O’zingni bilsang, olamni bilasan” Suqrot aforizmini tahlil etish Yo’naltiruvchi uslubiy tavsiya:
Ong, bilish, gumanizm, rivojlanish, ilm-fan, ta’limot.
Savol
|
“O’zingni bilsang, olamni bilasan»
|
(F)Fikringizni bayon
eting
|
|
(S)Fikringiz bayoniga
sabab ko’rsating
|
|
(M)Ko’rsatgan sababingizni isbotlovchi
dalil keltiring
|
|
(U)Fikringizni
umumlashtiring
|
|
MA’LUMOT-AXBOROT MATERIALLAR
FSMU texnologiyasi qoidasi.
Ushbu texnologiya munozarali masalalarni xal etishda hamda o’quv jarayonini bahs-munozarali utkazishda qo’llaniladi, chunki bu texnologiya talabalarni uz fikrini ximoya kilishga, erkin fikrlash va uz fikrini boshqalarga utkazishga, ochik xolda bahslashishga hamda shu bilan birga bahslashish madaniyatini uratadi.Tinglovchilarga tarkatilgan oddiy kogozga uz fikrlarini
anik va kiska xolatda ifoda etib, tasdiklovchi dalillar yoki inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam beradi.
F - fikringizni bayon eting
S - fikringiz bayoniga sabab kursating
M - kursatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring U - fikringizni umumlashtiring
|
Klaster texnikasining qoidasi:
Klaster - parchalanish, maydalanish ma’nosini anglatadi.
Mavzudan chikkan va chikmagan xolda suz uzagini ma’no mazmunini davom ettiramiz. Suzlar tarmoklanadi.
Klaster uslubi darsning bir qismida (boshida, o’rtasida, oxirida) qo’llaniladi.
Guruxlarga bir xil savol berilsa, tarmok bajarilgandan sung bir xil terminlar uchiriladi, kimda uchirilmagan termiplar kup Kolsa, usha gruppa golib xisoblanadi.
O’qituvchi uz variantiga ega bo’lishi kerak. Suzlarning klassifikasiyasi ruy bermasligi kerak.
|
«Muammoli vaziyat» uslubining ekspert kogozi
Har bir guruxga aloxida ekspert kogozini tarkatadi.
Muammoning vaziyatini tahlil qiladi
Anik muammoli vaziyatni shakllantiradi
Muammoni kelib chikish sabablarini kursatadi
Vaziyatdan chikib ketish harakatlarini shakllantiradi
Fikrlarni umumlashtirib jadvalni to’ldiradi
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
