O’zbekiston respublikasi xalq ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti boshlang’ich ta’lim metodikasi kafedrasi

Odam odamlikni egallay olgach, 

Bir etak yulduzni to‘kdi koinot. (G‘. G‘.) 

6.  Tinish  belgilarining  bog‘lovchisiz  qo‘shma  gap  tarkibida  qo‘llanishi  ancha 

murakkabdir. 

Bunda 

tinish 

belgilari, 

asosan, 

gaplarning 

leksik-grammatik 

munosabatiga  ko‘ra  qo‘yiladi.  Agar  bog‘lovchisiz  qo‘shma  gap  tarkibidagi  gaplar 

qiyoslash,  chog‘ishtirish,  o‘xshatish  kabi  ma‘nolarni  anglatsa,  ular  o‘zaro  tire  bilan 

ajratiladi: 

Suv 

keldi 

- 

nur 

keldi 

kabi. 

Agar 

bog‘lovchisiz 

qo‘shma  gap  tarkibidagi  gaplar  bir  nechta  bo‘lsa  yoki  ma‘nosi  yaqin  bo‘lmasa,  ular 

o‘zaro nuqtali vergul  bilan  ajratiladi.   

Bog‘lovchisiz  qo‘shma  gap  tarkibidagi  gaplar  bir  paytda  yoki  ketma-ket 

bo‘lgan  voqea-hodisalarni  bildirganda,  vergul  bilan  ajratiladi.  Komilaning  yuzi  yonib 

ketganday  bo‘ldi,  nafas  olishi  o‘zgardi.  Botirlars  kanal  qazadi,  SHoirlari  g‘azal 

yozadi. 

7.  Bog‘lovchisiz.  murakkab  qo‘shma  gap  tarkibidagi  har  bir  gap  o‘zaro  bir-

biridan  vergul  vositasida  ajratiladi.  Bunda  boshqa  tinish  belgilarining      qo‘llanishi 

murakkab  qo‘shma  gapni  tashkil  etuvchi  gaplarning  leksik-grammatik  munosabati, 

tarkibiga  kura  belgilanadi: 

Kuzimizning xazoni yo‘q, munavvardir istiqbol,  

Manzil yaqin, po‘lat oqim davom etar yo‘lida.