O’zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo’mitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti veteriariya jarrohligi kafedrasi operativ xirurgiya va anesteziologiya fanidan

Jixoz va asbob uskunalar. Rangli jadvallar, mulyajlar, hayvonlar (qoramol, qo’y, ot yoki eshak, it, quyon, mushuk), 0,5% novokain eritmasi, katta va kichik sig’imli shprislar, har xil uzunlikdagi ignalar, Operatsiya qilish uchun qo’llaniladigan jarrohlik asbob-uskunalari, bog’lov va tikuv materiallari, 3-5% yodning spirtdagi eritmasi.
Dars o’tilish uslubi. Dars jarrohlik klinikasida, veterinariya davolash maskanida, o’quv xo’jaligida, go’sht kombinatida, ixtisoslashtirilgan fermer xo’jaliklarida olib borish tashkillashtiriladi. Dars davomida o’qituvchi talabalarga reja asosida mavzuni tushuntirib beradi. Talabalar 4-6 tadan qilib kichik guruhlarga bo’linib, mustaqil ravishda o’qituvchi nazorati ostida qoramol, qo’y, it, quyon yoki mushukda – laparotomiya, ruminotomiya yoki gastrotomiya usulining birortasini bajarishadi.


Qorin bo’shlig’iga yo’l ochish – laparotomiya.
Fiksasiya. Kichik hayvonlarni orqasiga yoki yonboshi bilan Operatsiya stoliga yotqiziladi, kata mollarni esa tika yoki Operatsiya stoliga mustahkam qilib bog’lanadi.
Og’riqsizlantirish. Narkoz yoki Magda usuli bilan oxirgi qovurg’alar oraliq, yonbosh ichak va yonbosh chov nervlarini o’tkazuvchanlik usuli bilan og’riqsizlantiriladi. Oxirgi qovurg’aoraliq nervining og’riqsizlantirish uchun ignani sanchish nuqtasi birinchi bel umurtqani yon o’simtasining uchiga yaqin; yonbosh-ichak nervi – ikkinchi bel umurtqasining shunga o’xshash o’simtasi; yonbosh-chov nervi – uchinchi bel umurtqasining shunga o’xshash o’simtasining uchiga (qora mollarga – to’rtinchi o’simtasi) bel umurtqasida joylashgan. Hamma uch fursatga tegishli bo’lgan bel umurtqalarini yonbosh o’simtasining uchiga uzunchoq ignani tegishlicha to’g’rilab perpendikulyar sanchiladi. Igna uchi suyakga tekkandan so’ng, uni biroz bir tomonga qarab siljitiladi, keyin uni 5-8 sm chuqurlashtiriladi. Har bir nuqtada 10 ml 3% novokain eritmasi yuboriladi. Ignani tortib olish vaqtida teriostiga qo’shimcha ravishda Yana 5-10 ml bel nervini yuqori tarmoqlariga ham novokain eritmasi yuboriladi.
Operatsiyani boshlashdan oldin hayvonni 18-24 soat vaqt ichida och qoldiriladi. Operatsiya doirasini tayyorlashdan oldin sovun aralashtirilgan issiq suv bilan ichakni bo’shatish uchun hayvonga klizma o’tkaziladi.