O’zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo’mitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti veteriariya jarrohligi kafedrasi operativ xirurgiya va anesteziologiya fanidan

Jinsiy bez elementlarini kisman olib tashlash
Bu usulning maksadi – spermatozoidlarni chikishini tuxtatgan xolda, androgen garmonlarni ochirilishini saklash. Ularni ta’sirida hayvoni rivojlanishini tuxtab kolmaydi. Buni ikki xil usulda olib borish mumkin:
a) urug’doni fakat parenximasini olib tashlash (eksperssion axtalash) bunda biriktiruvchi to’qima asosi va urug’don ortigi saklanadi
b) urug’don ortigini dum kismini kesish – iskovchi bukalarni tayyorlash uchun kullaniladi.
Konsiz usul ilan axtalash (perkutan) – keng tarkalgan usul, ikki xil usulda olib boriladi; urug’don tizmachasini yoki urug’dloni majaglash.
Urug’don tizmachasini majaglash uch xil amalga oshiriladi:
A) maxsus axtalash kichkislari yordamida teri orkali urug’don tizmachani majag’lash.
B) urug’don tizmachasini boglash.
V) Elastrasiya – rezina xalka kiygizish.
Urug’donni majag’lash – kompression axtalash usuli, teri orkali Machalovchskiy kiskichi yordamida amalga oshiriladi
5. Xar xil turdagi hayvonlarni axtalash
Ayg’irlarni axtalash – konli ochik usul bilan amalga oshiriladi, fakat kari aygirlar yopik usul bilan axtalanadi.
Fiksasiyasi – asosan yotgan va maxsus stanok bulgan vaktda tik turgan xolatda fiksasiya kilinadi. Yotgan xolatda fiksasiya kilganda ung orka oyogi oldinga tortiladi, kolgan uchtasi birga boglanadi.
Og’riksizlantirish – katta axamiyatga ega va yikitishdan oldin beriladi. Uygunlashgan narkoz uchun 20 – 25,0 xloralgidratni 2 litr suvda eritib zond orkali yuboriladi. Shundan sung maxalliy og’riqsizlantirish kuyidagi usullar bilan amalga oshiriladi:
1. Intratestikulyar – urug’don ichiga 10 ml 4 % novakain yuboriladi (Sanojnikov usuli)
2. Urug’don ortigini dum kismiga
3. Urug’don ortigini bosh kismiga (Plaxotin usuli)
4. Urug’don tizmachasiga (Brasse usuli)
5. Kesim chizigi buylab 0,5 % novakain eritmasi
6. Vena kon tomiriga 5 ml 5 – 10 % rampun, rolitar
7. muskul orasiga 8 – 10 ml 2,5 % aminazin