O’zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasi huzuridagi toshkent islom universiteti

Mavzu : Uzilishlarni qayta ishlovchilar

Prerыvanie(interrupt) – bu protsessor tomonidan normal ravishda sodir bo’layotgan jarayonlarning ketma-ketlik tartibining uzilishidir. Agar uzilish sodir bo’lsa,

• 
  Boshqarish OS ga uzatiladi;
  
• 
  OS uzilish sodir bo’lgan jarayon holatini eslab qoladi;
  
• 
  OS uzilish tipini tahlil qiladi va uzilishni qayta ishlovchi dasturga boshqarishni uzatadi.
  

Uzilishlarrning asosiy turlarini ko’rib chiqamiz.
Uzilish (Interrypt)– bu signal bo’lib, u EHM ni buy­ruqlar oqimini oddiy tar­tibda bajarishida o’zgarish qilishga majbur etadi. Bu signallar o’qish-yozish amal­lari bajarilishi yoki oldin­dan berilgan vaqt intervali tugaganda, nolga bo’lish hol­larida yuzaga keladi. Quyidagi rasmda uzilishga javoban bo’ladigan hodisalar ketma-ketligi ko’rsatilgan. Faraz qilaylik, uzilish signali kelgan paytda A programma bajarilayotgan bo’lsin. Natijada boshqaruv avtomatik ravishda uzilishlarni qayta ishlash blokiga beriladi, bu blok OSning bir qismidir. Bu blok uzilish tomonidan chaqirilgan shartga javob berishga mo’ljallangan.
Yuqorida qayd qilingan holatda uzilishni chaqirish A programmaga umuman bog’liq bo’lmasligi mumkin. Bu signal o’qish-yozish amalini tugagan boshqa programma tomonidan chaqirilgan bo’lishi mumkin. Umuman, A programma qaysi joyda va qachon uzilishni aytib bo’lmaydi, boshqacha aytganda, uzilish asinxron ravishda ro’y beradi. Uzilgan programmani keyinchalik to’g’ri ishlashini apparat va tizimli programma vositalari kuzatib boradi. Uzilish holatida programma bajarilishiga vaqtdan boshqa hech nima ta’sir qilmaydi.

Nazorat uchun savollar

1. Uzilish nima?

3. 
   Uzilishga bo'lgan sabablar.
   
4. 
   Uzilishni qayta ishlash mexanizmi qanday?
   
5. 
   Programma uzilishlari ishlovchilari.
   
6. 
   

Foydalanish uchun adabiyotlar

1. 
   A.V.Gordeyev, A.YU.Molchanov Sistemnoye programmnoye obespecheniye Uchebnik Piter, 2001g.
   
2. 
   P.Norten, D.Souxo Yazo'k assemblera dlya IBM PC:Per.sang. M: 1992.
   

3. Skenlen L. Personalniye EVM IBM PC.XT Programmirovaniye na yazo'ke assemblera

4. 
   Piter Abel Yazo'k Assemblera dlya IBM PC i programmirovaniya. Moskva «Vo'sshaya shkola» 1992