O’zbеkiston rеspublikasi

HAQORAT

Haqorat deb bir kishining hafsiga, iffatiga tegadurgan so’zlar ila qadr va e’tiborini tushurmak niyatida yomon muomala qilmakni aytilur. Ulamolar diniy kitoblarda: «Tashbihi zino gunohi kabiradur, -birovni haqorat qilish ulug’ gunohlardandur», – demishlar. Lekin bizlarning oramizda xotun-qizga borushub, bir- birimizni haqorat qilmak odat hukmig’a kirmishdur. Buning sababi axloqsizlik, gunoh va savobni farq qilmog’onimizning samarasidur. Haqorat tahqir qilingan kishining diliga o’rnashub,

shunday yomon jarohatlarni ochurki, fursatni g’animat topub o’ch va intiqom olmaguncha tuzalmaydur. Rasuli akram nabiyyi muhtaram afandimiz: «Ikki odam bir-birini so’ksa, gunoh boshlovchiga bo’lur. Magar qarshi bo’lgan kishi ortuq ketsa, har ikkisi ham gunohda o’rtoq bo’lurlar. Yana mo’min qarindoshini so’kmak fosiqlik, onlar ila urushmak kufrdur», – demishlar. Shul xususda

Mirzo Bedil:

Zi harfi no muloyim zahmati dilho mashav Bedil, Ki har jo jinsi sangi hast, boshad dushmani ayno.

Tarjimasi:

Yomon so’zlar ilan dillarga zahmat bermagil Bedil,

Ne yerda toshni jinsi bo’lsa, bo’lg’ay shishaga dushman,

deb insonlarning dilini shishaga, haqorat va yomon so’zlarni toshga tashbih qilub, yomon so’z kishining shisha kabi nozuk dilini parcha-parcha qiladur, – demishlar.

Mol va dunyoga mag’rur bo’lub, har kimga haqorat ko’z ila qaragan kishilar tezgina o’zlari ham xor va haqoratga duchor bo’lurlar. Haqorat va birovni xo’rlamak so’z va ish ila o’ldig’i kabi qalam va yozuv ila ham bo’ladur. Ba’zi adab va tarbiyadan mahrum muharrir va shoirlar bo’ladurki, dillariga kelgan narsalarni qaytarmasdan, axloq va adabni rioya qilmasdan, xalqdan ibo qilmasdan, bachcha va juvonlar sha’niga muvashshahmi, yoki bir mo’min birodarlarining haqida hajv va istehzomi yozub, matbuot va adabiyot dunyosini iflos va mulavvas qilmak ila barobar o’zlariga

hamsuhbat bo’ladurgan yoshlarning axloqini buzulmog’iga sabab va namuna bo’lurlar.

Ko’p o’turma yomonning suhbatida, Pok bo’lsang, seni qilur iflos.

Ko’r nechuk oftob ravshandur, Xira qilsa bulut, ko’rub bo’lmas.