O‘zbekisтon respublikasi

Elektrdan himoyalash vositalarini saqlash va sinash. Himoya vositalarini saqlash uchun taqsimlash qurilmalari binosida yoki boshqa berk binolarda maxsus
joy ajratiladi. Bu joy: shtanga, ko‘chma yerga ulash vositalari, ogohlantiruvchi belgilarni osish uchun ilgaklar bilan, qo‘lqoplar, botilar rezina gilamchalar, himoya ko‘zoynaklarini saqlash uchun shkaflar bilan, jihozlangan bo‘lishi kerak. Kuchlanish ko‘rsatkichlari va elektr o‘lchash omburlari g‘iloflarda, gazniqoblar esa xaltalarda saqlanadi. Saqlash va tashishda himoya vositalari namlanish, ifloslanish, mexanik shikastlanishdan ehtiyot qilinadi va ular boshqa asboblardan alohida saqlanadi.
Elektr qurilmalarni sinalgan elektrdan himoya qilish vositalari bilan ta’minlashga, yaroqsiz vositalarni almashtirishga bo‘lim boshliqlari, korxona miqyosida esa bosh injener javob beradilar.

4.8 – jadval

Elektrdan himoyalash vositalarining klassifikatsiyasi

Himoya vositalari- ning turi	Elektr qurilmalarning kuchlanishi quyidagicha bo‘lganda ishlatiladigan himoya vositalarining nomi
	1000 V gacha	1000 V dan yuqori
Asosiylari	Izolatsiyalovchi shtangalar, izolatsiyalovchi va elektr o‘lchash omburlari, dielektrik qo‘lqop, izolatsiyalangan dastali asbob, kuchlanish ko‘rsatkichlari	Тezkor o‘lchash shtangalari, izolatsiyalovchi va tok o‘lchash omburlari, kuchlanish ko‘rsatkichlari, ta’mirlash ishlari uchun izolatsiyalangan qurilma va moslamalar: izolatsiyalovchi narvonlar, maydonchalar, tortqilar, shchit gabaritniklari, gabaritniklarni mahkamlash uchun izolatsiyalovchi shtangalar.
Qo‘shimcha- lari	Dielektrik kalishlar, rezina gilamchalar, izolatsiyalovchi ostqo‘ymalar.	Dielektrik qo‘lqoplar va botilar, dielektrik rezina gilamchalar, izolatsiyalovchi ostqo‘ymalar.

42. 
    – rasm. Elektrdan himoyalash vositalari va moslamalari:
    

1-izolatsiyalovchi shtanga; 2-izolatsiyalovchi qisqichlar; 3-izolatsiyalovchi qo‘lqoplar; 4-dielektrik botilar; 5-dielektrik kalishlar; 6-rezina gilamchalar; 7- izolatsiyalovchi taglik; 8-dastagi izolatsiyalangan asboblar (1-toifa); 9- kuchlanishni ko‘rsatkich; 10-tokni o‘lchovchi qisqichlar; 11-dielektrik kaska; 12- xavfsizlik kamari; 13-ko‘zoynak; 14-dastagi izolatsiyalangan asboblar (2-toifa).

Ishlatilayotgan asosiy va qo‘shimcha himoyalash vositalari davriy ravishda sinovdan o‘tkaziladi va ko‘zdan kechirib chiqiladi. Sinash kuchlanishi, sinaladigan buyum orqali o‘tadigan tokning yo‘l qo‘yilgan qiymati, sinov va ko‘zdan kechirishlarning muddati “Elektr qurilmalarda ishlatiladigan himoya vositalaridan foydalanish va ularni sinash qoidalari”da belgilangan [44, 47].