O‘zbekiston respublikasi

Innovatsion menejment usullari va funksiyalari

IKMning xodimni boshqarish yo‘nalishlari va sohalari bo‘yicha vazifalari:

1. 
   kadrning uzluksiz ta’lim olinishini tashkil etish (kadrlar tayyorlash, ularni
   

qayta tayyorlash va malakasini oshirish);

2. 
   yangi ishlab chiqarishlar, kadrlar, yangi noyob kasblar kadrlarini, eng yaxshi va novator kadrlarni izlash va tanlash;
   
3. 
   innovatsion tuzilmalarni, xodimning innovatsion sifatlarini attestatsiyadan
   

o‘tkazish va ularga baho berish;

4. 
   ish o‘rinlari, mehnat va xodimni tashkil etishning rivojlantirilishi munosabati bilan lavozimini rivojlantirish sxemalarini ishlab chiqish, lavozim yo‘riqnomalarini takomillashtirish;
   
5. 
   xodimlarning xizmat va kasb mansablari pog’onalari bo‘yicha ko‘tarilishi va almashtirilishi, rahbar xodimning kadrlar rezervini shakllantirish va ular bilan ishlashni tashkil etish;
   
6. 
   eng yaxshi va novator kadrlar bilan ishlash;
   
7. 
   yangiliklarni joriy etishda xodimni asoslash;
   
8. 
   kadrlarning o‘ziga xizmat ko‘rsatish ishlarini tashkil etish sohasidagi yangliklarni ishlab chiqish;
   
9. 
   mehnat hayoti standartlarini va uning sifatini oshirishni ta’minlash va
   

boshqalar¹⁸.
Ma’lumki, innovatsion kadrlar menejmenti tegishli ravishda uyushgan va
muayyan tizimni tashkil etgan bo‘lsagina yuqorida aytib o‘tilgan vazifalarni samarali
bajarishi mumkin. Mazkur tizimni tahlil qilishni uning tuzilishini qarab chiqishdan boshlamoq yaxshiroq bo‘ladi, u tizimning mazmuni haqida ancha to‘liq tasavvur hosil qilish imkonini beradi.
Umuman olganda, tuzilma tizim elementlari, ular munosabatlari va yaxlit xossalarining nisbatan barqaror birligi sifatida belgilanadi. Aynan tuzilmaning mavjudligi tizimning yaxlit bo‘lishini ta’minlaydi. Tuzilmani tahlil qilish obyekt ichidagi zarur bazis elementlarini va ularning o‘zaro ta’sirini ko‘rsatish va shunga ko‘ra u haqda muhim tasavvurga ega bo‘lish imkonini beradi. Mana shu umumiy qoidalar asosida IKM tuzilmasini kadrlarga oid yangiliklarni boshqarish shakllari va usullari, subyektlari va obyektlarining barqaror birligi, shuningdek kadrlar tizimining yangilanishi, rivojlanishi va samaradorligini oshirishni ta’minlaydigan ularning o‘zaro munosabatlari va yaxlit xossalari sifatida ta’riflanadi. Bu ta’rifdan ko‘rinib turibdiki, IKMni tuzilmali tahlil qilishni har tomonlama, tarli nuqtai nazarlardan yoki turli yo‘nalishlardan turib amalga oshirish kerak bo‘ladi. Ana shu nuqtai nazardan u quyidagi yo‘nalishlarni o‘z ichiga oladi:
Birinchi va asosiy yo‘nalishni umumiy funksional yoki funksional-predmetli tuzilma tarzida tasavvur qilish mumkin, chunki bu o‘rinda predmet va obyekt kadrlarga oid yangiliklarning o‘zi hisoblanadi, ular tahlil qilish, baho berish, bashorat qilish, resurslar bilan ta’minlash va hokazolarni talab qiladi.
Ikkinchi yo‘nalishi – bu funksional maqsadli tuzilma bo‘lib, IKMning barcha maqsad va yo‘nalishlarini qamrab oladi (kadrlarning uzluksiz ta’limini tashkil etishdan tortib, kadrlarga xizmat ko‘rsatishgacha).
Uchinchi yo‘nalish – bu IKMning funksional-subyekt tuzilmasi bo‘lib, u IKMning asosiy subyekt darajalarini (federal, mintaqaviy, tarmoq, korporativ darajalarini) belgilab beradi.
To‘rtinchi yo‘nalish - bu IKMning xossalari jamidan iborat bo‘lib, ular IKMning tuzilmasi bilan ta’min etilishi va u bilan uzviy bog’liq bo‘lishi lozim. Bu xossalarni sanab o‘tamiz:

1. 
   maqsadga erishish (ya’ni, IKMning tegishli tuzilma yordamida tegishli
   

bosqichda tizim oldida turgan maqsadlarga erishishni ta’minlashi lozim);

2. 
   integratsiyalashuv yoki yaxlitlik (ya’ni, tizimning kadrlarga oid yangiliklar obyektiga kelishilgan holda yaxlit ta’sir ko‘rsatish yoki reaksiyasi qobiliyati);
   
3. 
   moslashuvchanlik (ya’ni IKMning ichki reaksiyaga, qayta ko‘rishga), moslashish (bo‘lgan qobiliyati va ayni vaqtda sifat jihatidan turlicha bo‘lgan KYAga nisbatan o‘zining asosiy elementlarini, yangi maqsadlar, kadrlar tizimining faoliyat ko‘rsatish tashqi sharoitlarga nisbatan saqlab qolishga bo‘lgan qobiliyatidir);
   
4. 
   raqobatga bardoshlilik, ya’ni IKMning KYAni amalga oshirish qobiliyati bo‘lib, u kadrlar potensialining raqobatga bardoshliligini va samaradorligini ta’minlaydi;
   
5. 
   IKMning tartibga solinishi va mustaqil ravishda tartibga solinishi, ya’ni tashqaridan bo‘ladigan boshqarishga doir tartibga soluvchi signallarni idrok qilish va innovatsionkadrlar faoliyatini mustaqil ravishda tartibga solishga bo‘lgan qobiliyati.
   

Kadrlarga doir yangiliklarni (Kß) tashkil etish – bu IKM tizimiga kiradigan tarkibiy elementlar (bo‘linmalar, guruhlar va shaxslar)ning, shuningdek KYAni ishlab chiqish va amalga oshirish vaqtidagi o‘zaro ta’sir ko‘rsatish qobiliyati va normalari majmuidir¹⁹.

2.