O`zbеkistоn rеspublikаsi

 

---

QODIROVA MAHFUZA MAHMUDOVNA 
 
Qodirova Mahfuza Mahmudovna 1976 yil 1- mayda Samarqand viloyatining 
Nurota shahrida tavvallud topgan. 1982 yil sentabr oyidan Nurota shahridagi 27-
umumta’lim maktabiga o’qishga borib, 1993 yil ushbu maktabni tamomlagan. 
M.M. Qodirova 1993 yil Toshkent Davlat Universitetining “Geografiya” 
fakultetiga o’qishga kirib, 1998 yil o’qishni imtiyozli diplom bilan yakunladi. 
1997 yildan 2000 yilgacha Toshkent shahridagi 152- o’rta maktabda 
geografiya o’qituvchisi lavozimida ishlagan. 2000 yil sentabr oyidan Navoiy davlat 
pedagogika instituti “Tabiatshunoslik” fakul’teti “Geografiya” kafedrasida 
o’qituvchisi lavozimida 2008 yil 2 iyundan katta o’qituvchi lavozimida faoliyat 
ko’rsatib kelmoqda.
Qisqa vaqt ichida M.M.Qodirova geografiya kafedrasi professor- o’qituvchilari 
va talabalari orasida hurmatga sazovor bo’ldi. ”Geografiya va iqtisodiy bilim 
asoslari” ta’lim yo’nalishi bo’yicha talabalarga ”Sanoat va qishloq xo’jalik 
geografiyasi” “Shaharlar va qishloqlar geografiyasi”, “Umumiy yer bilimi” fanlaridan 
ma’ruza, amaliy mashg’ulotlarni o’tib kelmoqda. Nomlari zikr etilgan fanlardan 
ma’ruza matnlari, laboratoriya va amaliy mashg’ulot ishlanmalarini tayyorlagan. O’zi 
o’qitadigan fanlar bo’yicha o’quv uslubiy komplekslar tayyorlagan va ular
tasdiqlangan. Bu fanlardan dars o’tishning yangi innovatsion ta’lim texnologiyalari 
uslubiy qo’llanmalarini yaratgan. 
Katta o’qituvchi M.M. Qodirova 2005 yildan buyon “Arid zonalarda 
joylashgan sanoat shaharlarining geoekologik sharoitini baholash va bashorat qilish” 
mavzusidagi ilmiy ishini olib bormoqda. Ilmiy ishi mavzusi yuzasidan 20 dan ortiq 
maqolalari institut va respublikamizning boshqa oliy o’quv yurtlarida o’tkazilgan 
ilmiy-amaliy konferensiyalarda, ilmiy jurnallarda chop etilgan.

---

FOYDALI MASLAHATLAR 
Geografik qobiq yoki landshaft qobig’i hamma joyda bir xil emas. Buning 
xilma-xilligi uni hosil qilgan komponentlarga boqliq – bu komponentlarga relef, toq 
jinslari, iqlim, suv, tuproq qoplami, o’simlik va hayvonot dunyosi kiradi. 
Bular turli joyda turli miqdorda, turlicha to’plamda uchraydi va ularning o’zaro 
ta’siri ham xilma-xil bo’ladi, ya’ni geografik tuzilishi har xil bo’ladi. Bu o’z 
navbatida geografik qobiqda xilma-xil qismlarni-hududiy komplekslarni vujudga 
keltiradi. Yer yuzasining boshqa qismlaridan sifat jihatidan farq qiluvchi va tabiiy 
chegaralarga ega bo’lgan qismlarini geografik kompleks – geografik landshaft deb 
ataladi. Landshaftlar bir-birlari bilan tutashib, butun Yer yuzini qoplagan landshaft 
qobig’ini hosil qiladi. 
Demak, tabiiy geografik fanlar: 1) butun landshaft qobiqini bir butun sistema 
sifatida; 2) landshaft qobig’ining ayrim qismlarini (landshaft komplekslarining) va 3) 
bu komplekslarni hosil qiluvchi ayrim-ayrim komponentlarini o’rganadi. 
Komponentlarni esa yuqorida aytib o’tilgan tabiiy geografiya fanlar (geomorfologiya, 
iqlimshunoslik va h.k.) o’rganadi. 
Ana shu o’rganish ob’ektiga qarab turib tabiiy geografiya uch – tarmoqqa 
bo’linadi: Umumiy yer bilimi, regional tabiiy geografiya, komponentlar geografiyasi. 
Umumiy yer bilimi landshaft qobiqini butunligicha, uning moddiy tarkibining 
eng umumiy xususiyatlarini, geografik tuzilishi va rivojlanishi qonuniyatlarini 
o’rganadi. 
Regional tabiiy geografiya geografik komplekslarni (landshaftlarni), ularning 
tuzilishi, rivojlanishi va h.k.larni o’rganadi. Тabiiy geografiya landshaft qobig’ining 
hozirgi holatini o’rganadi. Uning ilgarigi holatini bilmasdan hozirgisini, kelajakdagi 
taraqqiyotini tushunish qiyin. Shuning uchun tabiiy geografiyadan landshaft 
qibig’ining o’tmishini, uning taraqqiyot yo’lini o’rganadigan tarmoq –