O‘zbeкiston respubliкasi



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet88/382
Sana14.06.2022
Hajmi3,47 Mb.
#669866
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   382
Bog'liq
hozirgi ozbek tili

millat 
vakillari – 
qozoq, qirg„iz, arman va yahudiylar ham ko„rinar edilar 
(P.Turs.)
. 2. 
Millatingni 
ayt: Ibrohim Xalilulloh 
millati

(«Diniy rivoyatlar»dan). 
Birinchi gapda 
millat 
leksemasining «tarixan tashkil topgan 
madaniyati, tili, huquqi, iqtisodiy hayoti va ruhiy xususiyatlarining 
umumiyligi asosida vujudga kelgan kishilar guruhi» sememasi 


122 
voqelangan bo‗lib, leksema neytral leksika tarkibida ushbu sememasi 
bilan yashasa, ikkinchi gapda uning «biror dinga mansublik» tarixiy 
sememasi voqelanganligi kuzatiladi. Demak, ko‗p sememali 
leksemaning ayrim sememalari eskirib, boshqasi yashovchan bo‗lishi 
mumkin. 
Arxaizm 
– o‗z o‗rnini boshqa leksemaga bo‗shatib bergan leksik 
birlik. Ijtimoiy taraqqiyot natijasida ayrim narsa-hodisa boshqa 
leksema bilan atalib, avvalgilari iste‘moldan chiqib ketadi. Misollar: 
ulus 
(xalq), 
lang 
(cho‗loq), 
tilmoch 
(tarjimon), 
dudoq 
(lab), 
cherik 
(armiya), 
sallox 
(qassob), 
ilik 
(qo‗l) va b. Arxaik leksema o‗zining 
neytral leksika tarkibidagi «o‗rinbosar»ining «tarixiylik bo‗yog‗i» 
ifoda semasi bilan farqlanuvchi sinonimidir. Ular atash va vazifa 
semalari mushtarak birliklar. 
Tilda bo‗ladigan o‗zgarish – uzoq davom etadigan tadrijiy 
jarayon. Leksemaning tarixiylashuvi va arxaiklashuvi asta-sekinlik 
bilan yuz beradiki, uni ham darajalash mumkin. 
Tarixiylashish yoki arxaiklashishning quyi darajasidagi leksema 
tilning bugungi bosqichida kam bo‗lsa ham, iste‘molda bo‗lsa, yuqori 
darajadagi eskirish natijasida leksema butkul iste‘moldan chiqib 
ketadi. 

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   382




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish