O‘zbeкiston respubliкasi

ANIQLOVCHI 
Tayanch tushunchalar 
Gap markazi, kengaytiruvchi, so„z kengaytiruvchisi, minimal 
qolip, maksimal qolip, yoyiq gap, yig„iq gap, birikuv usullari, birikuv 
omillari, qaratuvchi, izohlovchi, sifatlovchi 
 
96-
 
§. Aniqlovchi haqida umumiy ma‟lumot. 
 
Aniqlovchi ot bilan ifodalangan, shuningdek, bo‗lak yoki bo‗lak 
bo‗laklarining, undalma yoki kirish birikmalarining kengaytiruvchisi. 
To‗ldiruvchi kabi aniqlovchi ham so‗z kengaytiruvchisi sifatida gap 
tarkibida qatnashayotgan otlarning lug‗aviy valentligini to‗ldiradigan 
vosita sifatida namoyon bo‗ladi va gap konstruktiv tuzilmasidan o‗rin 
egallamaydi. Uning lisoniy sathga aloqadorligi – muayyanlashuvchi 
otning qanday valentligiga 
muvofiq kelishi va uni sintaktik aloqa bilan voqelantirishi. 
Aniqlovchi so‗z kengaytiruvchisi ekan, u istagan gap bo‗laklariga 
tobelanishi mumkin: 
1)
 
kesim aniqlovchisi: 
Nilufar 
a’lochi 
talaba; 
2)
 
ega aniqlovchisi: 
Кimning
gapi to„g„ri; 
3)
hol aniqlovchisi: 
So
„
lim va xushhavo 
vodiyda o„rnashdilar
; 
4)
 
to‗ldiruvchi aniqlovchisi: 
Bizning 
yorni ko„rgan bormi

5)
 
undalma aniqlovchisi: 
Xayr endi, 
yashil 
vodiy
, xushmanzara 
tog„. 
Aniqlovchi mustaqil holda biror bo‗lakka bog‗lanishi ham, 
kengaytiruvchilar tarkibida kelishi ham mumkin. Qiyoslang: 
Bir yonda 
lojuvard 
Bahri Muhit bor, 
Bir yonda