O‘зbekiстон рeспublikaсi

l.
fuqarolarning o‘z mamlakatini boshqarishda ishtirok etish huquqini amalga 
oshirish shakllaridan biridir. Hozirgi paytda 
l.
barcha demokratik mamlakatlarda mavjud. 
L.
amalda ba’zan korrupsiya bilan bog‘liq bo‘lganligi uchun ayrim mamlakatlarda lobbistlar 
faoliyati usullarini tartibga soluvchi qonun hujjatlari qabul qilingan. Jumladan, 
l.
bilan bog‘liq 

---

90 
bo‘lgan faoliyatni huquqiy tartibga solishga qaratilgan jahondagi birinchi normativ xujjat 
AQSHning «
L.
ni tartibga solish to‘g‘risida»gi federal qonun 1946 yilda qabul qilingan bo‘lib, 
unda professional lobbistlarni ro‘yhatdan majburiyligi va ro‘yhatdan o‘tkazish talablari 
belgilangan. (3) 
MAJORITAR SAYLOV TIZIMI
(
fr. Majoritedan - ko‘pchilik
) — saylov tizimi, unga 
ko‘ra o‘z nomzodi qo‘yilgan saylov okrugi bo‘yicha saylovchilarning eng ko‘p ovozini olgan 
nomzod saylangan hisoblanadi. Mutlaq ko‘pchilik Majoritar saylov tizimi, nisbatan ko‘pchilik 
Majoritar saylov tizimi, aniqlovchi ko‘pchilik Majoritar saylov tizimi (kam qo‘llaniladi) 
farqlanadi. Mutlaq ko‘pchilik Majoritar saylov tizimida okrug bo‘yicha saylovchilarni yarmidan 
ko‘pining ovozini olgan nomzod saylangan hisoblanadi. Nisbatan ko‘pchilik Majoritar saylov 
tizimida nomzodga saylangan bo‘lishi uchun okrug bo‘yicha boshqaq nomzodlarga siyosiy 
nisbatan ko‘pchilik ovozni olish kifoya qiladi. Aniqlovchi ko‘pchilik Majoritar saylov tizimida 
g‘olib oldindan belgilangan ovozlarning yarmidan 2/3, 3/4 va shu kabi ortuvchi ko‘pchilik 
ovozni olishi kerak. Odatda Majoritar saylov tizimida har bir saylov okrugida bitta deputat (bir 
nomli yoki uninominal tizim) saylanishi kerak, ammo ba’zida (masalan, Fransiyada) ro‘yxatlar 
tizimi qo‘llanadi (polinominal tizim). Majoritar saylov tizimida har bir saylov okrugida 
ko‘pchilik ovozni ololmagan nomzodga berilgan ovozlar yo‘qotiladi. Majoritar saylov tizimi o‘z 
kamchiliklariga qaramay ko‘pchilik zamonaviy davlatlarda mavjud, ko‘pincha mutanosib saylov 
tizimi bilan qo‘shib foydalaniladi (masalan, parlamentning quyi palatasi mutanosib tizim 
bo‘yicha, yuqori palata esa majoritar tizim bo‘yicha saylanadi). Hozirgi kunda nisbatan 
ko‘pchilik Majoritar saylov tizimi AQSH, Buyuk Britaniyada, mutlaq ko‘pchilik Majoritar 
saylov tizimi Fransiyada qo‘llaniladi. (3)