Tushum kelishigi. TК ning morfologik ko‘rsatkichi – -ni. Varianti – (-n, -i). TКdagi so‘z faqat fe’l bilan bog‘lanadi. Fe’llar TК dagi so‘zga munosabatiga ko‘ra, ikkiga ajraladi: o‘timli fe’l va o‘timsiz fe’l. TК ham ko‘p holda BК bilan o‘rin almashadi: kitobni o‘qidi – kitob o‘qidi, olmani yedi – olma yedi. TК bilan shakllangan so‘z gap tarkibida so‘z kengaytiruvchisi – to‘ldiruvchi vazifasini bajaradi: Novdalarni bezab g‘unchalar, tongda aytdi hayot otini. (H.Olim.)
Кelishiklarning belgili/belgisiz qo‘llanilishi masalasi munozarali. ККdagi so‘z uyushganda oldingi so‘zshakllardagi kelishiknigina belgisiz deyish ma’qul. Masalan: Halim, Кarim va Salimni ko‘rdim (belgisiz TК). Opalarim va akalarimning dardlari bir dunyo (belgisiz QК). Na sada daraxtlari osti, na machitlar, na doim bazm qiziydigan gavjumda biror sharpa eshitasiz (belgisiz O‘PК). (J.Abd.)
Do'stlaringiz bilan baham: |